18 grudnia 2023 r. o godz. 22:17 czasu lokalnego na półwyspie Reykjanes na Islandii rozpoczęła się erupcja wulkanu. Po czterech godzinach od erupcji szczelina wulkaniczna miała długość około 4 km, a fontanny lawy osiągały znaczą wysokość.
Lawa zaczęła wypływać w odległości około 3 km na północny wschód od miasta Grindavik, w systemie wulkanicznym Reykjanes (Reykjanes-Svartsengi), gdzie ostatnią erupcję odnotowano w 1240 roku. Erupcje z 2021, 2022 i 2023 roku miały miejsce w pobliskim systemie wulkanicznym Fagradalsfjall.
Lokalizacja szczeliny erupcyjnej i mapa zjawisk sejsmicznych od 18 grudnia 2023 r. na podstawie katalogu udostępnionego przez Icelandic Meteorological Office (https://skjalftalisa.vedur.is), mapa bazowa: OSM
19 grudnia 2023 r. o godz. 3:00 czasu lokalnego podano, że intensywność erupcji wulkanu maleje, na co wskazują pomiary sejsmiczne i GPS. Jednakże należy tutaj podkreślić, że fakt, że aktywność już spada, nie pozwala określić, jak długo jeszcze będzie trwała erupcja, ale raczej, że erupcja osiąga stan równowagi.
O godz. 14:30 czasu lokalnego poinformowano, że rozmiar erupcji wulkanu stale maleje. Rozwój erupcji jest podobny do niedawnych erupcji w masywie górskim Fagradalsfjall, gdzie szczeliny wulkaniczne zaczynają się kurczyć i tworzyć pojedyncze otwory erupcyjne – wzdłuż pierwotnej szczeliny znajduje się około pięciu otworów erupcyjnych.
O godz. 18:30 czasu lokalnego podano informację o dalszym słabnięciu erupcji. Zdjęcia lotnicze obszaru pokazują, że aktywne są trzy otwory erupcyjne.
W związku z tym, że erupcja w Sundhnúksgíga nadal trwa, istnieje zwiększone prawdopodobieństwo otwarcia większej liczby otworów erupcyjnych wzdłuż pierwotnej szczeliny, a także jej powiększenie w kierunku na północ lub południe.
Erupcję poprzedził rój trzęsień ziemi, który rozpoczął się o godzinie 21:00.
Sekwencja trzęsień ziemi zarejestrowanych w regionie półwyspu Reykjanes (Islandia) na podstawie katalogu udostępnionego przez Icelandic Meteorological Office (https://skjalftalisa.vedur.is)
Największe trzęsienie ziemi o magnitudzie M4.1 miało miejsce 18 grudnia 2023 r. o godzinie 23:25. Można również zaobserwować, że po północy z 18 na 19 grudnia aktywność sejsmiczna znacznie spadła.
Statystyka aktywności sejsmicznej od 18 grudnia 2023 r. zarejestrowanych w regionie półwyspu Reykjanes (Islandia) na podstawie katalogu udostępnionego przez Icelandic Meteorological Office (https://skjalftalisa.vedur.is)
Więcej informacji:
- Islandzkie Biuro Meteorologiczne (Icelandic Meteorological Office) >> https://en.vedur.is/
- Departament Ochrony Ludności i Zarządzania Kryzysowego >> https://www.almannavarnir.is/
Transmisja erupcji na żywo
Zwiastunem kolejnej erupcji były roje trzęsień ziemi, które nawiedzały rejon Grindavík od 25 października 2023 r. Łącznie odnotowano ich kilkadziesiąt tysięcy - tylko jednego dnia wystąpiło ponad 900 wstrząsów. Największy z nich miał magnitudę 5,2.
Geolodzy stwierdzili, że rejonie miała miejsce intruzja magmy, która na odcinku 15 kilometrów wdzierała się w skały podłoża w ilości do 75 metrów sześciennych na sekundę. Przy gruncie wykryto też wysokie stężenie dwutlenku siarki.
Islandczycy są oswojeni z wulkanami, a obserwacja erupcji stanowi nierzadko ich hobby. Występowały tu wylewy lawy trwające nieprzerwanie przez kilka lat. Za aktywność wulkaniczną odpowiada położenie Islandii na styku dwóch płyt tektonicznych oraz nad punktem gorąca (tzw. hot spot).
