24 sierpnia 2024 na terenie Ośrodka Edukacji Regionalnej w Hołownie odbyło się uroczyste otwarcie Lapidarium Ziemia Parczewska w Epoce Lodowcowej. Lapidarium głazowe powstało z inicjatywy dr Katarzyny Pochockiej-Szwarc i dr. Marcina Żarskiego - geologów z Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB oraz prezeski Stowarzyszenia Ośrodka Edukacji Regionalnej „Kraina Rumianku” Gabrieli Bilkiewicz i wiceprezes Grażyny Łańcuckiej.
Przy powstaniu lapidarium kluczową rolę odegrała dr hab. prof. uczelni Maja Górska-Zabielska z Uniwersytetu im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, która oznaczyła głazy i wykonała tablice informacyjne.
Lapidarium w Hołownie (fot. Katarzyna Pochocka-Szwarc)
Lapidarium tworzy pięć przewodnich eratyków pochodzących ze Skandynawii, złożonych przez lądolód zlodowacenia Sanu 2 ok. 450 tys. lat temu.
Prezes Stowarzyszenia Ośrodka Edukacji Regionalnej „Kraina Rumianku” Gabriela Bilkiewicz otwiera uroczystą sesję referatową (fot. Zbigniew Piszczako)
Uroczystości zaczęły się od sesji naukowej, podczas której wygłoszono sześć referatów:
- Przeszłość geologiczna Ziemi Parczewskiej - Katarzyna Pochocka-Szwarc, Marcin Żarski (PIG-PIB),
- Głazy narzutowe - czy tylko niemi świadkowie epoki lodowcowej - Maja Górska-Zabielska (UJK),
- Roślinność interglacjału mazowieckiego Polesia Zachodniego w świetle badań palinologicznych - Artur Górecki (UJ), Anna Hrynowiecka (PIG-PIB), Agnieszka Pidek (UMCS),
- Ślady roślin kopalnych w stanowisku Podedwórze - Renata Stachowicz-Rybka, Sylwia Skoczylas-Śniaz, Krzyszof Stachowicz (Instytut Botaniki PAN w Krakowie),
- Megafauna plejstoceńska w Polsce. Potencjał i perspektywy - Kamilla Pawłowska (UAM), wraz z prezentacją okazów kości mamuta i nosorożca będących własnością Muzeum PIG-PIB.
Dr Katarzyna Pochocka (fot. Anna Orłowska)
Dr hab. prof. uczelni Maja Górska (fot. Zbigniew Piszczako)
Dr hab. prof. instytutu Anna Hrynowiecka z PIG-PIB (fot. Zbigniew Piszczako)
Dr hab. prof. IB PAN Renata Stachowicz-Rybka (fot. Zbigniew Piszczako)
Dr hab. prof. uczelni Kamilla Pawłowska (fot. Zbigniew Piszczako)
Dr hab. prof. uczelni Kamilla Pawłowska i okazy z Muzeum PIG-PIB (fot. Marcin Żarski)
Ostatni referat wygłoszony został przez Lucjana Wołosa i poświęcony był sylwetce ojca - Aleksandra Wołosa, wybitnego artysty (rysunek i malarstwo) urodzonego w Hołownie.
Wydarzeniu towarzyszyła wystawa malarstwa autorstwa Aleksandra Wołosa i Małgorzaty Ewy Czernik.
Po sesji referatowej nastąpiło uroczyste otwarcie lapidarium i nadanie imion pięciu dużym głazom o wadze od 4 do ponad 5 ton. Uhonorowano odkrywców głazów: "Głaz Katarzyna" (Katarzyna Pochocka-Szwarc}, "Głaz Marcin" (Marcin Żarski), "Głaz Maja" (Maja Górska-Zabielska, która oznaczyła głazy), "Głaz Henryk" (Henryk Ignaciuk, darczyńca głazów), "Głaz Tadeusz" (Tadeusz Kisiel, przewóz głazów).
Grażyna Łańcucka nadaje imiona głazom : Głaz Katarzyna i Głaz Marcin (fot. Anna Orłowska) Fot.10 Honorowi dawcy imion głazów (fot. Anna Orłowska)
Zwieńczeniem uroczystości była inscenizacja przedstawienia teatralnego "Szeptucha" w wykonaniu zespołu obrzędowego RUMENOK, występ kwartetu smyczkowego Amina z Lublina oraz występ zespołu ludowego Kalina z Jabłonia, a także dziecięcego chóru Jabłoneczka.
Uroczystość zaszczycili swoją obecnością: Janusz Hordejuk, Starosta Powiatu Parczewskiego, Monika Mackiewicz-Drąg, Wójt Gminy Podedwórze, Jan Ciemniewski Przewodniczący Rady Gminy Podedwórze, a także przedstawiciele KRUS i LGD Jagiellońska Przystań, a także Dyrektor Placówek Oświatowych Marzena Chilimoniuk.
Jednym z patronów honorowym całej uroczystości był Państwowy Instytut Geologiczny-PIB.
Uczestnicy sesji referatowej z malarką Małgorza Ewą Czernik (po środku z prawej strony) ma tle jej obrazów (fot. Marcin Żarski)
Otwarcie lapidarium jest zaczątkiem dalszej współpracy oraz uczestnictwa w edukacji i promocji georóżnorodności w tym regionie, gdzie PIG-PIB ma także swoją placówkę terenową (Centralne Archiwum Geologiczne PIG-PIB w Hołownie).
Lapidarium w Hołownie jest już na mapie Polski i w sieci pod poniższymi linkami:
