Obrazek Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.08.2023 r. do 31.08.2023 r. Popularny

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 31 sierpnia 2023 r.

• W sierpniu br. na obszarze niemal całego kraju nastąpiło obniżenie średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w odniesieniu do wartości z poprzedniego miesiąca. Stan taki odnotowano w ponad 65% analizowanych punktów obserwacyjnych. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych zarejestrowano w tym czasie w grupie punktów stanowiących ponad 29% ogólnej liczby punktów objętych analizą i najczęściej dotyczyło to punktów zlokalizowanych w zachodniej, centralnej oraz południowej Polsce. W przypadku 5% punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w lipcu br.
  
  
• Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw w sierpniu występowało najczęściej w północnej i centralnej Polsce, natomiast brak rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia został odnotowany lokalnie na obszarach województw zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego, mazowieckiego, podlaskiego i łódzkiego.
  
  
• W sierpniu br. na części obszaru Polski nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Występująca w skali regionalnej niżówka hydrogeologiczna w omawianym miesiącu obejmowała część obszarów województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego. Ponadto niżówka hydrogeologiczna o charakterze regionalnym została odnotowana również na pograniczu województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego i podlaskiego Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy SNO stwierdzono w tym czasie również na terenie województw: warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, łódzkiego, dolnośląskiego i śląskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 31 sierpnia 2023 r.

 

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W sierpniu bieżącego roku na obszarze niemal całego kraju odnotowano niższe położenie zwierciadła wód podziemnych w ppw w stosunku do stanu z lipca br. Dotyczyło to większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (ponad 65% - spadek o 26% w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych najczęściej mieściły się w przedziałach od 0 do 0.1 m (49% punktów obserwacyjnych) oraz od 0.1 do 0.25 m (12%). Wzrost średniego poziomu wód podziemnych nastąpił w tym czasie głównie w zachodniej, centralnej oraz południowej Polsce i odnotowany został w przypadku ponad 29% poddanych analizie punktów obserwacyjnych (tj. o ponad 20% więcej w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Podniesienia średniego poziomu wód podziemnych były stosunkowo niewielkie, najwięcej przypadków mieściło się w przedziale do 0.1 m. W przypadku 5% punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w lipcu br (Ryc. 1).

 

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w sierpniu 2023 r.

 

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

W sierpniu br. w większości analizowanych punktów obserwacyjnych (ponad 85%, tj. o około 3% mniej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (*NNG). Oznacza to, że wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju nadal utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę.

Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału **SNO-*NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły około 15% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie ponad 7% stanowiły punkty, w których zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu *NNG (wzrost o około 3%). Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach: Rogóźno (województwo kujawsko-pomorskie), Sulejów (województwo łódzkie), Łęg Starościński i Sypniewo (województwo mazowieckie), Kozioł (województwo podlaskie), Łysomiczki, Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie), Kobułty (województwo warmińsko-mazurskie) oraz Czaplinek, Międzyzdroje i Turowo (województwo zachodniopomorskie) (Ryc. 2).

 * NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w sierpniu 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

 

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W sierpniu br. na części obszaru Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (**SNO). Niżówka hydrogeologiczna obejmowała swym zasięgiem część obszarów województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego. W omawianym miesiącu niżówka hydrogeologiczna o charakterze regionalnym odnotowana została także na pograniczu województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego i podlaskiego. Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego wystąpiły również na obszarach województw warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, łódzkiego, dolnośląskiego i śląskiego.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 38 punktach obserwacyjnych, co stanowi niemal 23% punktów badanej grupy, tj. o około 5% więcej niż w poprzednim miesiącu. W przypadku 27 punktów obserwacyjnych (tj. ponad 16% wszystkich analizowanych punktów) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w sierpniu br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów **SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 103 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 61% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły około 63%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (***SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w sierpniu br. przedstawiono na rycinie 3. 

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 

 

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w sierpniu 2023 r.