Geologiczne studio mundialowe: Polska - Japonia

Dziś polska reprezentacja zagra swój ostatni mecz na Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej. Zagramy z Japonią i gramy o honor. A że honor jest dla Japończyków niezmiernie ważny, to  mecz może być równie skomplikowany, jak budowa geologiczna naszego przeciwnika.

Japonia jest fascynującym krajem, także pod względem budowy i zjawisk geologicznych. Składa się z czterech głównych wysp (Hokkaido, Honsiu, Sikoku i Kiusiu) oraz z 6848 mniejszych wysepek, a wszystkie stanowią część nawodną potężnego, podmorskiego łańcucha górskiego. Najwyższym szczytem Japonii jest wulkan Fudżi (3776 m). Łatwo nie będzie.

gory shirakami

Krajobrazy Japonii: Góry Shikarami

Budowa geologiczna wysp to efekt orogenez oraz wciąż aktywnych procesów wulkanicznych. Największy wpływ miała tu orogeneza alpejska, przynosząca fałdowania, ruchy tektoniczne i intruzje skał magmowych. Pod względem budowy geologicznej kraj dzieli się na dwie części, a oddziela je rów Fossa Magna, czyli strefa największych zaburzeń tektonicznych. Część południowo – zachodnia Japonii zbudowana jest głównie z utworów paleozoicznych i mezozoicznych, część  północno - wschodnią tworzą utwory kenozoiczne.

Wyspy Japońskie leżą na styku czterech płyt tektonicznych: wielkiej eurazjatyckiej, północnoamerykańskiej, płyty pacyficznej  (przemieszczającej się ok. 10 cm rocznie w kierunku zachodnim) oraz filipińskiej. To część tzw. Pacyficznego Pierścienia Ognia (przypominamy, że w jego obrębie znajduje się także nasz poprzedni mundialowy rywal – Kolumbia). W efekcie Kraj Kwitnącej Wiśni jest jednym z najbardziej sejsmicznych i wulkanicznych obszarów Ziemi. Rocznie odnotowuje się tu od 1000 do 3000 trzęsień o różnej sile. Niektóre są katastrofalne w skutkach, jak choćby trzęsienie ziemi w 1923 roku w regionie Kantō o magnitudzie 7,9 w skali Richtera, które pochłonęło aż 140 tysięcy ofiar. Dużym zagrożeniem są towarzyszące trzęsieniom tsunami, o wysokości fali dochodzącej do 35 m.

tohoku2 bloc diagramme japan earthquakes

Schemat powstawania trzęsień ziemi w rejonie Japonii (źródło: USGS)

Na obszarze Japonii znajduje się około 180 wulkanów, z czego blisko 1/3 jest czynnych. Na obszarach wulkanicznych doliczono się aż 15 tysięcy źródeł mineralnych, w większości termalnych (w tym gejzerów), a także stawów gorącego błota i zjawisk wyziewów gazów i par.

kumamoto

Zjawiska termalne w pobliżu miejscowości Kumamoto na południu Japonii

Japonia jest uboga w surowce mineralne i większość z nich jest importowana. Część miejscowych złóż rud metali ma zbyt niską ich jakość i ich wydobycie nie jest opłacalne. Eksploatuje się tu jedynie złoża złota, magnezu i srebra. Sprowadza się głównie gaz ziemny, ropę naftową, węgiel, uran, rudy żelaza, miedzi i boksytu.

Prawie pozbawiona własnych bogactw na lądzie, Japonia przoduje w poszukiwaniach surowców mineralnych na dnie mórz i oceanów. Ostatnie doniesienia mówią o odkryciu pod dnem morza złóż pierwiastków ziem rzadkich -   itru, wanadu, miedzi, niklu, kobaltu, cynku, molibdenu i manganu. Japonia przeznacza niemałe środki na poszukiwania złóż hydratów metanu oraz na opracowanie technologii ich wydobycia i przetwarzania. Choć do komercyjnego wydobycia bogactw z dna morza jeszcze daleka droga, Japonia jawi się dziś jako inicjator i pionier poszukiwań surowców ze złóż niekonwencjonalnych.

Warunki naturalne z pewnością wpłynęły na charakter Japończyków, a konfrontacja ich dyscypliny i opanowania z polską żywiołowością zapewni nam ciekawe widowisko. Mamy nadzieję, że jedyne drgania ziemi wywołają  polscy kibice, skaczący z radości po bramkach narodowej reprezentacji.

PS. Jak się nazywa japoński piłkarz? Kiwa Jakotako

PS1. Polska wygrała z Japonią 1:0

Korzystaliśmy z materiałów zamieszczonych na stronie:

www.konnichiwa.pl

encyklopedia.pwn.pl