pdf Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.03.2023 r. do 31.03.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 31 marca 2023 r.

• W marcu br. na przeważającym obszarze kraju nastąpił wzrost średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w odniesieniu do wartości z poprzedniego miesiąca.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w marcu br. na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenia stanu rezerw występowały tylko lokalnie w zachodniej i północnej części kraju. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany lokalnie na obszarach województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego.
  
  
• W marcu br. na części obszaru Polski nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Występująca w skali regionalnej niżówka hydrogeologiczna w omawianym miesiącu obejmowała fragmenty województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy SNO stwierdzono w tym czasie również w zachodniej części województw zachodniopomorskiego i lubuskiego oraz na terenie województw wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, dolnośląskiego i śląskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 31 marca 2023 r.

 

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W marcu br. na przeważającym obszarze kraju nastąpił wzrost średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. W większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (około 72%, tj. o 15% mniej niż w poprzednim miesiącu) średni miesięczny poziom wód podziemnych był wyższy w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca. W przypadku nieco ponad 26% analizowanych punktów obserwacyjnych, tj. więcej o około 17% w stosunku do lutego br., nastąpiło obniżenie średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Obniżenia, średniego poziomu wód podziemnych odnotowane zostały głównie w południowej i południowo-wschodniej części kraju oraz lokalnie w centrum i na północy Polski. Odnotowane spadki poziomu wód były niewielkie i najczęściej mieściły się w przedziałach do 10 cm oraz pomiędzy 10 a 25 cm. Mimo obserwowanych obniżeń w większości punktów obserwacyjnych średni miesięczny poziom wód podziemnych nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). W przypadku ponad 2% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w lutym br. (Ryc. 1).

 

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w marcu 2023 r.

 

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

W marcu br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (ponad 94%, tj. o około 2% więcej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO-*NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły ponad stanowiły około 6% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie  w niespełna 2% punktów zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu *NNG. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w marcu br. został odnotowany w miejscowościach: Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie) oraz Kobułty (województwo warmińsko-mazurskie) (Ryc. 2).

 

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w marcu 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

 

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W marcu br. niżówką hydrogeologiczną o zasięgu regionalnym objęte były części województw zachodniopomorskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego w omawianym miesiącu odnotowano także na terenie województw lubuskiego wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego oraz dolnośląskiego i śląskiego, jednak zjawisko to miało na tych obszarach charakter lokalny.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 19 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 12% punktów badanej grupy, tj. o 2% mniej niż w poprzednim miesiącu. W przypadku 16 punktów obserwacyjnych (ponad 10%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w omawianym miesiącu utrzymywał się w strefie między granicami stanów **SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 122 punktów obserwacyjnych, co stanowi około 78% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły około 76%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w marcu br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 

 

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w marcu 2023 r.