Kolejne wydarzenia w projekcie GECON - Geologiczna przygraniczna sieć kooperacji

Od marca 2018 roku Państwowy Instytut Geologiczny - PIB bierze udział w realizacji międzynarodowego projektu o nazwie „GECON - geologiczna przygraniczna sieć kooperacji”. Projekt ten jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Interreg V-A Republika Czeska - Polska (nr projektu CZ.11.4.120/0.0/0.0/16_026/0001087). Partnerem wiodącym projektu jest czeski Geopark Ralsko, a partnerami projektu po stronie czeskiej są Uniwersytet Techniczny w Libercu, Lokalna Grupa Działania (MAS) Chrudimsko oraz Czeska Służba Geologiczna. Po stronie polskiej, poza  PIG - PIB, partnerami projektu są: Muzeum Regionalne w Lubaniu i stowarzyszenie Geopark Przedgórze Sudeckie.

Wspólnym przedmiotem zainteresowania wymienionych partnerów jest szeroko pojęty krajobraz obszaru przygranicznego, chroniony w wielu miejscach i prezentowany właśnie w ramach działalności geoparków.

Występujące na terenie oddziaływania projektu GECON geoparki funkcjonują jednak na w zróżnicowany sposób. Są to certyfikowane geoparki o statusie UNESCO oraz certyfikowane i niecertyfikowane geoparki krajowe. Poszczególne organizacje i instytucje zajmujące się zarządzaniem geoparkami działają w oparciu o zasady ochrony i prezentacji dziedzictwa geologicznego wypracowane na forum międzynarodowym. Sposób ich wdrażania jest jednak zróżnicowany, co wynika z kulturowej i częściowo przyrodniczej odrębności polskich i czeskich obszarów.

Z tego względu zasadniczym celem projektu GECON jest transgraniczna wymiana doświadczeń i dobrych praktyk w dziedzinie wdrażania koncepcji funkcjonowania geoparków, która promuje wzrost świadomości społecznej na temat znaczenia dziedzictwa geologicznego w powiązaniu z zrównoważonym rozwojem regionów. Przewiduje się, że środkiem do osiągnięcia wymienionego celu projektu ma być transfer wiedzy prowadzący do profesjonalizacji działań partnerów, czemu służy realizacja zróżnicowanych działań projektu: wizyt studyjnych, warsztatów i szkół letnich.

gecon wydarzenia razem

Główne działania w prowadzone w projekcie GECON

partnerzy

Plansze prezentujące partnerów projektu GECON

W pierwszym kwartale 2019 roku miały miejsce dwa kolejne wydarzenia projektu. Pierwszym z nich były warsztaty pod nazwą „Geoparki jako społeczność”, które odbyły się w miejscowości Heřmanice v Podještědí, a drugim - wizyta studyjna w Światowym Geoparku UNESCO Czeski Raj.

Warsztaty w Heřmanice v Podještědí

W niewielkiej miejscowości położonej na obszarze czeskiego krajowego Geoparku Ralsko odbyło się w dniach 23-25.01.2019 r. drugie już warsztaty projektowe. W trakcie przeprowadzonych sesji referatowych i dyskusji partnerzy projektu mieli okazję do wymiany doświadczeń dotyczących współpracy geoparku ze społecznością lokalną. Sesja referatowa obejmowała także wystąpienia pracowników PIG-PIB z Oddziału Dolnośląskiego.

Pani mgr Dorota Russ przedstawiła podstawy i zasady współpracy zespołu polskich i czeskich ekspertów (w tym polskiej i czeskiej służby geologicznej) w obszarze niecki turoszowskiej i kopalni węgla brunatnego „Turów”, dotyczącej monitoringu środowiska. Na tym przykładzie podkreślona została rola zrównoważonego przekazu społecznego na temat negatywnych przekształceń środowiska wywołanych górnictwem, rekompensowanych działaniami naprawczymi, prowadzonymi między innymi w oparciu o prace monitoringowe.

Z kolei Pan dr Jacek Koźma, na przykładzie funkcjonowania Światowego Geoparku UNESCO Łuk Mużakowa, zapoznał uczestników spotkania ze sposobem prowadzenia działań geoparku, adresowanych do społeczności lokalnych. Omówione zostały między innymi wydarzenia, których tematyka związana jest z tożsamością geologiczną i kulturową geoparku. Przedstawione zostały także imprezy organizowane przez różne podmioty gospodarcze, osoby prywatne i samorządy stowarzyszone z geoparkiem, z których do ważniejszych należą „Europejski tydzień geoparku”, „Dzień geotopu” oraz specjalna całoroczna oferta edukacyjna z zakresu geologii, skierowana do młodzieży, dzieci oraz rodzin.

jk referat dr referat

Wystąpienia referatowe pracowników Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB podczas warsztatów w czeskim narodowym geoparku Ralsko

Warsztaty były również okazją do zapoznania się z analogicznymi działaniami prowadzonymi na terenie parków narodowych w Stanach Zjednoczonych, które przybliżone zostały przez specjalnego gościa spotkania - Pani Amy Veselá.

Praktycznym przykładem dobrych praktyk w zakresie współpracy różnych podmiotów z branży turystycznej z czeskim Narodowym Geoparkiem Ralsko było zwiedzanie przez uczestników warsztatów lokalnego browaru Cvikov, wystawy edukacyjnej w centrum ekonomicznym produkcji rolnej Podralsko Endowment Fund oraz prezentacji produkcji wyrobów ze szkła w hucie AJETO w Lindavie.

Wizyta studyjna w Światowym Geoparku UNESCO Czeski Raj

Podczas kolejnego wspólnego wydarzenia partnerzy projektu mieli okazję poznać walory geologiczne geoparku Czeski Raj, sposób jego zagospodarowania geoturystycznego oraz sposoby prezentacji zjawisk geologicznych prowadzone przez jego pracowników. Program wizyty obejmował wycieczki terenowe do wybranych obiektów geoturystycznych, które poprzedzone zostały referatem „Cechy charakterystyczne Czeskiego Raju jako Geoparku UNESCO – doświadczenia i dyskusja” oraz wynikłą z niego wymianę doświadczeń.

W trakcie wycieczek terenowych zwiedzono następujące stanowiska geologiczne: Kozákov (miejsce styku trzech formacji geologicznych), fragment szlaku Riegiera (pół miliarda lat w zapisie geologicznym), Ploužnice (odsłonięcie osadów permu), Kumbuk (zamek na wzgórzu bazaltowym) oraz Jiczyn – Čeřovka (bazalty i porcelanity). Uzupełnienie wycieczek geologicznych stanowiły wizyty w spółdzielni produkcyjnej „Granát”, prowadzącej wyrób biżuterii z granatów i moldavitów, oraz w szkole rzemiosł artystycznych w Turnowie, kształcącej między innymi w zakresie obróbki skał.

czeski raj

Sesja referatowa i wycieczki terenowe uczestników wizyty studyjnej w Światowym Geoparku UNESKO Czeski Raj. Fot. Adam Ihnatowicz

Tekst: Jacek Koźma, Jolanta Duczmańska - Kłonowska

Wybrane linki do uzupełniających stron: