PIG-PIB na 6. Spotkaniu Środkowoeuropejskiego Konsorcjum Informacji Geologicznej w Bratysławie

W dniach 17-18 maja 2022 roku w Bratysławie na Słowacji odbyło się 6. Spotkanie Środkowoeuropejskiego Konsorcjum Informacji Geologicznej (Central European Geoscience Information Consortium - CE-GIC). W wydarzeniu wzięli udział także pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB.

Powołane do życia w 2015 roku, CE-GIC stanowi podgrupę działającego na poziomie globalnym Konsorcjum Informacji Geologicznej (Geoscience Information Consortium - GIC). Jego podstawową misją jest wymiana informacji związanych z wykorzystaniem i zarządzaniem cyfrowymi systemami informacji geologicznej w celu wspierania rozwoju Nauk o Ziemi w skali regionalnej.

Państwowy Instytut Geologiczny - PIB był jedną z organizacji założycielskich konsorcjum CE-GIC i jego aktywnym członkiem w latach 2015-2018. Po ponad trzyletniej przerwie, w roku 2021 PIG-PIB ponownie zawitał w gronie członków Środkowoeuropejskiego Konsorcjum. W skład zespołu CE-GIC z ramienia PIG-PIB wchodzą aktualnie:

  • Katarzyna Jóźwik z Zakładu Kartografii Geologicznej,
  • Piotr Gałkowski z Zakładu Utrzymania i Rozwoju Systemów Dziedzinowych,
  • Urszula Stępień z Zakładu Kartografii Geologicznej.

Decyzją zespołu PIG-PIB oraz za poparciem innych członków CE-GIC Katarzyna Jóźwik została nowym reprezentantem Polski w Komitecie Sterującym CE-GIC (CE-GIC Steering Committee).

Zgodnie z przyjętym zwyczajem spotkanie w Bratysławie rozpoczęło się od przedstawienia przez przedstawicieli krajów członkowskich Konsorcjum raportów dotyczących podstawowych działań służb geologicznych w zakresie geoinformacji, w tym ważniejszych projektów i osiągnięć oraz napotkanych problemów i przeszkód różnej natury. Wysłuchano raportów służb geologicznych z następujących krajów: Słowacji, Słowenii, Austrii, Czech, Polski, Węgier i Chorwacji. Ze wszystkich raportów członków CE-GIC zabrakło jedynie sprawozdania z Rumunii.

Uczestnicy spotkania w Bratysławie

Uczestnicy spotkania CE-GIC w Bratysławie

Prezentację PIG-PIB na temat aktualnych działań i problemów państwowej służby geologicznej (PSG) i państwowej służby hydrogeologicznej (PSH) przedstawił zdalnie Piotr Gałkowski, z uzupełnieniem Katarzyny Jóźwik w zakresie kluczowego projektu PSG, jakim jest projekt pn. „Utworzenie Wspólnej Platformy Kartografii Geologicznej (WPKG)” i krótkim (przeprowadzonym przez P. Gałkowskiego) pokazem pilotażowej wersji aplikacji webowej WPKG online.

Wśród zaprezentowanych bieżących działań służb, ich planów na przyszłość i kierunków rozwoju można wychwycić powtarzające się i dominujące trendy w zakresie przetwarzania, zarządzania i udostępniania informacji przestrzennej, do których należą m.in.:

  • otwieranie danych i tworzenie wspólnych punktów dostępowych (geoportali, aplikacji webowych, repozytoriów) do zasobów przestrzennych z różnych dziedzin geologii, głównie z kartografii geologicznej podstawowej,
  • budowanie internetowych repozytoriów naukowych i implementacja technologii pozwalających na jednoznaczną identyfikację zasobów w sieci www, nie tylko publikacji naukowych, ale także całych zbiorów danych przestrzennych (w tym map geologicznych),
  • wdrażanie coraz bardziej zaawansowanych rozwiązań do gromadzenia i przeszukiwania danych; stopniowe przechodzenie od baz danych przechowujących dane uporządkowane strukturalnie do „baz wiedzy”, które przechowują zarówno dane ustrukturyzowane, jak i nie ustrukturyzowane i pozwalają na „odpytywanie” jednych i drugich,
  • próby łączenia dwuwymiarowych danych kartograficznych z trójwymiarowymi danymi z modeli geologicznych oraz budowanie aplikacji pozwalających na „wspólne” przeglądanie tych danych,
  • porządkowanie i ujednolicanie procedur tworzenia map i kompozycji mapowych oraz symboli z naciskiem na tzw. kartografię cyfrową i prezentację danych kartograficznych w sieci (nie zaś na wydruku),
  • wdrażanie aplikacji mobilnych usprawniających pracę geologów w terenie poprzez zapewnienie dostępu do pożądanych usług i baz danych przestrzennych, łącznie z możliwością edycji danych, dodawania zdjęć i innych załączników z automatycznie nadanym odniesieniem przestrzennym (georeferencją),
  • powrót do dziedzictwa kartografii geologicznej poprzez tworzenie rozwiązań sieciowych udostępniających lub umożliwiających przeglądanie i przeszukiwanie map geologicznych powstałych w ubiegłych stuleciach, co poprzedzone jest „zabezpieczeniem” tych map w formatach cyfrowych,
  • kontynuacja wdrażania dyrektywy INSPIRE i międzynarodowych standardów danych, w tym standardów opisu i wymiany danych geologicznych (OGC, ISO, OpenAir i inn.),
  • stosowanie otwartego oprogramowania do pracy z danymi przestrzennymi zamiennie z oprogramowaniem komercyjnym, wybór lub przewaga w wykorzystaniu jednego z nich uwarunkowane są różnymi czynnikami takimi jak: dostępność w danej służbie specjalistów umiejących dane oprogramowanie obsłużyć lub „doprogramować” (bardzo istotne w przypadku rozwiązań typu open source), istniejąca infrastruktura informatyczna i GIS oraz aktualnie obowiązujące umowy z dostawcami komercyjnymi (lub brak takich umów) czy udział w projektach europejskich, które „wymuszają” pewne rozwiązania, itp.

Praktycznie wszystkie służby geologiczne Europy Centralnej, których przedstawiciele obecni byli na spotkaniu, zmagają się z podobnymi problemami. Najbardziej powszechnym z nich jest niewystarczająca ilość wykwalifikowanej kadry w zakresie IT i geoinformacji, co z kolei powoduje znaczne przeciążenie obecnych pracowników zaangażowanych w wiele projektów jednocześnie. Problem ten wynika ze specyfiki samego rynku pracy IT w Europie, gdzie zapotrzebowanie na specjalistów od kilku lat stale przekracza ich dostępność. W powyższym kontekście współpraca PIG-PIB z międzynarodowymi organizacjami i konsorcjami geoinformacyjnymi, takimi jak CE-GIC wydaje się tym bardziej cenna. Pozwala ona na zdobycie dodatkowej wiedzy technicznej na temat dostępnych na rynku technologii (IT, GIS) oraz ich wdrożenia i wykorzystania w geologii, jak również na weryfikację przyjętych przez PIG-PIB kierunków rozwoju i strategicznych celów cyfrowych.

Tekst: Katarzyna Jóźwik, Urszula Stępień, Piotr Gałkowski