pdf Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.07.2023 r. do 31.07.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 31 lipca 2023 r.

• W lipcu br. na obszarze niemal całego kraju nastąpiło obniżenie średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w od-niesieniu do wartości z poprzedniego miesiąca. Stan taki odnotowano w około 91% analizowanych punktów obserwacyjnych. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych zarejestrowano w tym czasie w grupie punktów stanowiących około 9% ogólnej liczby punktów objętych analizą. Najczęściej dotyczyło to punktów zlokalizowanych w południowej oraz wschodniej Polsce. W przypadku tylko jednego punktu obserwacyjnego średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w czerwcu br.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w lipcu br. na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw występowało lokalnie, najczęściej w północno-zachodniej Polsce oraz w centrum i na południowym zachodzie kraju. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany lokalnie na obszarach województw zachodniopomorskiego, pomorskiego, war-mińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego i mazowieckiego.
  
• W lipcu br. na części obszaru Polski nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Występująca w skali regionalnej niżówka hydrogeologiczna w omawianym miesiącu obejmowała część obszarów województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy SNO stwierdzono w tym czasie również na terenie województw warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, mazowieckiego, łódzkiego, dolnośląskiego i śląskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 31 lipca 2023 r.

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

Lipiec bieżącego roku był kolejnym miesiącem, w którym wyraźnie dominowało obniża-nie się zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. W omawianym miesiącu obniżenie średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w ppw w stosunku do stanu z czerwca br. odnotowane zostało na obszarze niemal całego kraju i dotyczyło większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (około 91% - wzrost o około 6% w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych najczęściej mieściły się w przedziałach od 0 do 0.25 m (84% punktów obserwacyjnych) oraz od 0.25 do 0.5 m (13%). Wzrost średniego poziomu wód podziemnych nastąpił w tym czasie w przypadku niespełna 9% punktów obserwacyjnych, a zjawisko takie najczęściej odnotowywane było w punktach obserwacyjnych zlokalizowanych w południowej oraz wschodniej Polsce. Wspomniane wzrosty średniego poziomu wód podziemnych w lipcu br. były stosunkowo niewielkie i na ogół nie przekraczały 0.1 m. W przypadku tylko jednego punktu obserwacyjnego średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w czerwcu br. (Ryc. 1).

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w lipcu 2023 r.

W lipcu br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodo-nośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (ponad 88%, tj. o około 6% mniej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO-*NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły około 8% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie ponad 4% stanowiły punkty, w których zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG (wzrost o około 2%). Brak rezerw zasobów wód podziemnych w lipcu br. został odnotowany w miejscowościach: Rogóźno (województwo kujawsko-pomorskie), Sypniewo (województwo mazowieckie), Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie), Kobułty (województwo warmińsko-mazurskie) oraz Wicewo i Czaplinek (województwo zachodniopomorskie) (Ryc. 2).

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w lipcu 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W lipcu br. na części obszaru Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (** SNO). Niżówka hydrogeologiczna, podobnie jak w poprzednim miesiącu, nadal obejmowała część obszarów województw zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego. W stosunku do stanu z czerwca br. zwiększenie zasięgu tego zjawiska nastąpiło na obszarach wszystkich wyżej wymienionych województw. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego w omawianym miesiącu odnotowano również w granicach województw warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, mazowieckiego, łódzkiego, dolnośląskiego i śląskiego, jednak zjawisko to występowało na tych obszarach jedynie lokalnie.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 30 punktach obserwacyjnych, co stanowi niemal 18% punktów badanej grupy, tj. o 6% więcej niż w poprzednim miesiącu. W przypadku 32 punktów obserwacyjnych (tj. około 19% wszystkich analizowanych punktów) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w lipcu br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów ** SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 107 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 63% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły około 72%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w lipcu br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w lipcu 2023 r.