W stolicy Słowacji odbyło się międzynarodowe spotkanie robocze „Alpine-Carpathian Gravimetry Workshop”, na które po raz pierwszy zaproszono Państwowy Instytut Badawczy – PIB, jako jedyną instytucję z Polski. Ma to związek z trwającymi projektami reambulacji (wprowadzenie na przestarzałą mapę zmian, jakich wymagają zmiany zaszłe w terenie) polskich danych grawimetrycznych oraz integracji danych grawimetrycznych z rejonu Morza Bałtyckiego (BalMarGraw), realizowanymi w Zakładzie Geologii Złożowej PIG-PIB.

W 2021 r. został ukończony projekt integracji danych grawimetrycznych z rejonu Alp i terenów przyległych. Projekt ten zrealizowało kilka krajów, głównie ale nie jedynie alpejskich, zrzeszonych w AlpArray Gravity Research Group reprezentowanych przez ośrodki akademickie, narodowe akademie nauk oraz instytuty badawcze z dziedziny geologii oraz geodezji. Jako efekt projektu powstała baza anomalii grawimetrycznych spełniająca wymogi badań geofizycznych i zastosowań geodezyjnych dla dużego obszaru Europy, jednak w tym zbiorze nie istnieją żadne informacje z Polski.

Mimo, iż od zakończenia projektu minęło kilka lat grupa badawcza działa i współpracuje naukowo, korzysta ze zdobyczy projektu i myśli o poszerzeniu bazy o rejon Karpat. Jedną z aktywności jest organizowane cyklicznie międzynarodowe spotkanie robocze.

aa workshop

W spotkaniu odbywającym się na Wydziale Przyrodniczym Uniwersytetu Komenskiego w Bratysławie w dniach 22-23 maja 2024 r. wzięło udział kilkunastu uczonych z Niemiec, Włoch, Francji, Austrii, Słowacji, Czech i Norwegii. PIG-PIB reprezentowali: dr inż. Olga Rosowiecka oraz dr inż. Tomasz Olszak, którzy przedstawili referat pt. „Polish ways to ITGRF realisation in geodetic and geophysics gravimetric bases” dotyczący włączania polskiego zasobu bazy grawimetrycznej w międzynarodowy układ grawimetryczny. Inni prelegenci prezentowali szerokie spektrum tematów związanych z interpretacją anomalii grawimetrycznych w zakresie geofizyki i geologii, matematycznych metod modelowania topografii Ziemi, potencjału wykorzystania bazy w zakresie geologicznym i geodezyjnym, zgodności danych z modelami geopotencjału oraz analizy dotyczące budowy modeli geoidy i definicji europejskiego systemu wysokościowego. Takie wykorzystanie danych grawimetrycznych nie zamyka się jedynie w dziedzinie geologii i geofizyki, ale dotyczy geodezji i szeroko pojętych modeli potencjału Ziemi wykorzystywanych np. w geodezji satelitarnej. Takie projekty odgrywają istotną rolę również w skali tworzenia modeli globalnych. Oprócz referatów odbyły się liczne dyskusje, w czasie których omówiono możliwość rozpoczęcia współpracy, a w horyzoncie dalszym start podobnego projektu w rejonie Karpat.

Wszystkim zainteresowanym kierujemy do zapoznania się z artykułem naukowym dotyczącym projektu integracji danych grawimetrycznych z rejonu Alp, - https://essd.copernicus.org/articles/13/2165/2021/ oraz podsumowaniem etapu prac związanych z integracją polskiej bazy danych grawimetrycznych przedstawionym w publikacji - https://rgg.edu.pl/Modernization-of-the-basic-gravimetric-control-network-Polish-Geological-Institute,177206,0,2.html

Więcej informacji na temat spotkania, program a niebawem prezentacje i fotografie znajdują się na stronie internetowej Organizatora - https://www.kaeg.sk/alpine-carpathian-gravimetry-workshop/?lang=en

Tekst: Tomasz Olczak