dokument Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.10.2023 r. do 31.10.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 31 października 2023 r.

• W październiku br. na obszarze niemal całego kraju nastąpiło obniżenie średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w odniesieniu do wartości z poprzedniego miesiąca. Stan taki odnotowano w około 73% analizowanych punktów obserwacyjnych. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych miał charakter lokalny i zarejestrowano go w tym czasie w grupie punktów stanowiących ponad 21% ogólnej liczby punktów objętych analizą i najczęściej dotyczyło to obszarów południowej i południowo-wschodniej Polski. W przypadku niemal 6% punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym we wrześniu br.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw w październiku występowało najczęściej w północnej i centralnej Polsce, natomiast brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany głównie w północnej części kraju i występował na obszarach województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, mazowieckiego i łódzkiego.
  
  
• W październiku br. na części obszaru Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Niżówka hydrogeologiczna w skali regionalnej w omawianym miesiącu obejmowała znaczną część obszarów województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego oraz niewielkie obszary w granicach województw lubuskiego i dolnośląskiego. Ponadto niżówka hydrogeologiczna o charakterze regionalnym została odnotowana również na pograniczu województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego i podlaskiego oraz w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego i południowej części województwa mazowieckiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w tym czasie również na terenie województw: łódzkiego, śląskiego i świętokrzyskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 31 października 2023 r.

 

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W październiku bieżącego roku prawie na całym obszarze kraju odnotowano niższe położenie zwierciadła wód podziemnych w ppw w stosunku do stanu z września br. Dotyczyło to większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (ponad 73% - wzrost o 2% w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych najczęściej mieściły się w przedziałach od 0 do 0.1 m (53% punktów obserwacyjnych) oraz od 0.1 do 0.25 m (16%). Wzrost średniego poziomu wód podziemnych nastąpił w tym czasie głównie w południowej oraz południowo-wschodniej Polsce i przeważnie miał charakter lokalny. Wyższe położenie zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w stosunku do średniego stanu z poprzedniego miesiąca odnotowane zostało w przypadku ponad 21% poddanych analizie punktów obserwacyjnych (tj. o około 3% mniej w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Podniesienia średniego poziomu wód podziemnych były stosunkowo niewielkie i mieściły się w większości przypadków w przedziałach: 0 do 0.1 m (17% punktów) i 0.1 do 0.25 m (3% punktów). W przypadku niemal 6% punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym we wrześniu br. (Ryc. 1).

 

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w październiku 2023 r.

 

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

W październiku br., podobnie jak w poprzednim miesiącu, w większości analizowanych punktów obserwacyjnych (ponad 82%) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Oznacza to, że wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju nadal utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę.

Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO-***NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły około 18% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie ponad 11% stanowiły punkty, w których zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu *NNG (wzrost o 2% w stosunku do poprzedniego miesiąca). Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach: Rogóźno (województwo kujawsko-pomorskie), Sulejów (województwo łódzkie), Białobrzegi, Łęg Starościński, Parciaki Stacja i Sypniewo (województwo mazowieckie), Łysomiczki, Maszewko, Miechucino i Rzeczenica (województwo pomorskie), Kobułty, Kośmidry, Muszaki i Zieleniec (województwo warmińsko-mazurskie), Czachurki (województwo wielkopolskie) oraz Czaplinek, Gądno, Międzyzdroje i Turowo (województwo zachodniopomorskie) (Ryc. 2).

 * NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w październiku 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

 

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W październiku br. na znacznych obszarach w północnej i centralnej części Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (**SNO). Niżówka hydrogeologiczna obejmowała swym zasięgiem część obszarów województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego oraz niewielkie obszary w granicach województw lubuskiego i dolnośląskiego. W omawianym miesiącu niżówka hydrogeologiczna o charakterze regionalnym odnotowana została również na pograniczu województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego i podlaskiego oraz w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego i południowej części województwa mazowieckiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego wystąpiły także na obszarach województw łódzkiego, śląskiego i świętokrzyskiego.

W stosunku do poprzedniego miesiąca niżówka hydrogeologiczna zwiększyła swój zasięg w obrębie województwa wielkopolskiego oraz pojawiła się w województwie dolnośląskim, na niewielkich obszarach w województwie mazowieckim oraz w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 41 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 24% punktów badanej grupy, tj. o około 2% więcej niż w poprzednim miesiącu. W przypadku 33 punktów obserwacyjnych (tj. około 20% wszystkich analizowanych punktów) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w październiku br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów **SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 94 punktów obserwacyjnych, co stanowi około 56% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły ponad 60%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w sierpniu br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 

 

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w październiku 2023 r.