1g powitanieW dniu 22 marca br. miała miejsce uroczystość odsłonięcia tablicy informacyjnej w zrewitalizowanym stanowisku dokumentacyjnym Kamieniołom Wykień. Nieczynny kamieniołom zlokalizowany jest na północnym zboczu Góry Wykieńskiej, należącej do Wzgórz Tumlińskich w Górach Świętokrzyskich. Góra Wykieńska, podobnie jak sąsiednie góry Grodowa i Ciosowa, zbudowane są z unikalnych, wczesnotriasowych piaskowców eolicznych ogniwa z Tumlina, wyróżnianego w dolnym pstrym piaskowcu. W literaturze, zarówno geologicznej jak i kamieniarskiej, są one znane  jako piaskowce tumlińskie. Na ścianach kamieniołomu zaobserwować można zestawy wielkoskalowych warstwowań przekątnych, charakterystyczne dla sedymentacji wydmowej. Walory dekoracyjne piaskowców tumlińskich – intensywna wiśniowa barwa, jednorodne uziarnienie oraz naturalna oddzielność płytowa spowodowały, że już od średniowiecza były one eksploatowane i stosowane, początkowo w budownictwie sakralnym a od XVIII wieku także i w świeckim. 

W ramach wyjazdu w dniach 14-15.03.2024r. przeprowadzono prace terenowe mające na celu pozyskiwanie danych geologicznych z ciągłych odsłonięć na inwestycjach liniowych opracowanych w bazie danych stanowiącej źródło informacji dla uaktualnienia map geologicznych i innych tematów związanych z geologią powierzchniową.

Tym razem pracom podlegał obszar inwestycji związanej z budową obwodnicy miasta Opatów, gdzie udokumentowano szeroko rozprzestrzenione utwory czwartorzędowe w postaci pokryw lessowych (Fot. 1) oraz zapoznano się ze stanowiskiem należącym do najważniejszych odsłonięć kambru w Górach Świętokrzyskich (Fot. 2). Obejmuje ono skały wykształcone jako łupki mułowcowe z wkładkami piaskowców, odsłaniające się w wysokiej skarpie bezpośrednio ponad korytem potoku Rzeka Marcinkowska, w miejscowości Jurkowice.

liniowe

 2024.02.21 wesolowski W dniu 21 lutego 2024 r. w Oddziale Świętokrzyskim Polskiego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego został wygłoszony referat pt. "Charnwood Forest – brytyjski geopark aspirujący do Światowej Sieci Geoparków UNESCO", autorem którego był mgr Witold Wesołowski.

W trakcie wystąpienia został przedstawiony obszar zajmujący około 160 km² brytyjskiego geoparku, położonego w środkowej części Anglii, w regionie East Midlands. Na tym obszarze dominują magmowe skały proterozoiczne, jednakże występują również osadowe skały, w tym paleozoiczne i mezozoiczne. Obszar ten jest znany z odkrycia w latach 50. XX wieku skamieniałości betonicznego organizmu przypominającego liść paproci. Ten przedstawiciel fauny ediakarskiej został opisany w skałach formacji z Bradgate i nosi nazwę Charnia masoni.

Warto dodać, że Charnwood Forest Geopark przygotowuje dokumentację aplikacyjną do Światowej Sieci Geoparków UNESCO, co w przyszłości może przyczynić się do uzyskania statusu brytyjskiego geoparku nr 10.

Powyższy referat jest efektem uczestnictwa Witolda Wesołowskiego w XI Międzynarodowym Sympozjum ProGeo, które odbyło się w dniach 9-11 października.

img20240207105240W dniu 7 lutego  2024 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr inż. Łukasza Oczkowskiego: „Badania morfologii powierzchni spękań rozdzielczych wybranych skał osadowych metodą profilometrii laserowej".

Temat podejmował próbę określenia związków między rodzajem mechanizmu rozpadu próbek piaskowców, a morfologią powstałych powierzchni rozdzielczych, mającą istotny wpływ na wielkość zachodzących w obrębie górotworu przemieszczeń. Analizie poddano 6 różnie wykształconych litologicznie piaskowców pochodzących z rejonu Karpat, Sudet i Gór Świętokrzyskich. Dane z profilowania laserowego skorelowano z danymi petrograficznymi  wytrzymałościowymi. Wykazały one, że na wielkość wytrzymałości wpływa sam rodzaj skały, a morfologia powierzchni rozdzielczych jest różna w zależności od rodzaju rozpadu. Najbardziej korzystne wartości pod kątem wpływu chropowatości na stabilność górotworu wykazują powierzchnie piaskowców z Radkowa, Tumlina i Słupca – bez względu na rodzaj mechanizmu zniszczenia. Natomiast największymi wartościami falistości (otrzymanymi z testu ściskania) i zbliżonymi do pozostałych piaskowców wartościami falistości (uzyskanych podczas zginania) charakteryzują się piaskowce z Barwałdu, Rakowiczek i Szydłowca.

profilometr