Projekt EPOS-PL pomoże m.in. w integracji efektów badań z zakresu nauk o Ziemi.
W najbliższych kilku latach geolodzy, sejsmolodzy, geofizycy i geodeci, przy współpracy środowiska górniczego, zamierzają wspólnie zbudować zintegrowany system obserwacji i analizy danych z zakresu nauk o Ziemi.
Infrastruktura badawcza powstanie w ramach projektu EPOS-PL. EPOS (European Plate Observing System - System Obserwacji Płyty Europejskiej) to największy europejski projekt w dziedzinie infrastruktury badawczej służącej naukom o Ziemi, obejmujący sieci sejsmologiczne i geodezyjne oraz obserwacje satelitarne i grawimetryczne. Częścią tego, zaplanowanego na wiele lat, przedsięwzięcia jest wart blisko 60 mln zł projekt EPOS-PL, finansowany w większości z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Liderem zainaugurowanego w ostatnim czasie projektu jest Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, a w skład konsorcjum weszły wiodące ośrodki wyspecjalizowane m.in. w naukach o Ziemi: Główny Instytut Górnictwa (GIG) w Katowicach, Instytut Geodezji i Kartografii, Wojskowa Akademia Techniczna, Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu oraz największy krajowy producent węgla kamiennego - Polska Grupa Górnicza.
Dzięki współpracy naukowców wielu specjalności, z różnych ośrodków naukowych, ma powstać infrastruktura badawcza zintegrowana z międzynarodowymi bazami danych, serwisami i usługami dostępnymi w ramach europejskiego programu EPOS. Chodzi o stworzenie spójnego systemu gromadzącego dane z rozproszonych sieci pomiarowych, które następnie będą opracowywane, standaryzowane i integrowane w postaci baz danych, dostępnych przez internet oraz wzbogaconych o wizualizacje i aplikacje dające możliwość prowadzenia rozmaitych analiz. Jak podał Główny Instytut Górnictwa, jednym z najbardziej istotnych zadań projektu jest budowa specjalistycznych poligonów pomiarowych do zintegrowanych obserwacji procesów geodynamicznych na terenach górniczych i pogórniczych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym.
Do obserwacji procesów geodynamicznych zachodzących wewnątrz ziemi oraz w jej strefie przypowierzchniowej, na poligonach badawczych powstanie system obserwacji i pomiarów geofizycznych oraz geodezyjnych, łączący zarówno lokalne i regionalne sieci sejsmologiczne, geodezyjne sieci naziemne i obserwacje satelitarne, jak i ciągłe pomiary grawimetryczne. W efekcie ośrodki naukowe, przemysł górniczy i inne sektory gospodarki, a także projektanci i administracja publiczna, mają zyskać dostęp do bazy danych związanych z monitorowaniem sejsmiczności indukowanej i zagrożeniami geodynamicznymi na terenach górniczych i pogórniczych. Baza będzie dostępna poprzez platformę komputerową pod nazwą Tematyczny Węzeł Zagrożeń Antropogenicznych.
Do czołowych zadań w ramach przedsięwzięcia należy też integracja infrastruktury Globalnego Geodezyjnego Systemu Obserwacyjnego (ang. Global Geodetic Observation System - GGOS) na obszarze Polski. Chodzi m.in. o zintegrowanie precyzyjnych obserwacji geometrycznych (realizowanych przez technikę GNSS) z danymi geofizycznymi, dostarczanymi przez grawimetry czy sejsmografy. Dzięki połączeniu różnych technik obserwacje będzie można prowadzić z różnych miejsc i w różnym czasie, uzyskując kompleksowe wyniki.
Budowana w ramach projektu infrastruktura EPOS-PL jest ściśle związana z działaniami realizowanymi w innych krajach, dzięki europejskiemu programowi EPOS, który do 2040 r. ma zintegrować rozproszoną infrastrukturę badawczą w dziedzinie nauk o Ziemi w Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Efektem ma być m.in. upowszechnienie i optymalizacja wyników prowadzonych w Europie badań w tej sferze.
15.03.2017 r.
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
