Obrazek Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.01.2023 r. do 31.01.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 31 stycznia 2023 r.

• W styczniu br. na przeważającej części obszaru kraju nastąpił wzrost średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w stosunku do wartości z poprzedniego miesiąca.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w styczniu br. na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Mniej korzystna sytuacja pod tym względem panowała w tym czasie w północnej Polsce oraz lokalnie za zachodzie i południu kraju. Odnotowany na tych obszarach średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na wystąpienie zagrożenia stanu rezerw zasobów wód podziemnych. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany lokalnie na obszarach województw: mazowieckiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego.
  
  
• W styczniu br. na części obszaru Polski nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Występująca w skali regionalnej niżówka hydrogeologiczna w omawianym miesiącu obejmowała głównie: części województw zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, dolnośląskiego, warmińsko-mazurskiego oraz mazowieckiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy SNO stwierdzono w tym czasie również na północnym-zachodzie województwa zachodniopomorskiego oraz na północy województwa śląskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 31 stycznia 2023 r.

 

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W styczniu br. na niemal całym obszarze kraju nastąpił wzrost średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. W większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (84%, tj. o 29% więcej niż w poprzednim miesiącu) średni miesięczny poziom wód podziemnych był wyższy w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca. Obniżenie średniego poziomu wód podziemnych odnotowano w tym czasie w ponad 13% punktów obserwacyjnych (spadek o około 23% w stosunku do stanu z grudnia ub. r.), przy czym najczęściej były to punkty zlokalizowane w północnej części kraju. Odnotowane spadki poziomu wód były niewielkie i nie przekraczały 10 cm. Mimo obserwowanych obniżeń w większości punktów obserwacyjnych średni miesięczny poziom wód podziemnych nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). W przypadku około 3% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w grudniu ub. r. (Ryc. 1).

 

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w styczniu 2023 r.

 

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

W styczniu br. na przeważającym obszarze kraju wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 90%, tj. o około 3% więcej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Mniej korzystna sytuacja utrzymywała się w północnej Polsce (głównie na Pomorzu Zachodnim, Pomorzu, północnym Mazowszu, w południowej części Mazur, na Kujawach) oraz lokalnie na zachodzie i południu kraju (na Ziemi Lubuskiej, w Wielkopolsce, na Dolnym Śląsku i w północnej części Śląska). W punktach obserwacyjnych zlokalizowanych na tych obszarach średni miesięczny poziom zwierciadła wód podziemnych ppw utrzymywał się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO -*NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych. Punkty obserwacyjne, przypadku w których odnotowano taką sytuację stanowiły ponad 10% ogólnej liczby punktów objętych analizą, z czego w ponad 4% punktów zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu *NNG. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w styczniu br. został odnotowany w miejscowościach: Sypniewo (województwo mazowieckie), Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie), Zieleniec i Mikołajki (województwo warmińsko-mazurskie), Czachurki (województwo wielkopolskie) oraz Gądno (województwo zachodniopomorskie) (Ryc. 2).

 

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w styczniu 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

 

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W styczniu br. niżówką hydrogeologiczną o zasięgu regionalnym objęte były części województw zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, dolnośląskiego, warmińsko-mazurskiego oraz mazowieckiego. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego w omawianym miesiącu odnotowano także na północnym-zachodzie województwa zachodniopomorskiego oraz na północy województwa śląskiego, jednak zjawisko to miało na tych obszarach charakter lokalny.

W skali kraju stan wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 26 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 16% punktów badanej grupy, tj. o 3% mniej niż w poprzednim miesiącu. W 7 spośród tych punktów w omawianym miesiącu poziom wód podziemnych uległ obniżeniu w stosunku do stanu z grudnia ub.r. W przypadku 20 punktów obserwacyjnych (ponad 12%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w omawianym miesiącu utrzymywał się w strefie między granicami stanów **SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 116 punktów obserwacyjnych, co stanowi około 72% wszystkich analizowanych punktów (miesiąc wcześniej punkty takie stanowiły około 65%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w styczniu br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 

 

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w styczniu 2023 r.