PIG-PIB na 23 Śląskim Sympozjum Archeologicznym w Sobótce

W dniach 25-29 września 2024 r. w Sobótce odbyło się 23 Śląskie Sympozjum Archeologiczne. Podczas wydarzenia zespół naukowców złożony również z pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego-PIB przedstawił najnowsze wyniki badań dotyczące warunków geologicznych i klimatycznych sedymentacji jeziornej w północnej części Pustyni Gobi, na SE krawędzi masywu górskiego Arts Bogd (Ałtaj Gobijski).

Był to jeden z cyklu referatów poświęconych badaniom archeologicznym w Mongolii, prowadzonych przez zespół profesora Mirosława Masojcia z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach grantu NCN 2019/33/B/HS3/01113 pn. "Wokół Tsakhiurtyn Hondi. Badania epoki kamienia pogranicza Ałtaju i Pustyni Gobi w Mongolii" oraz dr. Rafała Sikorę i prof. Antoniego Wójcika, których dodatkowe badania są finansowane ze środków statutowych PIG-PIB.

mężczyzna na tle ekranu z prezentacją przemawia do siedzącej w pomieszczeniu publiczności

Profesor Mirosław Masojć podczas otwarcia cyklu referatów poświęconych badaniom na terenie Mongolii

Obszar badań jest znany z występowania licznych stanowisk archeologicznych z wiązanych z paleolitycznymi społecznościami łowiecko-zbierackimi. Badania nad nimi są bardzo ważnym elementem odtwarzania warunków i sposobu bytowania wczesnych ludzi w Azji i śledzenia ich migracji.

W przedstawionym przez dr. Rafała Sikorę referacie pt. "Geologiczne i geomorfologiczne uwarunkowania rozwoju jaskiń i sedymentacji jeziornej w południowej części masywu Arts Bogdyn Nuruu (Ałtaj Gobijski, Mongolia)" zaprezentowany został nowy obraz kartograficzny terenu badań, skomplikowany układ rzeźby terenu nawiązujący do struktury i litologii podłoża skalnego oraz jego aktywności sejsmicznej. Na tym tle przedstawione zostały czynniki wpływające na charakter rozwoju jezior i deponowanych w nich osadów.

mężczyzna na tle ekranu z prezentacją przemawia do siedzącej w pomieszczeniu publiczności

Dr Rafał Sikora zaprezentował m. in. wpływ aktywności sejsmicznej regionu na powstawanie obrywów skalnych i zapadanie się stropów jaskiń w masywie Arts Bogd

Nowością było ukazanie znacznie większej liczby paleozbiorników, niż dotychczas uważano i ich wzajemnego układu względem geologii regionu. W referacie została zwrócona również uwaga na specyficzne warunki klimatyczne determinujące rozwój zbiorników wodnych w suchym klimacie kontynentalnym.

Poruszono również zagadnienie istnienia zagrożeń geologicznych, które w przeszłości mogły warunkować bytowanie ludzi w jaskiniach górskich. W trakcie badań wykazano bowiem, że w niektórych z jaskiniach w skutek trzęsień ziemi zachodziło zawalanie stropu. Obszar badań należy do 1 strefy sejsmicznej w Mongolii, a trzęsienia ziemi osiągały tam magnitudy rzędu M 7.8-8.3 (Gobi Altai Earthquake).

Współpraca z archeologami z Uniwersytetu Wrocławskiego zaowocowała rozwinięciem tematyki badawczej PIG-PIB w Mongolii i kilkoma publikacjami naukowymi, z których jedna pt.: "Palaeolakes, caves and settlement during the Pleistocene and Holocene around Tsakhiurtyn Hundi, Mongolia" autorstwa Masojć et al., 2024 ukazała się w renomowanym czasopiśmie Antiquity (https://doi.org/10.15184/aqy.2024.44).

Udział w 23. Śląskim Sympozjum Archeologicznym pozwolił zaprezentować badania szerszej publiczności, co spotkało się z dobrym odzewem środowiska archeologicznego.