Na przełomie lipca i sierpnia 2024 r. pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego-PIG: dr Rafał Sikora, mgr inż. Radomir Pachytel i mgr Adam Kozłowski przeprowadzili prace rekonesansowe w celu rozpoznania nowego obszaru badań oraz przygotowania przyszłorocznej ekspedycji geologicznej, której zadaniem będą poszukiwania surowców krytycznych w Mongolii. Jest to kolejna odsłona projektu poszukiwań surowców krytycznych realizowanego we współpracy z Mongolską Służbą Geologiczną. Tym razem do badań terenowych wytypowano obszar położony na południowo-zachodnich rubieżach Changaju. Znajduje się on na północny wschód od miejscowości Taishir nad rzeką Zawchan (Zavkhan) w ajmagu gobiałtajskim (Gobi-Altai Aimag).
Eksploracja jednej z dolin górskich. Na horyzoncie widoczny zarys grzbietów Ałtaju Gobijskiego (fot. R. Pachytel)
Prowadzone prace polegały na wstępnym geologicznym i topograficznym rozpoznaniu terenu pod względem możliwości przeprowadzenia planowanych badań, ich logistyki oraz zaopatrzenia obozu wraz z pilotażowym wykonaniem analiz geochemicznych skał in-situ metodą pXRF. Dzięki działaniom wyprzedzającym eksperci z Instytutu mogli zapoznać się z inwentarzem skalnym zawierającym różne odmiany permskich granitów, których wychodnie zdominowały krajobraz górski, ale też towarzyszące im intruzje ryolitów i bazaltów oraz proterozoiczne krystaliczne i metaosadowe skały osłony.
Pomiary składu chemicznego skał in-situ metodą XRF (fot. A. Kozłowski)
W geologicznym krajobrazie terenu, na obrzeżu gór zaznaczają się również trzeciorzędowe (neogeńskie) potoki bazaltowe. Z kolei odsłonięcia z charakterystycznymi heksagonalnymi słupami określanymi mianem Kharandaa Khad (Ołówkowe Skały) położone w dolinie rzeki Zawchan, w bezpośrednim sąsiedztwie miejscowości Taishir, są jedną z najbardziej znanych atrakcji geoturystycznych Mongolii.
Kharandaa Khad (Ołówkowe Skały) położone w dolinie rzeki Zawchan w pobliżu miejscowości Taishir (fot. R. Sikora)
Wyprawa do Mongolii była okazją do złożenia wizyt i rozmów z przedstawicielami Mongolskiej Służby Geologicznej, Mongolskiej Akademii Nauk i lokalnymi władzami. Po zakończeniu prac terenowych, wzorem lat ubiegłych, nasi geolodzy zostali zaproszeni do spotkania z Ambasadorem RP w Ułan Bator Krzysztofem Bojko, podczas którego podzielili się doświadczeniami nabytymi w nowym obszarze badań.
