Obrazek Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.09.2023 r. do 30.09.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 30 września 2023 r.

• We wrześniu br. na obszarze niemal całego kraju nastąpiło obniżenie średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w odniesieniu do wartości z poprzedniego miesiąca. Stan taki odnotowano w ponad 71% analizowanych punktów obserwacyjnych. Wzrost średniego poziomu wód pod-ziemnych zarejestrowano w tym czasie w grupie punktów stanowiących ponad 24% ogólnej liczby punktów objętych analizą i najczęściej dotyczyło to punktów zlokalizowanych w południowo-zachodniej oraz południowo-wschodniej Polsce. W przypadku 4% punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem od-notowanym w sierpniu br.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw we wrześniu występowało najczęściej w północnej i centralnej Polsce, natomiast brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany lokalnie na obszarach województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, mazowieckiego, podlaskiego i łódzkiego.
  
  
• We wrześniu br. na części obszaru Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Występująca w skali regionalnej niżówka hydrogeologiczna w omawianym miesiącu obejmowała część obszarów województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego oraz niewielki obszar w północno-zachodniej części województwa lubuskiego. Ponadto 4 niżówka hydrogeologiczna o charakterze regionalnym została odnotowana również na pograniczu województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego i podlaskiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy SNO stwierdzono w tym czasie również na terenie województw: warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, łódzkiego, dolnośląskiego i śląskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 31 września 2023 r.

 

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

We wrześniu bieżącego roku na obszarze niemal całego kraju odnotowano niższe położenie zwierciadła wód podziemnych w ppw w stosunku do stanu z sierpnia br.. Dotyczyło to większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (ponad 71% - wzrost o 6% w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych najczęściej mieściły się w przedziałach od 0 do 0.1 m (51% punktów obserwacyjnych) oraz od 0.1 do 0.25 m (15%). Wzrost średniego poziomu wód podziemnych nastąpił w tym czasie głównie w południowo-zachodniej oraz południowo-wschodniej Polsce i odnotowany został w przypadku ponad 24% poddanych analizie punktów obserwacyjnych (tj. o ponad 5% mniej w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Podniesienia średniego poziomu wód podziemnych były stosunkowo niewielkie, najwięcej przypadków mieściło się w prze-dziale do 0.1 m. W przypadku 4% punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w sierpniu br. (Ryc. 1).

 

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych we wrześniu 2023 r.

 

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

We wrześniu br. w większości analizowanych punktów obserwacyjnych (ponad 82%, tj. o około 3% mniej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Oznacza to, że wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju nadal utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę.

Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO-*NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły ponad 17% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie ponad 9% stanowiły punkty, w których zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu *NNG (wzrost o około 2%). Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach: Rogóźno (województwo kujawsko-pomorskie), Sulejów (województwo łódzkie), Białobrzegi, Łęg Starościński i Sypniewo (województwo mazowieckie), Morgowniki (województwo podlaskie), Łysomiczki, Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie), Kobułty, Kośmidry (województwo warmińsko-mazurskie), Czaplinek, Gądno, Międzyzdroje i Turowo (województwo zachodniopomorskie) oraz Czachurki (województwo wielkopolskie) (Ryc. 2).

 * NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych we wrześniu 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

 

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

We wrześniu br. w północnej i centralnej części Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (**SNO). Niżówka hydrogeologiczna obejmowała swym zasięgiem część obszarów województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego oraz niewielki obszar w północno-zachodniej części województwa lubuskiego. W omawianym miesiącu niżówka hydrogeologiczna o charakterze regionalnym odnotowana została także na pograniczu województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego i podlaskiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego wystąpiły również na obszarach województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, łódzkiego, dolnośląskiego i śląskiego.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 37 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 22% punktów badanej grupy, tj. o około 1% mniej niż w poprzednim miesiącu. W przypadku 29 punktów obserwacyjnych (tj. ponad 17%wszystkich analizowanych punktów) średni poziom zwierciadła wód podziemnych we wrześniu br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów **SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 100 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 60% wszystkich analizowanych punktów (w po-przednim miesiącu punkty takie stanowiły ponad 61%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju we wrześniu br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 

 

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną we wrześniu 2023 r.