pdf Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.05.2024 r. do 31.07.2024 r.

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
- położenia zwierciadła wód podziemnych
- stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
- stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 maja do 31 lipca 2024 r.

Na przeważającym obszarze kraju nastąpiło obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w stosunku do wartości z poprzedniego kwartału. Punkty, w których odnotowano obniżenie stanowiły ponad 84% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych. Wzrost średniego stanu zwierciadła wód podziemnych odnotowano w tym czasie w około 14% poddanych analizie punktów obserwacyjnych, przy czym sytuacja taka dotyczyła najczęściej północnej Polski oraz lokalnie południowej i wschodniej części kraju. W przypadku około 2% punktów obserwacyjnych poziom wód podziemnych pozostał bez zmian w odniesieniu do stanu z poprzedniego kwartału hydrologicznego.

W omawianym kwartale hydrologicznym wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw wód podziemnych stwierdzone zostało jedynie w ostatnim miesiącu kwartału w dwóch punktach obserwacyjnych. Podczas całego kwartału w żadnym z analizowanych punktów obserwacyjnych nie odnotowano braku rezerw zasobów wód podziemnych w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia.

W trzecim kwartale hydrologicznym na obszarze kraju nie występowało zagrożenie hydrogeologiczne o charakterze regionalnym związane z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego. Zjawisko niżówki hydrogeologicznej było obserwowane jedynie lokalnie na obszarze województw mazowieckiego i zachodniopomorskiego.

 

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1.05 do 31.07.2024 r.

 

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

W kolejnych miesiącach trzeciego kwartału hydrologicznego obserwowane było obniżanie się średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Sytuacja taka odnotowana została w ponad 84% analizowanych punktów obserwacyjnych na obszarze niemal całego kraju. Obniżenia poziomu wody były dość znaczne i w większości przypadków wynosiły od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów. Wzrost średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nastąpił podczas trzeciego kwartału hydrologicznego w około 14% analizowanych punktów obserwacyjnych. Sytuacja taka występowała najczęściej w północnej Polsce oraz lokalnie na południu i we wschodniej części kraju. W przypadku około 2% punktów obserwacyjnych zarejestrowany w nich średni poziom wód podziemnych podczas trzeciego kwartału hydrologicznego nie uległ zmianie w stosunku do stanu z poprzednio analizowanego okresu (Ryc. 1).

 

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w trzecim kwartale roku hydrogeologicznego 2024 r.

 

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

W trzecim kwartale hydrologicznym br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na obszarze całego kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W ostatnim miesiącu omawianego kwartału w niemal wszystkich analizowanych punktach obserwacyjnych (około 99%) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nie wskazywał na występowanie zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG*). Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału SNO-NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły ponad 1% ogólnej liczby punktów obserwacyjnych objętych analizą. W żadnym z punktów obserwacyjnych zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych nie wskazywał w tym czasie na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG* (Ryc. 2).

  * NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w lipcu 2024 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.

 

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W okresie omawianego kwartału na terenie niemal całej Polski następowało obniżanie średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Jednak mimo licznie obserwowanych spadków poziomu wód na terenie kraju nie odnotowano występowania zagrożenia związanego z tym zjawiskiem o charakterze regionalnym. Niżówka hydrogeologiczna występowała w tym czasie jedynie lokalnie. W maju i w czerwcu br. obniżenie średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO) odnotowane zostało tylko w jednym punkcie obserwacyjnym, zlokalizowanym w Międzyzdrojach (woj. zachodniopomorskie), natomiast w lipcu – dodatkowo w miejscowości Okuniew w województwie mazowieckim. W kolejnych miesiącach trzeciego kwartału hydrologicznego, wraz z obniżaniem się średniego poziomu wód podziemnych stopniowo zwiększała się liczba punktów obserwacyjnych, w których stan wód podziemnych utrzymywał się w strefie między granicami stanów **SNO i ***SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów, w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może pojawić się niżówka hydrogeologiczna. Punkty takie w maju stanowiły ponad 5%, w czerwcu około 9%, a w lipcu około 14% wszystkich objętych analizą punktów obserwacyjnych. Równocześnie na terenie kraju obserwowane było stałe zmniejszanie się liczby punktów (od około 94% w maju do 85% w lipcu), w których poziom wód podziemnych był wyższy od wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG)

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w lipcu 2024 r. przedstawiono na rycinie 3. 

 

**SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody
***SNG - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia

 

 

 Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w lipcu 2024 r.