Guangzhou (Kanton) jest obok Hong-Kongu oraz Shenzhen głównym miastem zlokalizowanym w obrębie estuarium rzeki Perłowej, którego lądową część zamieszkuje ok. 110 mln mieszkańców. Miasto to od wieków było oknem na świat dla Chin, miejscem skąd rozpoczynał się morski jedwabny szlak. Również w dzisiejszych czasach sąsiedztwo morza oraz handel nadają ton tej nowoczesnej metropolii. Prowincja Guangdong, której stolicą jest Guangzhou, stanowi główny obszar produkcji przemysłowej, również zaawansowanych technologii, a samo miasto słynie w świecie z Kantońskich Targów (Canton Fair). Z racji swojego położenia, Guangzhou jest ważnym ośrodkiem morskich badań. Jednym z kilku instytutów w Guangzhou dedykowanym badaniom morza jest Kantoński Oddział Geologii Morza Chińskiej Służby Geologicznej (Guangzhou Marine Geological Survey – China Geological Survey; GMGS - CGS), mający duże znaczenie w rozpoznaniu geologicznym obszarów morskich i dysponujący nowoczesną infrastrukturą badawczą na lądzie, jak i nowoczesnymi statkami badawczymi na morzu. Instytut ten rozwinął szeroką współpracę międzynarodową, w tym również z Polską. Państwowy Instytut Geologiczny już w 2011 roku podpisał umowę o dwustronnej współpracy z CGS, która została odnowiona w 2019 roku w Warszawie, podczas wizyty delegacji CGS.
W trakcie tego spotkania, eksperci z PIG-PIB zostali zaproszeni do udział w międzynarodowej konferencji “Marine Geology and Deep Sea Exploration”, która odbyła się w dniach 25-28 listopada 2019 r. w Guangzhou. Jej organizatorem był GMGS, natomiast Państwowy Instytut Geologiczny-PIB miał status instytucji partnerskiej, a prof. Szymon Uścinowicz oraz dr Michał Tomczak pełnili funkcje członków komitetu naukowego konferencji.
W tym międzynarodowym wydarzeniu wzięło udział blisko 150 osób z 12 krajów, prezentując swoje referaty w sesjach tematycznych, m.in.:
- Coastal Dynamics,
- Marginal Seas – Zones of challenge in Continent-Ocean Interface,
- Deep-sea research and stratigraphy,
- Climatic Oceanographic Changes – Marine Sedimentary Records.
Ceremonia otwarcia konferencji „Marine Geology and Deep Sea Exploration” (zdjęcie dzięki uprzejmości GMGS)
Przedstawiciele PIG-PIB w wygłoszonych prelekcjach zaprezentowali szerokie spektrum działalności PIG – PIB w zakresie badań morskich:
- “How does the Coastal Zone Works? The Impact of the Offshore Mega-Scale Bed Forms on the Southern Baltic Shoreline Shape and Dynamics”, prof. Szymon Uścinowicz i inni,
- “Sea Level and Monsoon Effects on Temperature and Terrestrial Inputs in the Northern South China Sea (Hainan Delta) During the Last Glacial”, dr Michał Tomczak i inni,
- “Tributyltin as an Indicator of Anthropogenic Impact on the Environment of Odra River Estuary”, dr Przemysław Drzewicz i inni, (Badania wykonane w ramach projektu OPUS 11 numer UMO-2016/21/B/ST10/02391).|
Ważnym aspektem pobytu w Guangzhou był udział delegacji PIG-PIB w eksperckim spotkaniu pn.: “Eurasian Marginal Seas – Past and Future” (EMS), które odbyło się pod przewodnictwem prezydenta Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych (International Union of Geological Sciences; IUGS) prof. Qiuming Chang, Głównego Geologa Chińskiej Służby Geologicznej (China Geological Survey; CGS) oraz Wiceprezydenta Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Geomatematycznych (International Association for Mathematical Geosciences; IAMG) prof. Yan Guangsheng, a także prof. Jana Harffa z Uniwersytetu Szczecińskiego, inicjatora oraz koordynatora inicjatywy EMS.
Głównym celem projektu “Eurasian Marginal Seas – Past and Future” jest opracowanie modeli i narzędzi informatycznych do przetwarzania i wykorzystywania dużych ilości danych pomagających rozwiązać zagadnienia związane z morzami marginalnymi (przybrzeżnymi), których wybrzeża zamieszkuje około 70% światowej populacji. Strategie zarządzania tymi obszarami wymagają uwzględnienia wielu zmian środowiskowych, zarówno zaistniałych, jak i przewidywanych w przyszłości, a także oddzielenia czynników pochodzenia naturalnego i antropogenicznego. Inicjatywa EMS jest planowana, jako część nowego programu IUGS „Deep-time Digital Earth” (DDE), stanowiącej innowacyjną platformę połączonych baz danych harmonizującą informacje z różnych sfer Ziemi (hydrosfery, geosfery, atmosfery, biosfery) w geologicznej historii Ziemi.
Udział Państwowego Instytutu Geologicznego-PIB w tym projekcie już na etapie jego formowania wzmacnia międzynarodową rangę Instytutu, a także pozwala na realny wpływ na końcowy kształtu i zakres tej międzynarodowej inicjatywy, obejmującej swym zasięgiem także Morze Bałtyckie.
Uczestnicy spotkania eksperckiego w ramach inicjatywy „Eurasian Marginal Seas – Past and Future” (zdjęcie dzięki uprzejmości GMGS)
Wizyta delegacji PIG-PIB w Chinach była również okazją do rozmów z przedstawicielami GMGS oraz Uniwersytetu w Xiamen na temat możliwości szkoleniowych i udziału kadry PIG-PIB w rejsach pełnomorskich organizowanych na Morzu Południowochińskim, oraz na Pacyfiku.
Tekst: Michał Tomczak
