W dniach 22-27 września 2019 roku miał miejsce 46 Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Hydrogeologów (The International Association of Hydrogeologists - IAH) w maladze w Hiszpanii. Państwowy Instytut Geologiczny - PIB reprezentowała dr inż. Dorota Kaczor-Kurzawa z Oddziału Świętokrzyskiego.
Tegoroczny kongres zorganizowany został przez Hiszpański Narodowy Komitet IAH i Centrum Hydrogeologii Uniwersytetu w Maladze. W spotkaniu, odbywającym się pod przewodnim hasłem „Gospodarowanie i zarządzanie wodami podziemnymi - radzenie sobie z niedostatkiem wody i niepewnością”, uczestniczyło około 800 osób z niemal całego świata.
Prezentacje uporządkowano w następujące grupy tematyczne:
- Ocena i gospodarowanie zasobami wód podziemnych
- Wody podziemne i zmiany klimatu
- Wody podziemne a bezpieczne zaopatrzenie w wodę w krajach rozwijających się
- Zrównoważone gospodarowanie zasobami wód podziemnych
- „Groundwater footprint and virtual water”
- Narzędzia, modele i metody badania wód
- Wody podziemne, mokradła i naturalne dziedzictwo
- Hydrogeologia krasu
- Jakość wód podziemnych i procesy ich zanieczyszczenia
- Wody podziemne i socjo-ekonomiczny rozwój krajów Ameryki Łacińskiej
- Wody podziemne w miastach
Dr inż. Dorota Kaczor-Kurzawa wygłosiła referat pt.: “Chemical (macro, trace, including rare earth elements) and isotopic record of deep brines leakage to shallow freshwater aquifers in northern and central Poland” oraz przedstawiła poster pt.: “Rare Earth Elements in thermal and mineral waters from Mesozoic aquifers of the Polish Lowlands”. Współautorami obydwu prezentacji są dr Irena Wysocka (PIG-PIB) oraz dr Adam Porowski i mgr Anastasia Romanova (Instytut Nauk Geologicznych PAN).
Prezentacje zawierały częściowe wyniki prac zespołu realizującego finansowany przez Narodowe Centrum Nauki projekt pt.: „Badania zawartości i rozkładu pierwiastków ziem rzadkich (REE) w wodach mineralnych i termalnych Polski”, a także wyniki tematów statutowych prowadzonych w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB.
Program kongresu oraz teksty abstraktów wszystkich prezentacji, a w tym także tych przedstawionych przez polskich hydrogeologów z innych instytucji, dostępne są na stronie internetowej www.iah2019.org
Kurort Nerja, a w tle wybrzeże klifowe Maro-Cerro Gordo na wschód od Malagi z różnorodnymi formami krasowymi i licznymi źródłami (fot. Organizatorzy kongresu)
Uczestnikom kongresu zaproponowano 8 alternatywnych tras jednodniowych wycieczek po Andaluzji w okolicy Malagi i Grenady. Ich celem było przedstawienie problemów związanych z gospodarowaniem i ochroną wód podziemnych oraz powierzchniowych w zróżnicowanych typach terenu i kontekście geologicznym, jak mokradła, obszary krasowe, górskie czy przymorskie obszary silnej antropresji, jak Costa del Sol.
Autorka relacji wybrała wycieczkę po obszarze zlewni rzeki Guadalhorce, którą prowadził Prof. Iñaki Vadillo-Pérez (Malaga University). System hydrologiczny tego obszaru charakteryzuje się strategicznie zaplanowaną obecnością zbiorników retencyjnych stanowiących zabezpieczenie zarówno przed powodziami, jak i suszami. Ponadto wody zbiorników występujących na zróżnicowanych wysokościach wykorzystywane są do produkcji energii w hydroelektrowniach.
Hydroelektrownia szczytowo-pompowa wykorzystująca wody ze zbiorników retencyjnych, w pobliżu Ardales, prowincja Malaga (fot. Dorota Kaczor - Kurzawa)
Wielkość zasobów eksploatowanych ze zbiorników retencyjnych jest podobna jak wielkość eksploatowanych zasobów wód podziemnych, przy rocznym łącznym wydobyciu 340 mln m3, niezbędnym dla zaspokojenia potrzeb 900 000 mieszkańców tego regionu, włącznie z miastem Malaga. Omówione zostały zmiany jakości wód rzecznych i podziemnych, wód zbiorników retencyjnych oraz wód w sieci irygacyjnej, związane zarówno z litologią jak i z oddziaływaniem antropogenicznym.
Przedstawiono na konkretnych przykładach zastosowanie szeregu narzędzi przydatnych w badaniach takich zjawisk, jak np. izotopów (δ2H-H2O, δ18O-H2O, δ34S-SO4, δ18O-SO4, δ15N-NO3, δ18O-NO3), a także nowo powstałych związków pochodzących z produktów farmaceutycznych oraz środków higieny osobistej (emerging compounds - PPCP's).
Zbiorniki retencyjne zaopatrujące w wodę prowincję Malaga (fot. Organizatorzy kongresu)
Tekst: Dorota Kaczor-Kurzawa, Oddział Świętokrzyski PIG-PIB
