Sprawozdanie końcowe z realizacji przedsięwzięcia pn.: „Zadania państwowej służby hydrogeologicznej w latach 2015-2017” zostało zatwierdzone przez Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej) w dniu 31 sierpnia 2018 r. Sprawozdanie wraz z protokołem końcowym stanowi potwierdzenie osiągnięcia efektów rzeczowych w ramach umowy o dofinansowanie w formie dotacji zawartej w dniu 24 listopada 2015 r. pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Dotujący) a Państwowym Instytutem Geologicznym - Państwowym Instytutem Badawczym (Dotowany). Prace wykonywane były w okresie od 1 kwietnia 2015 r. do 31 marca 2018 r.
Na mocy art. 90 ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (z późniejszymi zmianami) do dnia 31 grudnia 2017 r. nadzór nad funkcjonowaniem PSH sprawował Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Zgodnie z ustawą Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r. (art. 360) od dnia 1 stycznia 2018 r. nadzór nad działalnością PSH pełni minister właściwy do spraw gospodarki wodnej.
Zgodnie z art. 369 ustawy Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r. PSH wykonuje zadania państwa na potrzeby rozpoznawania, bilansowania i ochrony wód podziemnych w celu ich racjonalnego wykorzystania przez społeczeństwo i gospodarkę. Szczegółowy zakres zadań PSH określony został w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie standardowych procedur zbierania i przetwarzania informacji przez państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną oraz państwową służbę hydrogeologiczną (Dz. U. 2008, nr 225, poz. 1501, rozporządzenie wygasło z dniem 31.12.2017 r.).
Prace realizowane przez PSH w latach 2015-2017 obejmowały:
- wykonywanie pomiarów, obserwacji i badań hydrogeologicznych w zakresie oceny stanu ilościowego wód podziemnych,
- opracowywanie bieżących analiz i ocen sytuacji hydrogeologicznej w kraju,
- prace badawcze i rozwojowe na potrzeby rozpoznawania, bilansowania i ochrony wód podziemnych,
- gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie informacji hydrogeologicznych,
- rozwój hydrogeologicznych baz danych oraz obsługujących je systemów informatycznych.
Zadaniem stałym PSH było również opracowywanie oraz dystrybucja kwartalnych biuletynów informacyjnych wód podziemnych i rocznika hydrogeologicznego oraz prognoz i komunikatów dotyczących sytuacji hydrogeologicznej kraju, a także ostrzeżeń przed niebezpiecznymi zjawiskami zachodzącymi w strefach zasilania lub poboru wód podziemnych. Informacje te przekazywane były w sposób określony w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie podmiotów, którym państwowa służba hydrogeologiczna jest zobowiązana przekazywać ostrzeżenia, prognozy, komunikaty i biuletyny oraz sposobu i częstotliwości ich przekazywania (Dz. U. 2007 Nr 158, poz. 1114).
W rozpatrywanym okresie prowadzono również bieżące prace związane z utrzymaniem i rozwojem punktów badawczych oraz hydrogeologicznych urządzeń pomiarowych sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych prowadzonej i rozwijanej przez państwową służbę hydrogeologiczną (art. 381 ustawy Prawo wodne).
W każdym roku trwania umowy w realizację zadań PSH zaangażowanych było ok. 240 pracowników PIG-PIB. W niezbędnym zakresie prowadzono także współpracę z branżowymi przedsiębiorstwami geologicznymi oraz innymi firmami usługowymi i dostawcami urządzeń i aparatury niezbędnej do realizacji zadań PSH.
Zakończone przedsięwzięcie, jedno z największych realizowanych przez PIG-PIB, obejmowało realizację 44 zadań, których zasadnicza część dotyczyła prac wykonywanych w sposób ciągły lub cyklicznie powtarzalny. Część zadań wynikała z harmonogramu prac związanych z kolejnym cyklem aktualizacji Planów gospodarowania wodami na obszarze dorzeczy (wykonanie analiz i opracowań planistycznych), bądź realizacji Państwowego Monitoringu Środowiska.
Realizacja prac prowadzona była w 7 grupach tematycznych, obejmujących zadania powiązane ze sobą organizacyjnie i merytorycznie:
- Wykonywanie pomiarów i obserwacji hydrogeologicznych (7 zadań).
- Gromadzenie, przetwarzanie, archiwizowanie oraz udostępnianie zgromadzonych informacji (13 zadań).
- Wykonywanie bieżących analiz i ocen sytuacji hydrogeologicznej (13 zadań).
- Rozpoznawanie, bilansowanie i ochrona wód podziemnych (4 zadania).
- Utrzymywanie i modernizacja hydrogeologicznych urządzeń pomiarowych (3 zadania).
- Opracowywanie i publikacja materiałów informacyjnych i edukacyjnych (3 zadania).
- Koordynacja prac związanych z realizacją zadań PSH (1 zadanie).
Większość zadań państwowej służby hydrogeologicznej realizowana jest w sposób ciągły. Zarówno ze względów merytorycznych, organizacyjnych jak również formalno-prawnych ich realizacja nie może być wstrzyma. Z tego względu od 1 kwietnia 2018 r. prace są kontynuowane w zakresie uzgodnionym z organami odpowiedzialnymi za nadzór (minister właściwy do spraw gospodarki wodnej) i finansowanie (Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie) działalności państwowej służby hydrogeologicznej.
Wyniki zadań PSH stanowią ważny element gospodarki wodnej kraju. Zasoby informacyjne PSH są podstawowym i powszechnie wykorzystywanym źródłem informacji przy wykonywaniu prac projektowych, dokumentacyjnych i kartograficznych z dziedziny hydrogeologii, geologii, geologii inżynierskiej, ochrony środowiska oraz planowania przestrzennego i gospodarki wodnej. Dane dostarczane przez PSH znajdują szerokie zastosowanie w administracji rządowej, samorządowej, służbach państwowych oraz coraz częściej w sektorze prywatnym jako podstawowe informacje wspomagające proces podejmowania decyzji w zarządzaniu środowiskiem, zwłaszcza w zakresie gospodarki wodnej i ochrony środowiska.
Zobacz:
Tekst: Małgorzata Woźnicka
