PIG-PIB w kolebce górnictwa naftowego w Karpatach – relacja z 87 Zjazdu PTG

W dniach 26 - 29 czerwca 2019 r. pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB wzięli czynny udział w 87 Zjeździe Polskiego Towarzystwa Geologicznego (PTG) w Czarnej, który przebiegał pod hasłem Osiągnięcia współczesnej geologii w kolebce górnictwa naftowego w Karpatach. Tegoroczną edycję wydarzenia przygotował Oddział Karpacki PTG przy współpracy z Oddziałami Krakowskim i Warszawskim, a w gronie jej organizatorów znaleźli się głównie pracownicy PGNiG S.A. – Oddział w Sanoku, Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB oraz AGH w Krakowie. Głównym sponsorem konferencji było PGNiG S.A.

Tradycyjnie w pierwszym dniu Zjazdu odbyły się sesje referatowe i sesja posterowa, w których uczestniczyło 105 osób z kilkunastu wiodących firm i instytucji naukowych w Polsce. Udział naukowców z Narodowej Akademii Nauk Ukrainy oraz z Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego w przygotowaniu jednej z sesji terenowych sprawił, że konferencja miała charakter międzynarodowy. Zgodnie z głównym hasłem konferencji, referaty i postery dotyczyły przede wszystkim zagadnień związanych z poszukiwaniami i występowaniem ropy i gazu w odniesieniu do budowy geologicznej Karpat i ich przedpola, a wiele uwagi poświęcono również badaniom geofizycznym i geochemicznym. Zaprezentowany materiał pokazał, że historia poszukiwań i wydobycia węglowodorów w polskiej części Karpat jeszcze się nie zakończyła i ma przed sobą długą przyszłość, szczególnie w odniesieniu do złóż niekonwencjonalnych.

Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB byli autorami lub współautorami następujących prezentacji:

  • S. Wołkowicz i K. Wołkowicz – Badania Karpat w kartografii geologicznej okresu międzywojennego – w 100-lecie PIG,
  • R. Sikora, A. Świąder – Nowa odsłona strony PTG – razem dla nas,
    G. Jagielski, H. Kiersnowski, A. Kozłowska, E. Krzyżak, M. Kuberska, Ł. Smajdor, M. Wesołowski, W. Krystian, T. Żuk – Ropa naftowa i gaz ziemny w Polsce: postępowania przetargowe i przetarg inwestorski (open door) w 2019 roku,
  • P. Poprawa, G. Makowski, J. Hadro, B. Papiernik, P. Kosakowski, S. Porębski, M. Słyś, A. Maksym – Hybrydowy subkonwencjonalny system naftowy zapadliska przedkarpackiego,
  • P. Poprawa, G. Machowski, P. Kosakowski, Y. Koltun, J. Zacharski, B. Papiernik, J. Francu, A. Maksym, T. Malata – Potencjał dla występowania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów w Karpatach zewnętrznych (Polska, Ukraina, Czechy),

oraz posterów:

  • P. Lenik., S. Salwa – Mineralizacja Polimetaliczna w Kamieniołomie Józefka koło Górna, Góry Świętokrzyskie,
  • S. Kowalska S., L. Jankowski, J. Probulski – Przykład zastosowania analizy koncentracji radonu w powietrzu glebowym do weryfikacji lokalizacji uskoków – łuska Bystrego, Karpaty,
  • A. Kowalski, M. Makoś – W jakich warunkach geologicznych występują osuwiska w Sudetach i czy mogą mieć one związek z aktywnością neotektoniczną?
  • A. Kowalski – Rozwój strukturalny rowu Wlenia (synklinorium północnosudeckie).

ptg1

Stanisław Wołkowicz prezentuje osiągnięcia polskiej kartografii geologicznej we wschodniej części Karpat (fot. N. Radzik)

ptg2

Rafał Sikora podczas prezentacji nowej wersji strony internetowej PTG (fot. N. Radzik)

ptg3

Krystian Wójcik przybliża proces postępowania przetargowego na poszukiwania ropy i gazu w Polsce w 2019 r. (fot. R. Sikora)

Pozostałe dni wypełnione zostały sesjami terenowymi. W tym roku Organizatorzy przygotowali szeroki wachlarz ciekawych wycieczek.

