pdf Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.04.2023 r. do 30.04.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 30 kwietnia 2023 r.

• W kwietniu br. na przeważającym obszarze kraju nastąpił wzrost średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w odniesieniu do wartości z poprzedniego miesiąca. Stan taki odnotowano w ponad 59% analizowanych punktów obserwacyjnych. Obniżenie średniego poziomu wód podziemnych zarejestrowano w tym czasie w grupie punktów stanowiących około 36% ogólnej liczby punktów objętych analizą. Najczęściej dotyczyło to punktów zlokalizowanych w północnej, południowej i wschodniej Polsce oraz lokalnie w centrum kraju. W przypadku około 5% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w marcu br.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w kwietniu br. na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw występowało tylko lokalnie w północnej i zachodniej części kraju. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany lokalnie na obszarach województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego.
  
  
• W kwietniu br. na części obszaru Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Występująca w skali regionalnej niżówka hydrogeologiczna w omawianym miesiącu obejmowała fragmenty województw: zachodniopomorskiego i pomorskiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy SNO stwierdzono w tym czasie również w zachodniej części województw zachodniopomorskiego i lubuskiego oraz na terenie województw wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, dolnośląskiego i śląskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 30 kwietnia 2023 r.

 

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W kwietniu br. na przeważającym obszarze kraju nastąpił wzrost średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym, jednak stan taki odnotowany został w mniejszej o 13% liczbie punktów obserwacyjnych niż w poprzednim miesiącu. W przypadku około 36% analizowanych punktów obserwacyjnych, tj. więcej o około 10% w stosunku do marca br., nastąpiło obniżenie średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Obniżenia, średniego poziomu wód podziemnych zarejestrowane zostały głównie w północnej, południowej i wschodniej Polsce oraz lokalnie w centrum kraju. Odnotowane spadki poziomu wód były niewielkie i najczęściej mieściły się w przedziale do 10 cm. Mimo obserwowanych obniżeń w większości punktów obserwacyjnych średni miesięczny poziom wód podziemnych nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). W przypadku około 5% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w marcu br. (Ryc. 1).

 

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w kwietniu 2023 r.

 

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

W kwietniu br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na podobnym poziomie jak w miesiącu poprzednim i była bezpieczna dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 96%, tj. o około 2% więcej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO-*NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły ponad stanowiły ponad 4% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie w niespełna 2% punktów zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w kwietniu br. został odnotowany w miejscowościach: Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie) oraz Kobułty (województwo warmińsko-mazurskie) (Ryc. 2).

 

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w kwietniu 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

 

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W kwietniu br. niżówką hydrogeologiczną o zasięgu regionalnym objęta była wschodnia część województwa zachodniopomorskiego oraz zachodnia i centralna część województwa pomorskiego. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego w omawianym miesiącu odnotowano także na terenie województw lubuskiego wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego oraz dolnośląskiego i śląskiego, jednak zjawisko to miało na tych obszarach charakter lokalny.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 18 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 11% punktów badanej grupy, tj. o 1% mniej niż w poprzednim miesiącu. W przypadku 13 punktów obserwacyjnych (ponad 8%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w kwietniu br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów **SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 127 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 80% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły około 78%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w kwietniu br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 

 

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w kwietniu 2023 r.