W dniach 12-14 września 2018 r. stolica prowincji Syczuan gościła pierwsze warsztaty organizowane przez European Association of Geoscientists & Engineers (EAGE) w Chinach. Wydarzenie pod tytułem „Workshop on Unconventionals in China – The next 10 years. Shale gas exploration & development, tight oil and gas, CBM” skupiło uwagę specjalistów od złóż niekonwencjonalnych z Azji, Australii, Europy i Stanów Zjednoczonych. Podczas warsztatów analizowano dostępne dane, przedstawiano najnowsze technologie i prognozy związane z wydobyciem węglowodorów ze złóż - gazu łupkowego, gazu zamkniętego, ropy zamkniętej i metanu z pokładów węgla.
Chengdu, tętniąca życiem stolica Syczuanu, przez trzy dni stała się areną dyskusji dotyczących przyszłości wydobycia węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych na świecie. EAGE postanowiła zaprosić specjalistów z całego świata w samo serce Kotliny Syczuańskiej, zapadliska tektonicznego utworzonego na skraju Platformy Chińskiej. Znajdujące się w basenie syczuańskim na głębokości pomiędzy 2000 m a 4500 m skały łupkowe formacji Wufeng Longmaxi stanowią źródło, z którego do końca 2020 roku Chiny wydobędą 30 miliardów m3 gazu ziemnego.
W warsztatach wzięli udział przedstawiciele firm wydobywczych (m.in. BP, China National Petroleum Corporation, PetroChina, Gapromneft), serwisowych (Baker Hughes, FracGeo, Halliburton, Schlumberger) oraz ośrodków uniwersyteckich i badawczych.
Państwowy Instytut Geologiczny – PIB reprezentował mgr inż. Radomir Pachytel z Programu Modelowanie Procesów Geologicznych. W czasie sesji dotyczącej analiz geomechanicznych złóż niekonwencjonalnych zaprezentował referat pt. „The geomechanical features that limit the extraction of shale gas in Poland” (autorzy: R. Pachytel, M. Jarosiński).
Bernard Montaron (prowadzący sesję) i Radomir Pachytel (po prawej) po wygłoszeniu prelekcji (fot. EAGE)
Prelegenci przedstawili szerokie spektrum badań dotyczących parametrów mineralogicznych, petrofizycznych, tektonicznych i geomechanicznych sporządzonych w oparciu o dane geofizyczne i próby laboratoryjne ze skał łupkowych. Pokazano nowatorskie metody przeprowadzania perforacji przed zabiegami szczelinowania hydraulicznego, alternatywne metody wiercenia i zoptymalizowane procesy intensyfikacji wydobycia w trudnych warunkach złożowych. Dyskutowano o propagacji szczelin hydraulicznych w reżimie uskoków przesuwczych (SS) z barierami litologicznymi oraz potencjalnych metodach inicjowania szczelin pionowych w reżimie uskoków odwróconych (TF).
Określono schemat rozpoznania i wewnętrznego podziału jednostek perspektywicznych na przykładzie łupków formacji Wuhan Longmaxi z możliwością zastosowania takiej metody do innych skał łupkowych. Zaproponowano wzorzec tworzenia modeli geomechanicznych 3D uwzględniających parametry związane z wewnętrzną anizotropią ośrodka na podstawie łupków Marcellus i Haynesville. Przedstawiono proces prowadzenia oraz wyniki prac skutkujących eksploatacją ropy zamkniętej z pola Chang-7 (Chiny) oraz formacji Bazhenov (Zachodnia Syberia, Rosja).
Uczestnicy warsztatów w Chengdu (fot. EAGE)
Podczas pozakulisowych rozmów poruszano również tematy przyszłości branży energetycznej w poszczególnych krajach, rachunku ekonomicznego wydobycia złóż niekonwencjonalnych oraz uwarunkowań prawnych dotyczących pozyskiwania koncesji, prowadzenia badań poszukiwawczych i eksploatacji.
Pasmo gór Qin Ling widziane z góry Hua Shan, Shaanxi, Chiny (fot. Radomir Pachytel)
Tekst: Radomir Pachytel
