pdf Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.05.2023 r. do 31.05.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 31 maja 2023 r.

• W maju br. na przeważającym obszarze kraju nastąpiło obniżenie średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. W większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (69%) odnotowany średni miesięczny poziom wód podziemnych był niższy w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych w większości przypadków w maju nie przekraczały 25 cm i poziom ten nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych nastąpił w tym czasie w ponad 28% punktów obserwacyjnych. Najczęściej dotyczyło to punktów znajdujących się w południowej, centralnej i północno-wschodniej Polsce. W przypadku ponad 3% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w kwietniu br.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w maju br. na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw występowało tylko lokalnie w północnej i zachodniej części kraju. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany lokalnie na obszarach województw lubuskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego.
  
  
• W maju br. na części obszaru Polski nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Występująca w skali regionalnej niżówka hydrogeologiczna w omawianym miesiącu obejmowała fragmenty województw: zachodniopomorskiego i pomorskiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy SNO stwierdzono w tym czasie również w zachodniej części województw zachodniopomorskiego i lubuskiego oraz na terenie województw wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, dolnośląskiego i śląskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 31 maja 2023 r.

 

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W maju br. na przeważającym obszarze kraju nastąpiło obniżenie średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. W większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (około 69%) odnotowany średni miesięczny poziom wód podziemnych był niższy w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca (zmiana o około 33%). Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych w większości przypadków w maju nie przekraczały 25 cm i poziom ten nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Wzrost średniego poziomu wód podziemnych nastąpił w tym czasie w ponad 28% punktów obserwacyjnych. Najczęściej dotyczyło to punktów znajdujących się w południowej, centralnej i północno-wschodniej Polsce. W przypadku ponad 3% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w kwietniu br. (Ryc. 1).

 

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w maju 2023 r.

 

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

W maju br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 95%, tj. o około 1% mniej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO-*NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły ponad stanowiły ponad 5% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie połowę stanowiły punkty, w których zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu *NNG. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w maju br. został odnotowany w miejscowościach: Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie), Kobułty (województwo warmińsko-mazurskie) oraz Chartów (województwo lubuskie) (Ryc. 2).

 

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w maju 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

 

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W maju br. stan zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na obszarze kraju utrzymywał się na poziomie zbliżonym do stanu z poprzedniego miesiąca. Niżówką o zasięgu regionalnym nadal objęta była wschodnia części województwa zachodniopomorskiego oraz zachodnia i centralna część województwa pomorskiego. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego w omawianym miesiącu odnotowano również na terenie województw lubuskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego oraz dolnośląskiego i śląskiego, jednak zjawisko to miało na tych obszarach charakter lokalny.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 16 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 10% punktów badanej grupy, tj. o 1% mniej niż w poprzednim miesiącu. W przypadku 17 punktów obserwacyjnych (około 11%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w maju br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów** SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 126 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 79% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły ponad 80%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w maju br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 

 

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w maju 2023 r.