pdf Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.06.2023 r. do 30.06.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 30 czerwca 2023 r.

• W czerwcu br. na obszarze niemal całego kraju nastąpiło obniżenie średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w odniesieniu do wartości z poprzedniego miesiąca. Stan taki odnotowano w ponad 85% analizowanych punktów obserwacyjnych. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych zarejestrowano w tym czasie w grupie punktów stanowiących około 12% ogólnej liczby punktów objętych analizą. Najczęściej dotyczyło to punktów zlokalizowanych w południowej oraz lokalnie w północnej i północno-wschodniej Polsce. W przypadku około 3% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w maju br.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w czerwcu br. na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw występowało tylko lokalnie w północnej części kraju. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany lokalnie na obszarach województw zachodniopomorskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego.
  
  
• W czerwcu br. na części obszaru Polski nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Występująca w skali regionalnej niżówka hydrogeologiczna w omawianym miesiącu obejmowała fragmenty województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy SNO stwierdzono w tym czasie również na terenie województw warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, dolnośląskiego i śląskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 30 czerwca 2023 r.

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W czerwcu br. na obszarze niemal całego kraju nastąpiło obniżenie średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. W większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (ponad 85%) odnotowany średni miesięczny poziom wód podziemnych był niższy w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca (zmiana o około 16%). Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych najczęściej mieściły się w przedziałach 0.1-0.25 m (37% punktów obserwacyjnych) i poniżej 0.1 m (31%). Wzrost średniego poziomu wód podziemnych nastąpił w tym czasie w niespełna 12% punktów obserwacyjnych. Najczęściej dotyczyło to punktów znajdujących się w południowej oraz lokalnie w północnej i północno-wschodniej Polsce. W przypadku około 3% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośne-go nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w maju br. (Ryc. 1).

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w czerwcu 2023 r.

W czerwcu br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 94%, tj. o około 1% mniej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO-*NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły około 6% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie ponad 2% stanowiły punkty, w których zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu *NNG. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w czerwcu br. został odnotowany w miejscowościach: Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie), Kobułty (województwo warmińsko-mazurskie) oraz Czaplinek (województwo zachodniopomorskie) (Ryc. 2).

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w czerwcu 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W czerwcu br. na części obszaru Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (**SNO). W stosunku do stanu z poprzedniego miesiąca zjawisko niżówki hydrogeologicznej nasiliło się, w wyniku czego zwiększyło się jego rozprzestrzenienie w południowej części województwa zachodniopomorskiego. Niżówka hydrogeologiczna, podobnie jak w poprzednim miesiącu obejmowała swym zasięgiem również zachodnią i północną część województwa pomorskiego, natomiast na obszarach województw kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego, gdzie dotychczas występowała tylko lokalnie, w czerwcu przybrała charakter regionalny. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego w omawianym miesiącu odnotowano również na terenie województw warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, dolnośląskiego i śląskiego, jednak zjawisko to występowało na tych obszarach jedynie lokalnie.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 20 punktach obserwacyjnych, co stanowi około 12% punktów badanej grupy, tj. o 2% więcej niż w poprzednim miesiącu. W przypadku 27 punktów obserwacyjnych (ponad 16%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w czerwcu br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów **SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym prze-de wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna.W przypadku 120 punktów obserwacyjnych, co stanowi około 72% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły ponad 79%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w czerwcu br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w czerwcu 2023 r.