„INSPIRE users: Make it work together!” czyli „Zróbmy to razem!” to hasło, które inspirowało europejską społeczność INSPIRE do dyskusji podczas tegorocznej konferencji INSPIRE odbywającej się w dniach 18-21 września 2018 w Antwerpii. Nie zabrakło na niej reprezentacji PIG-PIB.
Konferencja INSPIRE jest forum wymiany wiedzy i poglądów na temat najnowszych osiągnięć w zakresie wdrażania dyrektywy INSPIRE, dedykowanym przedstawicielom rządów, przemysłu, środowiska akademickiego, instytucji dostarczających dane oraz użytkowników informacji geoprzestrzennej. Wydarzenie jest organizowane co roku przez Komisję Europejską.
Sesja plenarna otwierająca konferencję INSPIRE 2018 (fot. Katarzyna Jóźwik)
W czasie czterodniowej konferencji w Antwerpii (Belgia) zaprezentowano wiele przykładów wdrożenia dyrektywy w krajach Unii Europejskiej oraz wykorzystanych do tego celu narzędzi. Dzięki obecności przedstawicieli firm komercyjnych, takich jak m.in.: wetransform, Safe Software, con terra, Spatineo czy ESRI, uczestnicy konferencji mieli okazję zapoznać się z najnowszymi rozwiązaniami technologicznymi służącymi do harmonizacji i transformacji danych oraz publikacji i monitoringu usług sieciowych. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele gotowych narzędzi komercyjnych dedykowanych wsparciu dostawców danych w procesie wdrażania dyrektywy INSPIRE (np. wetransform inspiregis, INSPIRE Solution Pack for FME, ArcGIS for INSPIRE).
Komisja Europejska, starając się wyjść naprzeciw potrzebom społeczności, pracuje nad utworzeniem nowych oraz udoskonaleniem już istniejących narzędzi mających ułatwić korzystanie z zasobów INSPIRE oraz wspomóc implementację dyrektywy i zapewnić odpowiednią komunikację pomiędzy zainteresowanymi środowiskami.
Podczas konferencji odbyła się oficjalna inauguracja nowej wersji geoportalu INSPIRE. Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej (JRC – Joint Research Centre) poprowadziło warsztaty dotyczące wykorzystania jego podstawowych funkcji. Geoportal INSPIRE ułatwia wyszukiwanie, monitorowanie oraz bezpośrednie wykorzystywanie zbiorów danych geoprzestrzennych związanych z konkretnymi obszarami zastosowania, w szczególności z europejską polityką środowiskową.
Nowy geoportal umożliwia przegląd zestawów danych INSPIRE zarówno według kraju, jak i dla wybranego zakresu tematycznego oraz udostępnia dane gotowe do wykorzystania w szeregu aplikacji zewnętrznych. Geoportal opiera się na metadanych regularnie pobieranych z oficjalnie zarejestrowanych krajowych katalogów metadanych państw członkowskich UE i EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu).
Narzędziem służącym jako platforma dyskusji, wymiany wiedzy oraz dobrych praktyk pomiędzy społecznością INSPIRE jest koordynowana przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej strona INSPIRE Thematic Clusters. 34 tematy danych przestrzennych INSPIRE zostały tutaj zgrupowane w 9 obszarach tematycznych, tzw. klastrach. Podczas konferencji w Antwerpii zaprezentowano propozycje nowych funkcjonalności platformy, takich jak m.in. dodanie dwóch dodatkowych klastrów poświęconych kwestiom związanym z polityką i przepisami implementacyjnymi oraz narzędziami i oprogramowaniem.
Prezentacja dotycząca nowego geoportalu INSPIRE, platformy INSPIRE Thematic Clusters oraz wszystkie pozostałe prezentacje z konferencji w Antwerpii dostępne są na stronie: inspire.ec.europa.eu/conference2018. W późniejszym terminie zostaną także udostępnione nagrania video z poszczególnych sesji.
W imieniu Zespołu do spraw wdrażania dyrektywy INSPIRE oraz ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej w PIG-PIB, Katarzyna Jóźwik zaprezentowała na konferencji poster pt.
pdf
„Is it possible to have interoperable geological data and avoid information loss?”
