Obrazek Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.11.2022 r. do 30.11.2022 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 30 listopada 2022 r.

• W listopadzie br. na niemal całym obszarze Polski odnotowano obniżenie poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Wyjątki stanowiły zachodnia część kraju oraz niewielkie obszary w północnej, centralnej, wschodniej i południo-wschodniej Polsce.
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w listopadzie br. utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę.
• W listopadzie br. stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO) w skali regionalnej, występował na znacznych obszarach województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego i dolnośląskiego. Niżówka hydrogeologiczna odnotowana została również na pograniczu województw mazowieckiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 30 listopada 2022 r.

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W listopadzie br. w większości punktów obserwacyjnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny odnotowano obniżenie średniego poziomu wód podziemnych. Sytuacja taka dotyczyła ponad 67% poddanych analizie punktów (o 14% więcej niż w poprzednim miesiącu) i zarejestrowana została na niemal całym obszarze Polski z wyjątkiem części zachodniej oraz stosunkowo niewielkich terenów na północy, w centrum, a także na wschodzie i południowym wschodzie kraju. W przypadku około 27% analizowanych punktów obserwacyjnych (spadek o 15% w odniesieniu do października br.) nastąpił wzrost średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. W przypadku niemal 6% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w październiku br. (Ryc. 1).

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w listopadzie 2022 r.

W listopadzie br. w większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 86%, tj. o około 3% mniej niż w październiku br.), stan rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Oznacza to, że ta wielkość rezerw utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Punkty obserwacyjne, w których poziom rezerw zasobów wód podziemnych był niższy niż 20% w odniesieniu do NNG stanowiły ponad 14% ogólnej liczby punktów objętych analizą, z czego w ponad 3% (2% mniej niż w poprzednim miesiącu) punktów zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG. W listopadzie br. brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach: Sypniewo w województwie mazowieckim, Maszewko w województwie pomorskim, Koniecpol w województwie śląskim, Czachurki w województwie wielkopolskim oraz Gądno w województwie zachodniopomorskim (Ryc. 2).

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w listopadzie 2022 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W listopadzie br. na części obszaru Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (**SNO). W stosunku do stanu z poprzedniego miesiąca zjawisko niżówki zwiększyło swe rozprzestrzenienie w północno-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego. Powiększył się również obszar objęty niżówką występujący na pograniczu województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego i podlaskiego. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego w listopadzie br. stwierdzono także w obrębie województw mazowieckiego, lubelskiego i śląskiego, jednak zjawisko to miało na tym obszarze charakter lokalny.

W skali kraju stan wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 34 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 21% punktów badanej grupy, tj. o 3% więcej niż w poprzednim miesiącu. W 18 spośród tych punktów w omawianym miesiącu poziom wód podziemnych uległ obniżeniu w stosunku do stanu z października br. W przypadku 35 punktów obserwacyjnych średni poziom zwierciadła wód podziemnych w listopadzie br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO i SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 92 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 57% wszystkich analizowanych punktów (w październiku punkty takie stanowiły około 64%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w listopadzie br. przedstawiono na ryc 3.

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w listopadzie 2022 r.