SEAREG - Wpływ zmian poziomu morza na zagospodarowanie przestrzenne w regionie Morza Bałtyckiego

seareg1 W latach 2003-2005 Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Geologii Morza uczestniczył w projekcie współfinansowanym z funduszy Unii Europejskiej - SEAREG (Sea Level Change Affecting the Spatial Development in the Baltic Sea Region). Instytut, jako partner zewnętrzny projektu, był odpowiedzialny za dostarczanie danych dotyczących miasta Gdańska oraz udzielał konsultacji naukowych.

Projekt SEAREG przybliżył społeczno-ekonomiczne i środowiskowe skutki zmian klimatu w regionie morza Bałtyckiego (BSR) związane w szczególności z podnoszeniem się poziomu morza oraz zmianami odpływu z sieci rzecznej. Te dwa czynniki mogą prowadzić do wystąpienia katastrofalnych w skutkach powodzi – wpływających bezpośrednio na zagospodarowanie przestrzenne miast i regionów jak również na zrównoważony rozwój całego regionu Morza Bałtyckiego. Rezultatem projektu jest system wspomagający zarządzanie w zakresie planowania przestrzennego (Decision Support Frame), zarówno w skali lokalnej, jak i regionalnej. System adresowany jest do wszystkich biur zajmujących się zagospodarowaniem przestrzennym państw regionu Morza Bałtyckiego, a w szczególności do urzędów dbających o gospodarkę przestrzenną miast objętych szczegółowym rozpoznaniem. W ramach SEAREG szczegółowymi badaniami objętych było 6 miast basenu Morza Bałtyckiego: Gdańsk (Polska), Pärnu (Estonia), Sztokholm (Szwecja), Helsinki, Porvoo i Loviisa (Finlandia), Greifswald (Niemcy).

W trakcie realizacji projektu podstawowym problemem badawczym było wyznaczenie zasięgu stref zagrożonych w wyniku podnoszenie się poziomu morza. Dla poszczególnych obszarów badawczych strefy te zostały wyznaczone przy pomocy oprogramowania GIS, z wykorzystaniem wysokorozdzielczych regionalnych modeli oceanograficznych, modeli powierzchni terenu, planów zagospodarowania przestrzennego, map użytkowania terenu i map glebowych. Rezultaty przedstawiono w skali regionalnej i lokalnej.

Cel podstawowy projektu realizowany był poprzez 4 zadania cząstkowe:

  1. Dostosowanie istniejących danych świadczących o zmianach klimatu dla potrzeb regionalnych biur planowania przestrzennego, koordynacja spotkań roboczych, sporządzanie raportów.
  2. Analiza wpływów zmian klimatycznych dla potrzeb regionalnych biur planowania przestrzennego.
  3. Skonstruowanie systemu pomocnego przy podejmowaniu decyzji w zakresie planowania przestrzennego, zawierającego mapy tematyczne terenów zagrożonych na obszarze: Gdańska, Pärnu, Sztokholmu, Helsinek i Verpommern.
  4. Dostarczenie narzędzi dla planistów przestrzennych państw regionu Morza Bałtyckiego wspomagających podejmowanie decyzji z uwzględnieniem efektów zmian klimatycznych.

Głównymi wykonawcami projektu byli: Geological Survey of Finland (GTK), Centre for Urban and Regional Studies (CURS/YTK), Swedish Meteorological and Hydrological Survey (SMHI), University of Greifswald, Regional Council of Itä-Uusimaa. SEAREG finansowany był przez Baltic Sea Region Interreg III B. Budżet projektu wynosił: 1 591 940 €. Czas trwania: 2½ roku (lipiec 2002–marzec 2005).