Wyjaśnienie do doniesień medialnych o występowaniu związku tributylocyny (TBT) w osadach dennych ujścia Odry

W nawiązaniu do artykułu pt. "Nowe badanie. W osadach ujścia Odry obecny jest szkodliwy związek chemiczny", który ukazał się 15 września 2022 r. na portalu wp.pl należy uwzględnić, że badania przeprowadzone w 2018 r. między innymi przez Państwowy Instytut Geologiczny – PIB w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki OPUS 11: Występowanie związków cynoorganicznych w osadach dennych estuarium Odry – czynniki środowiskowe wpływające na ich obecność, produkty rozkładu, przemieszczanie oraz trwałość w środowisku naturalnym, które stwierdziły w kilku punktach opróbowania występowanie związku tributylocyny (TBT) w osadach dennych ujścia Odry do Zalewu Szczecińskiego (estuarium Odry) nie są reprezentatywne. Wyniki uzyskane z tych badań nie są precedensowe w skali kraju, ani świata.

Związki tributylocyny są obecne w osadach rzek i zbiorników w państwach wysoko rozwiniętych. Ich pochodzenie jest antropogeniczne, jednak obecność tych związków w osadach nie powoduje zagrożenia dla organizmów żyjących w wodach, ponieważ po akumulacji w osadach dennych nie uruchamiają się samoistnie do wody. Nie stanowią zatem zagrożenia przy stabilności osadów dennych.

Reprezentatywne badania związków szkodliwych, w tym także tributylocyny są zestandaryzowane i akredytowan badania wykonywane przez GIOŚ w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, które w ostatnich latach (2019-2021) dla osadów estuarium Odry oraz Zalewu Szczecińskiego nie wykazały przekroczenia wartości granicznych EQS jakości osadów dla parametrów tributylocyny. Najistotniejszy jest jednak fakt, że w wykonywanych badaniach wód powierzchniowych w żadnej próbce nie wykryto obecności tego związku. Katastrofy ekologicznej na Odrze nie można zatem pod żadnym względem wiązać ze związkami tributylocyny (TBT).