Światowe Geoparki UNESCO w Polsce
Światowy Geopark UNESCO Łuk Mużakowa
Przecięta na pół Nysą Łużycką spiętrzona morena czołowa stanowi główny element transgranicznego, polsko-niemieckiego Światowego Geoparku UNESCO Łuk Mużakowa. Przekształcony przez działalność górniczą teren obecnie ukazuje piękno unikalnego „pojezierza antropogenicznego”. W otoczeniu poeksploatacyjnych zbiorników rozkwita flora i fauna, a tamtejsze wsie i miasteczka zachowują pamięć o bogatej kulturze i historii regionu. W 2011 Geopark dołączył do Europejskiej Sieci Geoparków, a w 2015 uzyskał status Światowego Geoparku UNESCO.
Światowy Geopark UNESCO Geopark Świętokrzyski
Światowy Geopark UNESCO Geopark Świętokrzyski to niezwykła geologia, bogata flora i fauna oraz ludzie, których obecność na tych ziemiach sięga niemal 60 tysięcy lat wstecz. Wśród licznych kamieniołomów i odsłonięć dokumentujących różne kadry z dziejów Ziemi przemykają zwierzęta, na żyznym podłożu chętnie rozwijają się rośliny, a w powietrzu unosi się duch dawnych wierzeń i wciąż żywej, lokalnej tradycji. Geopark od 2021 należy do Światowej Sieci Geoparków UNESCO.
Światowy Geopark UNESCO Kraina Wygasłych Wulkanów
W sercu Gór i Pogórza Kaczawskiego, wśród zapierających dech krajobrazów, w otoczeniu niezwykłej przyrody, w miejscu o bogatej przeszłości górniczej i osadniczej utworzono Geopark Kraina Wygasłych Wulkanów. Niemal 1300 km² terenu dokumentuje ponad 500 milionów lat historii geologicznej, w tym aż trzy epizody wulkanizmu: z początku ery paleozoicznej, z jej schyłku oraz z kenozoiku. W 2024 Geopark dołączył do Światowej Sieci Geoparków UNESCO.
Geoparki krajowe
Geopark Góra Św. Anny
Oddalona o ok. 30 km od Opola Góra Św. Anny jeszcze 15 mln lat temu była dymiącym wulkanem. Obecnie na jej szczycie znajduje się klasztor franciszkanów, ściągający licznych pielgrzymów. W okolicy na siedliskach kserotermicznych można spotkać rzadkie gatunki roślin i owadów, a w miejscowych kamieniołomach odsłaniają się między innymi triasowe wapienie i paleogeńskie nefelinity. Utworzony na terenie Parku Krajobrazowego Góra Św. Anny Geopark w 2010 uzyskał status Geoparku Krajowego.
Geopark Karkonoski Park Narodowy z otuliną
Karkonoski Park Narodowy obejmuje najwyższe pasmo Sudetów - Karkonosze. Zbudowany z granitów masyw osłaniają skały metamorficzne, a obraz budowy geologicznej Geoparku uzupełniają karbońskie skały osadowe, plejstoceńskie rumosze skalne i holoceńskie torfy. Walorom geologicznym towarzyszy bogactwo form geomorfologicznych oraz różnorodność przyrody ożywionej. Na obszarze tym od wieków eksploatowano surowce. Karkonoski Park Narodowy został utworzony w 1959 r, a w latach 90. dołączono do niego strefę z otuliną. W 2010 otrzymał certyfikat Geoparku Krajowego.
Regionalne inicjatywy geoparkowe
Geopark Przedgórze Sudeckie
Leżący na południe od Wrocławia Geopark Przedgórze Sudeckie dokumentuje ponad 600 milionów lat historii Ziemi. Na jego obszarze znaleźć można bogactwo skał krystalicznych, relikty dawnego dna oceanicznego, intruzje magmowe, ślady wulkanizmu oraz dowody na obecność plejstoceńskich lądolodów. Bogactwo tego terenu to także przyroda ożywiona i dziedzictwo kulturowe. Na terenie Geoparku już od czasów prehistorycznych ludzie zajmowali się wydobywaniem surowców. Ślady ich działalności widoczne są do dziś w krajobrazie Przedgórza Sudeckiego.
Geopark Północnej Jury
W krajobrazie Geoparku Północnej Jury dominują mezozoiczne wapienie, które na skutek swojej niejednorodności przybrały rozmaite formy. Głównymi atutami Geoparku są: efektowne ostańce, jaskinie będące schronieniem dla wielu gatunków nietoperzy, ruiny średniowiecznych zamków – Orlich Gniazd oraz liczne kamieniołomy oraz ślady przeróbki surowców. Północna część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej to miejsce, gdzie georóżnorodność wyraźnie wpływa na przyrodę ożywioną i kulturę.
Geopark Kraina polodowcowa nad Odrą
Geopark Kraina Polodowcowa nad Odrą to polsko-niemiecka inicjatywa
z pierwszej dekady XXI wieku, której hasłem przewodnim jest „Kamień w naturze, historii i kulturze”. Geopark prezentuje przede wszystkim ostatnie kilkanaście tysięcy lat historii Ziemi, skupiając się na pozostałościach działalności lądolodu skandynawskiego. Różnorodność biologiczna, uwarunkowana specyficznym krajobrazem polodowcowym, została objęta ochroną w formie Cedyńskiego Parku Krajobrazowego. To region z duszą, pełny zabytków architektonicznych i lokalnych legend.
Geoparki
Ścieżki geoturystyczne
Foldery popularnonaukowe
Przewodniki geoturystyczne
Mapy geoturystyczne
Gry terenowe
Kalendarze geologiczne