We Wrocławiu 28 marca odbyło się kolejne spotkanie z cyklu regionalnych konferencji konsultacyjnych projektu Polityki Surowcowej Państwa (PSP). Głównym tematem był III filar: „Pozyskiwanie surowców z odpadów, ich zamienniki oraz rekultywacja i remediacja”.
Regionalne konsultacje dążą do wspólnego wypracowania wdrażanej polityki surowcowej, takich jak regulacje prawne, organizacyjne czy ekonomiczne.
Jak zamienić odpad w surowiec – to główna teza, która zdominowała dyskusje, w których wzięli udział Główny Geolog Kraju i zarazem Pełnomocnik rządu ds. polityki surowcowej państwa prof. Mariusz Orion Jędrysek, wiceminister środowiska Sławomir Mazurek, przedstawicie dolnośląskich przedsiębiorstw górniczo-wydobywczych oraz przedstawicie ośrodków naukowo-badawczych. Konferencja zgromadziła około 350 osób.
Debatom przysłuchiwało się około 350 osób
Zasoby surowców, które wydobywamy są ograniczonym zasobem, toteż coraz częściej zwraca się uwagę na surowce pozyskiwane ze źródeł wtórnych, najczęściej pochodzenia antropogenicznego (odpadów). Z punktu widzenia ochrony środowiska gospodarowanie odpadami jest ważnym elementem, który został ujęty przez Komisję Europejską. Przyjęła ona plan działań dotyczący Gospodarki o Obiegu Zamkniętym (GOZ). Ideą GOZ jest ograniczenie ilości odpadów poprzez krążenie surowców w obiegu – tak długo, jak tylko się da. W dokumencie wyszczególniono takie materiały, jak tworzywa sztuczne, odpady żywności, surowce krytyczne, odpady rozbiórkowe i budowlane oraz biomasę i bioprodukty. Celem jest to, żeby surowiec użyty do produkcji był wielokrotnie wykorzystywany, a odpad po nim został odpowiednio zagospodarowany, z uwzględnieniem ekonomii i środowiska. Przyczyni się do tworzenia niskoemisyjnej i innowacyjnej gospodarki kraju. Z tego względu GOZ jest również elementem Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2022 i oczywiście Polityki Surowcowej Państwa.
Konferencję otworzył Główny Geolog Kraju i Pełnomocnik rządu ds. polityki surowcowej państwa prof. Mariusz Orion Jędrysek
W Polsce przygotowywany jest obecnie dokument pt. „Mapa drogowa transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym”. Chodzi o stworzenie odpowiednich ram prawnych dla GOZ. – Chcemy, aby GOZ było kołem zamachowym gospodarki Polski. Bardzo dobrze, że pozyskiwanie surowców z odpadów jest szeroko wpisane w projekt PSP – powiedział Sławomir Mazurek. – Ważnym celem Polityki Surowcowej Państwa jest pozyskanie szczegółowej wiedzy na temat surowców mineralnych z odpadów oraz wzmacnianie rynku surowców wtórnych wytworzonych na bazie surowców mineralnych z odpadów. Stanowi to jeden z czynników stymulujących rozwój gospodarki w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Istotne jest także dążenie do poprawienia efektywności technologii wykorzystywanych w procesach przemysłowych - dodał prof. Jędrysek. Zaznaczył również, że obecnie w Polsce brakuje narzędzi do zarządzania tymi zagadnieniami, stąd potrzeba powołania Polskiej Agencji Geologicznej, która zajęła by się m. in. sprawami rekultywacji (przywróceniu wartości przyrodniczych terenów poprzemysłowych) i remediacji (oczyszczanie gleb z substancji szkodliwych po przemyśle).
Panel pt. "Polityka państwa w zakresie surowców mineralnych"
Eksperci i przedsiębiorcy wyrazili opinię, że należy całościowo spojrzeć na obszary poprzemysłowe i podejmować działania już w trakcie prowadzenia na nich aktywności przemysłowej, a nie tylko po ich zakończeniu. Należy rozwijać w tym kierunku modele biznesowe i technologie ponownego użycia surowców. Z tym zgodził się dyrektor Departamentu Polityki Surowcowej i Analiz w Ministerstwie Środowiska Hubert Schwarz, który poinformował, że już są projektowane dedykowane temu zagadnieniu programy wykonawcze w PSP (np. „Rekultywacja terenów poodkrywkowych zakładów górniczych eksploatujących piaski i żwiry”). – Chcemy, poprzez politykę surowcową dać metodykę przedsiębiorcom, wówczas udam nam się uzyskać efekt środowiskowy. Mądre przewidywanie rekultywacji, już podczas prowadzonego wydobycia zaoszczędzi nawet o połowę jej koszty. Przykładem jest chociażby kierowanie gospodarowaniem masami ziemnymi i hałdami w kopalniach odkrywkowych - poinformował Hubert Schwarz.
W panelu pt. "Aspekty gospodarowania surowcami mineralnymi, rekultywacja, remediacja" udział wzięła dr Małgorzata Woźnicka z PIG-PIB
Efekty środowiskowe wykonanej rekultywacji to m. in. zwiększenie bioróżnorodności, nadanie turystycznej i rekreacyjnej atrakcyjności terenów.
Debatujący zastanawiali się także nad zmianą terminologii „odpad”, który sugeruje materiał nie nadający się do ponownego użycia oraz nad zmianami w prawie pozwalającymi lub nakazującymi budowę np. dróg z użyciem surowców wtórnych. Jednak takie przepisy musiałyby być zgodne z implementowanymi dyrektywami unijnymi.
Wyrażono również zdanie, że szeroka debata publiczna pozwala na zwiększenie świadomości społecznej i stwarza szansę na skuteczne zakorzenienie się idei GOZ, rekultywacji i remediacji w społeczeństwie.
Stoisko Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB oferowało wydawnictwa związane z tematyką konferencji
Kolejna konferencja konsultacyjna odbędzie się 18 kwietnia br. w Szczecinie i będzie dotyczyła IV filaru PSP: „Pozyskiwanie deficytowych surowców mineralnych drogą importu i współpracy międzynarodowej”.
Ostateczna wersja projektu PSP ma być gotowa na przełomie lat 2018/2019.
Autor: Jarosław Chilmon
Zdjęcia: Paweł Derkowski
Galeria zdjęć
Więcej informacji Polityce Surowcowej Państwa: psp.mos.gov.pl
