Przegląd Geologiczny (2003-04) tom 51

269 Geologiczne déja vu... - Krzysztof Szamałek
270 Przegląd Geologiczny -- 50 lat w służbie geologii i ochrony środowiska - Włodzimierz Mizerski
274 Przegląd Geologiczny w latach 1992-2000 - Tadeusz Marek Peryt
278 50 lat Przeglądu Geologicznego w służbie nauki, przemysłu i zawodu geologa - Witold Cezariusz Kowalski
Z DZIAŁALNOŚCI ADMINISTRACJI GEOLOGICZNEJ
279 Opracowania geologiczne wyróżnione w 2002 r. przez Komisję ds. Opracowań Kartograficznych - Alicja Ochalik
BLIŻEJ UNII EUROPEJSKIEJ
281 Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej - Maciej Podemski
KALENDARIUM
282 Informacje o przyszłych wydarzeniach - Barbara Żbikowska
285 Przegląd ważniejszych wydarzeń - Barbara Żbikowska
KONGRESY, SYMPOZJA I KONFERENCJE
286 DeepSeismix2003 -- Deep Seismic Profiling of the Con- tinents and Their Margins -- Taupo, Nowa Zelandia, 06-14.01.2003 - Piotr Krzywiec
288 XXXII Kongres Międzynarodowej Asocjacji Hydrogeo- logów (IAH) -- Mar del Plata, Argentyna, 21-25.10.2002 - Andrzej J. Witkowski
289 Konferencja DEUQUA -- Poczdam, Niemcy, 26-28.08.2002 - Maria Górska, Ryszard Dobracki, Andrzej Piotrowski
KRONIKA
291 Profesorowi Sylwestrowi Markowi z okazji 75-lecia urodzin - Jerzy Znosko, Ryszard Dadlez
294 Jubileusz Profesora Wiesława Heflika - Lucyna Natkaniec-Nowak, Tadeusz Ratajczak
WIADOMOŚCI GOSPODARCZE
296 Aktualia ropy naftowej i gazu ziemnego - Jerzy Zagórski
ARTYKUŁY INFORMACYJNE
299 Profesor Roland Brinkmann (1898-1995); życie, pomówienia i fakty -- przyczynek do okupacyjnej historii geologii w Polsce - Jerzy Głazek, Jerzy Znosko

Znany niemiecki geolog Roland Brinkmann (1898-1995) wybitny uczony, świetny wychowawca i autor podręczników uniwersyteckich został w kwietniu 1940 wysłany do okupowanej Polski na stanowisko kierownika zagranicznego oddziału niemieckiej służby geologicznej, gdzie pracował do maja 1944. Jako narzucony siłą zwierzchnik odnosił się do polskich kolegów niejednoznacznie. Zewnętrznie był groźny i krzyczący. Lecz w istocie zatrudnił większość polskich geologów, nie tylko pracowników PIG lecz także uczelni. Tolerował nielegalną działalność patriotyczną i wyciągał z więzień, a nawet obozów koncentracyjnych znanych polskich geologów, których zatrudniał i umożliwiał im przetrwanie. Podobnie Jego praca w Polsce jest opisywana niejednoznacznie. W powierzchownych wspomnieniach jest przedstawiany jako "wysokiej rangi hitlerowiec", gdy w innych jako wymagający i krzyczący kierownik, ale dbający nie tylko o mienie, materiały naukowe i efekty pracy, lecz także warunki bytowe pracowników. Rozwinął prace kartograficzne nad mapą geologiczną 1:300 000 w wersji zakrytej i odkrytej, której pierwsze arkusze zostały wydane podczas wojny, a ukończona została w latach pięćdziesiątych. Zorganizował system archiwizacji wierceń i opracowań według arkuszy mapy topograficznej 1:100 000. Został aresztowany przez NKWD w roku 1949 i wysłany do Polski, gdzie sąd powołany do osądzenia zbrodniarzy wojennych całkowicie uwolnił Go od winy i kary 11 kwietnia 1951.

Słowa kluczowe: Roland Brinkmann, historia geologii, Druga Wojna Światowa, PIG

306 Urządzenia do preparatyki próbek petrograficznych -- nowa linia urządzeń firmy Buehler Ltd - Dorota Cebula-Kozłowska
308 Składowanie odpadów -- propozycja nowej tematyki na mapie geośrodowiskowej Polski - Małgorzata Sikorska-Maykowska, Ryszard Strzelecki, Dariusz Grabowski, Olimpia Kozłowska
311 Standardy ISO 19100 i OpenGIS jako podstawa państwowej infrastruktury geoinformacyjnej w zakresie geologii - Janusz Michalak
RECENZOWANE ARTYKUŁY NAUKOWE
315 Pole cieplne polskich Karpat i obszarów przyległych - Czesław Królikowski, Zbigniew Żółtowski
320 Analiza półszczegółowego zdjęcia grawimetrycznego w rejonie bloku Gorzowa w celu rozpoznania budowy utworów przypowierzchniowych - Jerzy Twarogowski
327 Zmienność chemizmu wód podziemnych na obszarze Łodzi - Maciej Ziułkiewicz
337 Lokalne zmiany czasowe pola magnetycznego Ziemi wzdłuż profilu Parczew-Chełm (wschodnia Lubelszczyzna) - Grzegorz Bojdys, Teresa Grabowska, Aleksander Wójcik

Artykuł omawia wyniki 5-ciu serii pomiarowych (1997-2001) pola magnetycznego Ziemi, prowadzonych w celu określenia jego względnych zmian czasowych (wyznaczonych w odniesieniu do lokalnego punktu bazowego) wzdłuż profilu Parczew-Chełm. Profil ten zlokalizowany jest na lubelskim skłonie wschodnioeuropejskiego kratonu (EEC) w obszarze obniżenia parczewskiego. Wyniki badań zestawione w formie wykresów potwierdzają wcześniej wysuniętą tezę (Małoszewski, Jankowski, 1997) o wolniejszym tempie zmian (wzrostu) ziemskiego pola magnetycznego w obszarze EEC w porównaniu ze zmianami tego pola w obrębie paleozoicznej platformy (PLZ). Zestawione w formie wykresów wartości lokalnych zmian pola magnetycznego wykazują widoczną korelację z budową geologiczną obszaru.

Słowa kluczowe: względne zmiany czasowe, pole magnetyczne Ziemi, magnetometr protonowy, zrąb Łukowa, zapadlisko Włodawy.

344 Synklina lubelska jako efekt cienkonaskórkowych deformacji waryscyjskich - Lech Antonowicz, Robert Hooper, Ewa Iwanowska

Przy prowadzeniu prac poszukiwawczych na Lubelszczyźnie posługiwano się ogólnie przyjętym modelem zakładającym, że w epoce waryscyjskiej uformował się rów lubelski wypełniony osadami karbonu górnego. Wykazano, że model ten pozostaje w sprzeczności z danymi sejsmicznymi. Zaproponowano dla obszaru lubelskiego, odwołując się do przykładu Appalachów, styl deformacji cienkonaskórkowych. W świetle takiej interpretacji obszar lubelski jest synkliną wieku waryscyjskiego powstałą na skutek wydźwignięcia kompleksu karbońsko-dewońskiego przez spiętrzone skały staropaleozoiczne. Przyjęcie nowego modelu pociąga za sobą wiele implikacji poszukiwawczych, jak też zmusza do rewizji dotychczasowych poglądów na temat zasięgu fałdowań waryscyjskich.

Słowa kluczowe: tektonika cienkonaskórkowa, synklina, zasięg waryscydów, Lubelszczyzna