Obrazek Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.02.2022 r. do 30.04.2022 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 lutego do 30 kwietnia 2022 r.

• Na przeważającym obszarze kraju odnotowano wzrost średnich miesięcznych stanów wód podziemnych i wydajności źródeł w stosunku do wartości z poprzedniego kwartału. Punkty, w których odnotowano wzrost stanowiły ponad 87% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych i wydajności źródeł, odnotowane w około 10% poddanych analizie punktów obserwacyjnych, które najliczniej występowały w południowej i północnej części kraju.
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Punkty obserwacyjne, w których stan rezerw zasobów przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia stanowiły w kolejnych miesiącach drugiego kwartału od ponad 96% do około 98% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych.
• W drugim kwartale hydrologicznym zagrożenie hydrogeologiczne o charakterze regionalnym związane z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego występowało tylko w lutym. W tym czasie niżówka hydrogeologiczna obejmowała głównie pogranicze województw zachodniopomorskiego i pomorskiego, centralną i południową część województwa pomorskiego oraz pas w obrębie województwa wielkopolskiego, przebiegający południkowo w środkowej części województwa. W kolejnych miesiącach obniżenia zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO) występowały jedynie lokalnie i stwierdzone zostały na terenie województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, podlaskiego, pomorskiego, śląskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1.02 do 30.04.2022 r.

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W drugim kwartale br. hydrologicznego w większości obserwowanych punktów (około 88%) odnotowano wyższe położenie średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w stosunku do stanu z poprzedniego kwartału. Na zaistnienie takiej sytuacji wpływ miał przede wszystkim pierwszy miesiąc omawianego kwartału (luty), podczas którego na obszarze kraju obserwowano podnoszenie się poziomu wód podziemnych. Obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nastąpiło podczas drugiego kwartału hydrologicznego w około 11% analizowanych punktów obserwacyjnych występujących najliczniej w południowej części kraju w obrębie województw: dolnośląskiego, opolskiego i małopolskiego. W przypadku około 2% punktów obserwacyjnych zarejestrowany w nich średni poziom wód podziemnych nie uległ zmianie w stosunku do stanu z poprzednio analizowanego okresu (Ryc. 1).

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych  w drugim kwartale roku hydrogeologicznego 2022 r.

Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w omawianym okresie utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności
w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych stan rezerw zasobów przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG*) i stopniowo zwiększał się w kolejnych miesiącach kwartału. W lutym br. punkty takie stanowiły ponad 96% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych, w marcu – ponad 97%, a w kwietniu – niemal 98%. Podczas całego opisywanego kwartału w żadnym z analizowanych punktów obserwacyjnych nie odnotowano braku rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG* (Ryc. 2).

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w kwietniu 2022 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

Wykonane pomiary głębokości położenia swobodnego zwierciadła wody i wydajności źródeł wykazały, że w kolejnych miesiącach omawianego kwartału stopniowo zwiększała się liczba punktów obserwacyjnych, w których poziom wód podziemnych lub wydajności źródeł były powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG**), co oznacza, że w rejonie tych punktów nie występowała niżówka hydrogeologiczna. W lutym punkty obserwacyjne, w których stwierdzono takie warunki stanowiły 77,6%, w marcu – 81,1%, natomiast w kwietniu – 81,2% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych. Od ponad 10% (w marcu) do około 13% (w lutym) stanowiły w tym czasie punkty obserwacyjne, w których stan wód podziemnych lub wydajności źródeł utrzymywały się w strefie między granicami stanów SNO i SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów, w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może pojawić się niżówka hydrogeologiczna.

W minionym kwartale zjawisko niżówki hydrogeologicznej o charakterze regionalnym występowało w lutym (Komunikat 3a/2022), zaś w kolejnych miesiącach miało ograniczony zasięg i występowało tylko lokalnie. Liczba punktów obserwacyjnych, w których zostało stwierdzone zmniejszała się w kolejnych miesiącach. W lutym br. punkty takie stanowiły około 10%, w marcu - niespełna 9%, a w kwietniu - około 7% wszystkich poddanych analizie punktów obserwacyjnych. W ostatnim miesiącu omawianego kwartału lokalne wystąpienia niżówki hydrogeologicznej stwierdzone zostały na obszarach województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, podlaskiego, pomorskiego, śląskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego.

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w kwietniu br. przedstawiono na ryc 3.

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w kwietniu 2022 r.