PIG - PIB zwiększa kompetencje w zakresie eksploracji obszarów głębokomorskich

W dniach 18-19 maja 2022 r. pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB spotkali się z ekspertami z zakresu poszukiwań złóż głębokomorskich Niemieckiej Federalnej Służby Geologicznej (Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe – BGR) w Hanowerze. Celem spotkania było omówienie doświadczeń oraz wyników prac badawczych w zakresie eksploracji obszarów hydrotermalnych oraz nagromadzeń siarczków masywnych (nieaktywnych hydrotermalnie).

wizyta w BRG

Wspólne zdjęcie uczestników spotkania przy fragmencie komina hydrotermalnego pobranego na potrzeby badawcze z niemieckiego obszaru poszukiwawczego znajdującego się na Oceanie Indyjskim. Od lewej: dr Michał Tomczak - kierownik projektu „siarczkowego” ze strony PIG-PIB, Łukasz Smajdor z Zakładu Geologii Złożowej i Gospodarczej PIG - PIB, dr Thomas Kuhn - kierownik projektu „siarczkowego” ze strony BGR, Agata Kozłowska-Roman z Zakładu Geologii Regionalnej PIG - PIB oraz dr Carsten Ruhlemann

BGR prowadzi eksplorację w obrębie niemieckiego obszaru koncesyjnego na Oceanie Indyjskim organizując coroczne rejsy od 2015 roku. Badaniom tym towarzyszy zakup i rozwój kompleksowego wyposażenia i sprzętu pomiarowo – badawczego mającego na celu rozpoznanie warunków środowiskowych.

Polska w 2018 r. podpisała 15 letnią umowę z Międzynarodową Organizacją Dna Morskiego (MODM) na poszukiwanie siarczków masywnych w obrębie Ryftu Śródatlantyckiego. W tym roku ma odbyć się pierwszy rejs badawczy mający na celu regionalne rozpoznanie obszaru obejmującego 10 000 km2 przy użyciu zdalnych metod pomiarowych (MBES, SBP, SSS, magnetometria) umożliwiających identyfikację i rozpoznanie struktur morfologicznych dna stanowiących potencjalne obszary dla aktywności hydrotermalnej i powiązanych nagromadzeń siarczków masywnych.

Dodatkowo ma zostać użyty zestaw sensorów holowanych blisko dna profilujących fizyko-chemiczne właściwości kolumny wody pozwalających na identyfikację aktywności hydrotermalnej. Uzyskane podczas prac pomiarowych dane pozwolą na wytypowanie obszarów dla dalszych szczegółowych badań.

Podczas spotkania w siedzibie BGR kierownik naukowy niemieckiego projektu dr Thomas Kuhn zaprezentował wypracowaną metodologię prowadzonych prac oraz dotychczasowe wyniki badań w obszarze niemieckiej koncesji na Oceanie Indyjskim. Omówiono zakres przeprowadzonych badań w tym kluczowe zagadnienia poszukiwań zarówno w kontekście geologicznym jak i geofizycznym.

W trakcie prezentacji przedstawiciele PIG-PIB zadali szereg pytań, których celem było przede wszystkim skonfrontowanie przyjętej metodyki badawczej z doświadczeniami rejsowymi BGR. Zdobyta wiedza oraz rady doświadczonych ekspertów są niezwykle cenne w obliczu wyzwania, jakim jest niewątpliwie eksploracja obszaru Grzbietu Śródatlantyckiego w ramach pierwszego polskiego rejsu.

Najważniejszym wnioskiem płynącym ze spotkania jest fakt, że przyjęta przez PIG-PIB metodyka badań, które realizowane będą we współpracy z Kanadyjską firmą Ocean Floor Geophysics, jest obecnie najefektywniejszym, również ekonomicznie, sposobem eksploracji obszarów głębokomorskich i identyfikacji struktur hydrotermalnych.

W trakcie wizyty zaprezentowane zostały laboratoria, sprzęt służący analizie głębokomorskich surowców polimetalicznych, magazyny z urządzeniami pomiarowo-badawczymi oraz repozytorium rdzeni badawczych.

Obie strony wyraziły potrzebę intensyfikacji współpracy w ramach realizacji zapisów kontraktów z MODM, także w zakresie wypracowania stosownych regulacji i zapisów w ramach REMP (Regional Environmental Management Plans) oraz morskiego kodeksu górniczego (Minning Code). Uzgodniono, że do rewizyty w Polsce dojdzie w ramach podsumowania wyników badań polskiego rejsu.

Tekst: Michał Tomczak, Agata Kozłowska-Roman, Łukasz Smajdor
Zdjęcie: BGR