dokument Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.09.2022 r. do 30.09.2022 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 30 września 2022 r.

• We wrześniu br. na przeważającej części obszaru kraju nastąpiło obniżenie średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w stosunku do wartości z poprzedniego miesiąca. Sytuację taką odnotowano w około 57% punktów obserwacyjnych poddanych analizie. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych zarejestrowano w tym czasie w grupie punktów stanowiących ponad 41% ogólnej liczby punktów objętych analizą, najczęściej w centralnej i południowo-zachodniej części kraju.
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym we wrześniu br. utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W przypadku ponad 87% punktów obserwacyjnych stan rezerw zasobów przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia.
• Stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO) w skali regionalnej, występował na przeważającej części województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, lubuskiego i wielkopolskiego. Niżówka hydrogeologiczna odnotowana została również na znacznym obszarze województwa kujawsko-pomorskiego, a także na pograniczu województw mazowieckiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego oraz na pograniczu województw lubelskiego i podkarpackiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 30 września 2022 r.

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

Wrzesień br. był kolejnym miesiącem, w którym na przeważającym obszarze kraju odnotowano obniżenie średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym, jednak punktów obserwacyjnych, w których zaobserwowano takie zjawisko było o około 15% mniej niż w poprzednim miesiącu. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych nastąpił w tym czasie w ponad 41% punktów obserwacyjnych tj. o około 16% więcej w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca. Podniesienie się poziomu wód podziemnych odnotowane zostało głównie w centralnej i południowo-zachodniej części kraju. W przypadku około 2% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w sierpniu br. (Ryc. 1).

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych we wrześniu 2022 r.

We wrześniu br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (ponad 87%, tj. o około 2% mniej niż w sierpniu br.), stan rezerw zasobów zmiennych przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Punkty obserwacyjne, w których poziom rezerw zasobów był niższy niż 20% w odniesieniu do NNG stanowiły około 13% ogólnej liczby punktów objętych analizą, z czego w ponad 4% (około 2% mniej niż w poprzednim miesiącu) punktów zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG. We wrześniu br. brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach: Rogóźno w województwie kujawsko-pomorskim, Chartów w województwie lubuskim, Łęg Starościński w województwie mazowieckim, Miechucino w województwie pomorskim, Czachurki w województwie wielkopolskim oraz Gądno i Międzyzdroje w województwie zachodniopomorskim (Ryc. 2).

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych we wrześniu 2022 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

We wrześniu br. na części obszaru Polski nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (**SNO). W stosunku do stanu z poprzedniego miesiąca zjawisko niżówki zwiększyło swe rozprzestrzenienie w północno-zachodniej i północnej części kraju, jednocześnie niżówka ustąpiła w południowo-zachodniej oraz miejscami również w zachodniej Polsce. W omawianym miesiącu zjawisko niżówki o charakterze regionalnym obejmowało przeważającą część województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, lubuskiego i wielkopolskiego. Niżówka hydrogeologiczna odnotowana została również na znacznym obszarze województwa kujawsko-pomorskiego, a także na pograniczu województw mazowieckiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego oraz na pograniczu województw lubelskiego i podkarpackiego. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego we wrześniu br. stwierdzono także w obrębie województw dolnośląskiego i śląskiego, jednak zjawisko to miało na tym obszarze charakter lokalny.

W skali kraju stan wód podziemnych niższy od stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 32 punktach obserwacyjnych, co stanowi, ponad 20% punktów badanej populacji, tj. o około 1% mniej niż w poprzednim miesiącu. W 18 spośród tych punktów w omawianym miesiącu poziom wód podziemnych uległ obniżeniu w stosunku do stanu z sierpnia br. W 24 punktach obserwacyjnych (ponad 15%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w sierpniu utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO i SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku ponad 64% punktów obserwacyjnych (około 2% więcej niż w sierpniu br.) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju we wrześniu br. przedstawiono na ryc 3.

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną we wrześniu 2022 r.