27 marca 2019 r. odbyła się wiosenna sesja pomiarowa zwierciadła wód podziemnych w punktach monitoringu transgranicznego na wyspie Uznam. W pracach uczestniczyli pracownicy niemieckiej firmy wodociągowej, przedstawiciel Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Świnoujściu oraz eksperci z Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB. Cykliczne pomiary na wyspie Uznam prowadzone są od 2004 r. w 74 otworach po obu stronach granicy.
Monitoring przygraniczny jest częścią projektu pn. Przygraniczna gospodarka wodami podziemnymi na obszarze zaopatrzenia Uznam Wschodni / Świnoujście, realizowanego przez kraj związkowy Meklemburgia - Pomorze Przednie, Związek Celowy Zaopatrzenia w Wodę i Oczyszczania Ścieków Wyspy Uznam, Oddział Pomorski Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB w Szczecinie oraz Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Miasta Świnoujścia.
Na wyspie Uznam polskie i niemieckie zakłady wodociągowe użytkują ten sam podziemny, transgraniczny kompleks wodonośny. Na obszarze objętym monitoringiem zlokalizowane są obecnie 2 ujęcia wód podziemnych po stronie polskiej i 5 ujęć po stronie niemieckiej (a następne jest planowane). Zapotrzebowanie na wodę pitną wynosi ok. 15 000 m3 na dobę (a w sezonie nawet około 20 000 m3) i sprawia, że czasowo przekraczana jest granica odnawialności zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych.
Kwestie ponadgranicznego zaopatrzenia w wodę pitną w kontekście naturalnych ograniczeń zasobów wód podziemnych były przez wiele lat przedmiotem polsko - niemieckich ustaleń. Rokowania rozpoczęto w 1969 roku. Uzgodniono limit eksploatacji wód podziemnych i ustalono program kontrolny nadzoru stanu zwierciadła wód podziemnych w zasięgu jeziora Wolgastsee. W 1996 roku na podstawie analizy wyników badań stwierdzono niedobór wód podziemnych, oddziałujący także na wody powierzchniowe.
W 1998 roku polsko - niemiecka grupa robocza opracowała Wodno - gospodarczy i hydrogeologiczny plan działań dla opracowania koncepcji transgranicznej gospodarki wodami podziemnymi w celu zapewnienia zaopatrzenia w wodę obszaru Uznam Wschodni / Świnoujście. W 2000 roku sporządzono spis z natury z zakresu gospodarki wodnej i hydrogeologii, dla polskiej i niemieckiej strony. W 2003 roku zakończono prace nad polsko - niemieckim katalogiem pojęć fachowych pn. Projektowy katalog pojęć fachowych i procedur w zakresie hydrogeologii, hydrologii i gospodarki wodnej Uznam Wschodni/Świnoujście. Celem pracy było wyjaśnienie podstaw prawnych, norm i wytycznych obowiązujących w obu krajach.
Przystąpiono także do opracowania przygranicznej koncepcji gospodarki wodami podziemnymi. Wykonano strukturalny model hydrogeologiczny, ustalono zasoby dyspozycyjne oraz odnawialne wód podziemnych, stworzono optymalny systemu monitoringu (nadzór ilości i jakości) i wyznaczono strefy ochronne ujęć wód podziemnych.
Łata wodowskazowa na rzece Świna
Wszystkie wymienione działania uregulowały przygraniczną gospodarkę zasobami dyspozycyjnymi wód podziemnych. Było to niezbędne do pokrycia zapotrzebowania wody po obu stronach granicy w sposób zapewniający utrzymanie dobrego stanu ilościowego i jakościowego oraz równowagi ekologicznej.
Punkt pomiarowy zwierciadła wód podziemnych
Tekst: Ryszard Hoc
Współpraca: Anita Starzycka
Zdjęcia: Oddział Pomorski PIG - PIB w Szczecinie