Sesję terenowa A pt.: Wybrane problemy geologii strukturalnej w południowo-wschodniej części polskiego segmentu Karpat zewnętrznych przygotował zespół autorów z PIG – PIB (Centrum Geozagrożeń), AGH, PAN i UP w Krakowie: R. Sikora, P. Strzelecki, N. Radzik, A. Świerczewska, A. Tokarski, J. Rubinkiewicz i A. Biel. Podczas sesji, która przebiegała m. in. w pasmach połonin i Otrytu, oprócz problemów geologicznych prezentowane były także zagadnienie poruszające tematykę ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Bieszczadów z dużym naciskiem na ochronę elementów przyrody nieożywionej. Przemierzanie w błocie, porośniętych gęstymi chaszczami skarp potoków celem odnalezienia kolejnych odsłonięć, doskonale oddało codzienność pracy geologa w terenie…

Sesja terenowa B pt.: Geologia pomiędzy Przemyślem a Lwowem, przygotowana przez polsko - ukraiński zespół autorów: T. Peryta, A. V. Poberezhskyego, O. Stupkę, O. Hnylkę , S. Hnylkę, M. Bąbla, A. Jarzynę, K. Nejberta, D. Olszewską-Nejbert, D. Ługowskiego, A. Boguckiego, P. Wołoszyna, A. Jacyszyna i O. Tomeniuk trwała dwa dni i cieszyła się dużym zainteresowaniem. Zwłaszcza, że jednym z punktów wycieczki była wizyta w Borysławiu, naszym przedwojennym „Denver”.

Sesja C – Wody lecznicze uzdrowisk Iwonicza Zdroju i Rymanowa Zdroju – występowanie, geneza i wykorzystanie wód leczniczych, charakterystyka głównych ujęć oraz zwiedzanie uzdrowiska przygotowana została przez Józefa Chowańca.

Na koniec zjazdu, w ostatni dzień odbyła się ciekawa sesja terenowa w kolebce polskiego górnictwa naftowego w Bóbrce, połączona ze zwiedzaniem XIX wiecznej kopalni ropy naftowej – Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazownictwa im. I. Łukasiewicza – żywego pomnika historii RP.

ptg4      ptg5

87 Zjazd PTG odbywał się w pobliżu kopalni ropy naftowej Czarna. Na fotografiach widoczny jest jeden z kilku czynnych otworów czerpanych za pomocą kiwona (z lewej) oraz schematyczny przekrój geologiczny przez złoże (z prawej). W 2018 roku ze złoża wydobyto 0,12 mln m3 gazu ziemnego oraz 190 ton ropy naftowej. (Fot. K. Wójcik, A. Głuszyński)

ptg6

Prezentacja wyników badań Piotra Strzeleckiego (AGH) nad rozwojem wstęg deformacyjnych podczas sesji terenowej A (Fot. N. Radzik)

ptg7

Koncepcję utworzenia geoparku w Bieszczadach przedstawił Grzegorz Haczewski, sesja terenowa A (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, fot. N. Radzik)

ptg8

Problemy występowania osuwisk w paśmie Otrytu objaśnił Rafał Sikora, sesja terenowa A (fot. N. Radzik)

ptg9

Zainteresowanie uczestników wzbudziła strukturalna interpretacja rozwoju osuwisk, sesja terenowa A (fot. N Radzik)

ptg10

Prowadzący sesję terenową B na Ukrainie (O. Hnylko, S. Hnylko i T. Peryt) zaprezentowali geologię płaszczowiny borysławsko - pokuckiej i samborskiej w okolicach Dobromila i Borysławia (fot. J. Zacharski)

ptg11

Zagadnienia naftowe były również prezentowane podczas sesji terenowej B na Ukrainie (fot. J. Zacharski)

ptg12

Jednym z punktów na Ukrainie był kamieniołom w Szczyrcu, gdzie zapoznano się z sedymentologią badeńskich gipsów i ich nadkładu (fot. J. Zacharski)

ptg13

Ważnym aspektem przebiegu sesji na Ukrainie była możliwość odwiedzenia miejsc związanych z obecnością Polaków we Lwowie, m. in. Cmentarza Łyczakowskiego (fot. J. Zacharski)

ptg14

Podczas wizyty w „Muzeum przemysłu naftowego w Bóbrce” szczególnym zainteresowaniem cieszyły się studnie i szyby z ropą naftową. Na fotografii ropa naftowa z szybu „Franek” (fot. R. Sikora)

Zarówno organizacja 87 Zjazdu PTG jak i przygotowanie merytoryczne sesji kameralnych oraz terenowych spoczywały w rękach reprezentantów różnych firm i jednostek naukowych w Polsce oraz na Ukrainie. Fakt ten dowodzi możliwości szerokiej i udanej współpracy w zakresie geologii pomiędzy instytucjami jaką umożliwia wspólne działanie pod szyldem Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Polskie Towarzystwo Geologiczne, podobnie jak wspierający je PIG – PIB, od około 100 lat jest jednym ze świadectw Polskiej tożsamości geologicznej i nie tylko…

Więcej informacji o 87 Zjeździe PTG, w tym treść wygłoszonych referatów można zobaczyć na stronie PTG.

Tekst: Rafał Sikora, Piotr Lenik, Krystian Wójcik

logo nfosgw dofinansowanie Udział PIG-PIB w 87 Zjeździe Polskiego Towarzystwa Geologicznego (PTG) w Czarnej został zrealizowany ramach projektu: Upowszechnianie wiedzy z zakresu geologii oraz promocja działań służby geologicznej i dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej