Opublikowano 26 marzec 2024

W ramach wyjazdu w dniach 14-15.03.2024r. przeprowadzono prace terenowe mające na celu pozyskiwanie danych geologicznych z ciągłych odsłonięć na inwestycjach liniowych opracowanych w bazie danych stanowiącej źródło informacji dla uaktualnienia map geologicznych i innych tematów związanych z geologią powierzchniową.

Tym razem pracom podlegał obszar inwestycji związanej z budową obwodnicy miasta Opatów, gdzie udokumentowano szeroko rozprzestrzenione utwory czwartorzędowe w postaci pokryw lessowych (Fot. 1) oraz zapoznano się ze stanowiskiem należącym do najważniejszych odsłonięć kambru w Górach Świętokrzyskich (Fot. 2). Obejmuje ono skały wykształcone jako łupki mułowcowe z wkładkami piaskowców, odsłaniające się w wysokiej skarpie bezpośrednio ponad korytem potoku Rzeka Marcinkowska, w miejscowości Jurkowice.

Opublikowano 23 luty 2024

  W dniu 21 lutego 2024 r. w Oddziale Świętokrzyskim Polskiego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego został wygłoszony referat pt. "Charnwood Forest – brytyjski geopark aspirujący do Światowej Sieci Geoparków UNESCO", autorem którego był mgr Witold Wesołowski.

W trakcie wystąpienia został przedstawiony obszar zajmujący około 160 km² brytyjskiego geoparku, położonego w środkowej części Anglii, w regionie East Midlands. Na tym obszarze dominują magmowe skały proterozoiczne, jednakże występują również osadowe skały, w tym paleozoiczne i mezozoiczne. Obszar ten jest znany z odkrycia w latach 50. XX wieku skamieniałości betonicznego organizmu przypominającego liść paproci. Ten przedstawiciel fauny ediakarskiej został opisany w skałach formacji z Bradgate i nosi nazwę Charnia masoni.

Warto dodać, że Charnwood Forest Geopark przygotowuje dokumentację aplikacyjną do Światowej Sieci Geoparków UNESCO, co w przyszłości może przyczynić się do uzyskania statusu brytyjskiego geoparku nr 10.

Powyższy referat jest efektem uczestnictwa Witolda Wesołowskiego w XI Międzynarodowym Sympozjum ProGeo, które odbyło się w dniach 9-11 października.

Opublikowano 09 luty 2024

W dniu 7 lutego  2024 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr inż. Łukasza Oczkowskiego: „Badania morfologii powierzchni spękań rozdzielczych wybranych skał osadowych metodą profilometrii laserowej".

Temat podejmował próbę określenia związków między rodzajem mechanizmu rozpadu próbek piaskowców, a morfologią powstałych powierzchni rozdzielczych, mającą istotny wpływ na wielkość zachodzących w obrębie górotworu przemieszczeń. Analizie poddano 6 różnie wykształconych litologicznie piaskowców pochodzących z rejonu Karpat, Sudet i Gór Świętokrzyskich. Dane z profilowania laserowego skorelowano z danymi petrograficznymi  wytrzymałościowymi. Wykazały one, że na wielkość wytrzymałości wpływa sam rodzaj skały, a morfologia powierzchni rozdzielczych jest różna w zależności od rodzaju rozpadu. Najbardziej korzystne wartości pod kątem wpływu chropowatości na stabilność górotworu wykazują powierzchnie piaskowców z Radkowa, Tumlina i Słupca – bez względu na rodzaj mechanizmu zniszczenia. Natomiast największymi wartościami falistości (otrzymanymi z testu ściskania) i zbliżonymi do pozostałych piaskowców wartościami falistości (uzyskanych podczas zginania) charakteryzują się piaskowce z Barwałdu, Rakowiczek i Szydłowca.

Opublikowano 01 luty 2024

W dniu 31 stycznia 2024 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr inż. Izabeli Tercjak: „Zróżnicowanie składu chemicznego minerałów supergrupy amfiboli z dianitu i nefrytu”.

Zgromadzonym zaprezentowano unikalny, relatywnie nowy kamień ozdobny, którym jest dianit.  Jego występowanie udokumntowano jak dotychczas tylko w jednym miejscu na świecie  - w obrębie masywu Muruńskiego w południowej Jakucji (Rosja). Splątana, włóknista, podobna do jadów tekstura spowodowała, że na rynku kamieni szlachetnych występuje również pod handlową nazwą „niebieski nefryt” lub „niebieski jad”. Z tego powodu podczas wystąpienia dokonano również porównania dianitu z nefrytem z Jordanowa Śląskiego, pod względem składu mineralnego i ich genezy. Z ustaleń z wykorzystaniem nowoczesnych technik m.in.  skaningowej mikroskopii elektronowej oraz mikrosondy elektronowej wynika, że skały budują odrębne typy minerałów grupy amfiboli (w przypadku dianitu dominuje potasowo-magnesio-arfvedsonit, natomiast w nefrycie tremolit i aktynolit), co bezpośrednio sugeruje odmienny charakter warunków ich powstawania.