(12.15 MB)
. Poster pokazywał problem braku odpowiedniej terminologii do opisu osadów glacjalnych w słownikach INSPIRE i GeoSciML oraz rozbieżności pomiędzy tymi słownikami, na przykładzie wstępnych wyników prac nad polską częścią Międzynarodowej Mapy Czwartorzędu Europy - IQUAME (jak również wcześniejszych prac prowadzonych w ramach inicjatywy OneGeology).
GeoSciML, ang. Geoscience Markup Language jest rozszerzeniem języka GML stosowanym na całym świecie do opisu i wymiany danych geologicznych. W roku 2017 model GeoSciML został przyjęty jako oficjalny standard OGC – Open Geospatial Consortium, a słowniki GeoSciML są utrzymywane i zarządzane zewnętrznie przez CGI – Commission for the Management and Application of Geoscience Information.
Konsekwencją istnienia braków i niespójności w słownikach jest nieunikniona utrata pewnej części informacji przy próbach zastąpienia tradycyjnych terminów opisujących geomorfologię oraz genezę osadów ogólniejszymi terminami INSPIRE i CGI/GeoSciML oraz niemożność zapewnienia jednoczesnej zgodności semantycznej danych prezentowanych zgodnie z wymogami INSPIRE i za pomocą języka GeoSciML.
Międzynarodowe środowisko geologiczne jest zgodne co do tego, iż słowniki INSPIRE i CGI/GeoSciML powinny zostać ujednolicone. Krokiem, który na pewno ułatwi dalsze działania w tym kierunku będzie wprowadzenie przez Komisję Europejską rozporządzenia, które wycofa listy kodowe (słowniki) INSPIRE z procesu legislacyjnego. Aktualnie trwają prace nad rozporządzeniem.
Katarzyna Jóźwik prezentuje poster przygotowany wspólnie z Zespołem do spraw wdrażania dyrektywy INSPIRE oraz ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej w PIG-PIB (fot. Marco Minghini, JRC)
Należy tutaj zaznaczyć, że problem braku odpowiedniej terminologii do opisu obiektów przestrzennych nie dotyczy jedynie tematu "Geologia", a zapewnienie semantycznej zgodności danych jest tylko jednym z wielu aspektów wdrażania dyrektywy INSPIRE.
Dyrektywa INSPIRE tj. dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (transponowana do prawa polskiego ustawą z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej) nakłada na kraje UE obowiązek udostępnienia zharmonizowanych zasobów danych przestrzennych (dla tematów wymienionych w załącznikach do dyrektywy) oraz odpowiednich usług sieciowych – wyszukiwania, przeglądania i pobierania danych.
PIG-PIB jest koordynatorem merytorycznym w zakresie budowy infrastruktury informacji przestrzennej (IIP) dla trzech tematów danych przestrzennych: "Geologia", "Zasoby energetyczne", "Zasoby mineralne", dla których zgodnie z ustawą o infrastrukturze informacji przestrzennej organem wiodącym jest Główny Geolog Kraju oraz w części dotyczącej zagrożeń geologicznych dla tematu "Strefy zagrożeń naturalnych", dla którego organem wiodącym jest Minister Środowiska. Ponadto, PIG-PIB jako dysponent danych, jest zobowiązany dostarczać je dla innych tematów, w tym dla tematu "Urządzenia do monitorowania środowiska" - są to dane zbierane na potrzeby Państwowego Monitoringu Środowiska.
Zgodnie z mapą drogową INSPIRE zbiory danych z wymienionych tematów danych przestrzennych w formie zgodnej z INSPIRE powinny być udostępnione do dnia 21 października 2020 roku.
Krótki film obrazujący atmosferę konferencji INSPIRE 2018 można obejrzeć pod adresem: www.youtube.com/watch?v=2B2g5sqbIbA
Tekst: Katarzyna Jóźwik, we współpracy z Zespołem do spraw wdrażania dyrektywy INSPIRE oraz ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej w PIG-PIB
