Państwowa służba hydrogeologiczna wydała o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej, w której przedstawiła analizę położenia zwierciadła wód podziemnych, stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych oraz stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym. Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 28 lutego 2021 r.
W okresie od 1 do 28 lutego 2021 r., w zakresie położenia zwierciadła wód podziemnych, stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych oraz stanu zagrożenia hydrogeologicznego na przeważającym obszarze kraju odnotowano wzrost średnich miesięcznych stanów wód podziemnych w stosunku do wartości z poprzedniego miesiąca. Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę (93% punktów obserwacyjnych stan rezerw zasobów przekraczał 20%). Nie stwierdzono zagrożenia hydrogeologicznego, związanego z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego, występującego w skali regionalnej. Obniżenie zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu SNO występowało jedynie lokalnie i stwierdzone zostało na obszarach województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, mazowieckiego, podlaskiego, pomorskiego, śląskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego.
Zmiany położenia zwierciadła wody podziemnej w pierwszym poziomie wodonośnym o zwierciadle swobodnym
W lutym 2021 r. na przeważającym obszarze kraju nastąpił wzrost położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Wyższe położenie średniego poziomu wód podziemnych w stosunku do stanu z poprzedniego miesiąca odnotowano w przypadku około 83% analizowanych punktów obserwacyjnych, podczas gdy miesiąc wcześniej punkty takie stanowiły około 67% wszystkich analizowanych punktów ujmujących pierwszy poziom wodonośny. Obniżenie średniego poziomu wód podziemnych nastąpiło w lutym br. głównie w północnej i centralnej części kraju i objęło ponad 11% poddanych analizie punktów obserwacyjnych. Miesiąc wcześniej punkty takie stanowiły około 27% analizowanych punktów. W większości punktów obserwacyjnych, w których odnotowano obniżenie średnie-go poziomu wód podziemnych w stosunku do stanu z poprzedniego miesiąca (79%), poziom wód nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO).
Mapa zmian zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w lutym 2021 r.
Zmiany zasobów wód podziemnych
W lutym 2021 r. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W tym czasie, podobnie jak przed miesiącem, nastąpił wzrost liczby punktów obserwacyjnych (z około 90% do niemal 93%), w których stan rezerw przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG*).
Jednocześnie z 10% do około 7% zmniejszyła się w tym czasie liczba punktów obserwacyjnych, w których poziom rezerw był niższy niż 20% w odniesieniu do NNG, z czego w przypadku niespełna 2% punktów obserwacyjnych zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG. Brak rezerw zasobów wód podziemnych w lutym został odnotowany, tak samo jak w poprzednim miesiącu, w trzech punktach obserwacyjnych zlokalizowanych w miejscowościach: Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Stanisławów (woj. śląskie) i Chachalnia (woj. wielkopolskie).
*NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia
Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w lutym 2021 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych
Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych
Wykonane w lutym 2021 r. pomiary głębokości położenia swobodnego zwierciadła wody wykazały, że w przypadku 124 punktów obserwacyjnych, co stanowi około 73% wszystkich analizowanych punktów, zwierciadło to znajdowało się powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG). Oznacza to, że w rejonie tych punktów nie wystąpiła niżówka hydrogeologiczna. W omawianym okresie liczba punktów obserwacyjnych, w których swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie tj. po-wyżej granicy stanu SNG zwiększyła się z 71% do niemal 73%.
Stan wód podziemnych niższy od stanu niskiego ostrzegawczego, oznaczający występowanie niżówki hydrogeologicznej utrzymywał się w tym czasie w 19 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 11% wszystkich uwzględnionych w analizie punktów obserwacyjnych, przy czym tylko w trzech punktach zaobserwowano obniżenie się średniego poziomu wód podziemnych w stosunku do średniego stanu z poprzedniego miesiąca. Obecnie zjawisko niżówki hydrogeologicznej przejawia charakter lokalny i nie stanowi regionalnego stanu za-grożenia hydrogeologicznego. W 27 punktach obserwacyjnych (około 16%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w styczniu utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO** i SNG***, co oznacza, że w rejonach tych punktów w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może pojawić się niżówka hydrogeologiczna.
** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody (NG) charakteryzujących się wartościami niższymi od wielkości opisanej jako poziom średni niski z wielolecia (SNG)
*** SNG [m] – średnia z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej (NG) dla okresu wielolecia
Mapa przedstawiająca zagrożenie niżówką hydrogeologiczną w lutym 2021 r.
Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:
- najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),
- średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),
- średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),
- wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),
- wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,
- średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 28 lutego 2021 r.
