beataW dniu 15 lutego 2023 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr inż Beaty Jach pt. "Geobaza Hałdy - Odpady wydobywcze i przemysłowe"

Referat opisywał Geobazę Hałdy - Odpady wydobywcze i  przemysłowe. W referacie tym nakreślono historię wydobycia rud żelaza, rud miedzi oraz fosforytów.  Przedstawiono zakres prac terenowych podczas których zinwentaryzowano 150 hałd. W referacie przedstawiono lokalizację hałd w województwie świętokrzyskim oraz zaprezentowano zdjęcia z wybranych obiektów. Pokazano zmiany w wyglądzie hałd w zależności od okresu w którym powstawały. Przybliżono możliwości wykorzystania materiału składowanego na hałdach. Omówiono strukturę i zawartość Geobazy.

pawe dsc01766W dniu 8 lutego 2023 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat dr. Pawła Rutkiewicza pt: „Historyczne hutnictwo żelaza jako przyczyna wielkoskalowych zmian środowiska w wybranych zlewniach rzecznych – zapis w rzeźbie terenu i w osadach”.

Referat dotyczył rekonstrukcji wpływu historycznego hutnictwa żelaza na środowisko przyrodnicze w oparciu o analizę rzeźby terenu i osadów na wybranych obszarach zlewni Czarnej (Koneckiej), Małej Panwi i Kłodnicy. Na podstawie przeprowadzonych badań ustalono, że najpowszechniej występującymi formami powstałymi po historycznym hutnictwie są pozostałości po mielerzach, które identyfikować można na podstawie cieniowanych modeli rzeźby terenu oraz w trakcie badań terenowych. W badanych zlewniach rzek zidentyfikowano łącznie 208 085 form po mielerzach. W niewielkiej ilości zachowały się, także dawne groble spiętrzające wody na potrzeby zakładów hutniczych. Datowanie radiowęglowe wskazują na pochodzenie form pohutniczych z okresu XVII-XIX wiek. W pojedynczych przypadkach datowania wskazują na funkcjonowanie działalności hutniczej nawet kilkaset lat wcześniej. Na podstawie analizy antrakologicznej ustalono, że do wypału węgla drzewnego używano zarówno gatunków drzew iglastych jak i liściastych. Głównie, jednak bazowano na gatunkach iglastych. Oszacowano, że na przestrzeni wieków w mielerzach mogło być wypalone nawet około 42 657 425 m3 drewna. Ilość zidentyfikowanych form po mielerzach, a także objętość pozyskanego do wypału drewna świadczy o bardzo dużej skali produkcji hutniczej na badanych obszarach oraz bardzo dużym wpływie na zbiorowiska leśne. Ponadto, nadmierna eksploatacja lasów mogła powodować negatywne skutki środowiskowe, takie jak intensyfikacja powodzi w wyniku zaburzenia naturalnej retencji i zwiększeniu odpływu powierzchniowego oraz uruchomieniu procesów eolicznych na odlesionych obszarach piaszczystych.

witek img 20230125 115501W dniu 25 stycznia 2023 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr. Witolda Wesołowskiego pt: „ Geopark Świętokrzyski jako część Światowej Sieci Geoparków UNESCO”.

Referat przybliżył odbiorcom tematykę związaną z historią Światowej Sieci Geoparków. Autor wystąpienia omówił czym jest geopark w rozumieniu wytycznych UNESCO i gdzie znajduję się w hierarchii obszarów wyróżnionych przez tą organizację np. czym się różni geopark od obiektu wpisanego na listę światowego dziedzictwa. Przedstawił również kluczowe obszary tematyczne jakimi zajmują się Geoparki UNESCO oraz poruszył zagadnienie geoturystyki, jako podstawy rozwoju takiego obszaru. W drugiej części wystąpienia przybliżył historię powstania Geoparku Świętokrzyskiego, począwszy od idei Chęcińsko-Kieleckiego Geologicznego Parku Krajobrazowego opracowanej w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB. Omówił poszczególne etapy aplikowanie do Światowej Sieci Geoparków UNESCO, łącznie z trudnościami od strony merytorycznej i organizacyjnej jakie trzeba było przezwyciężyć aby początkowa jedynie idea stała się realnym sukcesem. Wskazał również korzyści z członkostwa w Światowej Sieci dla promocji dziedzictwa geologicznego Gór Świętokrzyskich.

received 449156300759986 01W dniu 21 grudnia 2022 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr inż. Eweliny Bąk oraz mgr inż. Joanny Bruczyńskiej pt. „Hydrogeochemia wód siarczkowych południowej części niecki miechowskiej”.

Wody siarczkowe występujące w południowej części niecki miechowskiej stanowią obiekt badawczy o bardzo dużym znaczeniu poznawczym i utylitarnym. Występują one w wapieniach litotamniowych neogenu, marglach, łupkach, piaskach i piaskowcach kredy górnej oraz górnojurajskich wapieniach. Według definicji prawnej wody siarczkowe to lecznicze wody podziemne, zawierające co najmniej 1 mg/dm3 siarki dwuwartościowej. Przeprowadzone analizy potwierdziły zależność typu chemicznego wód od litologii poziomu wodonośnego, z którego wypływają i względem którego wykazują podobieństwo składu chemicznego. Badania fizykochemiczne wód z poszczególnych ujęć i źródeł wykazały, że wody te należą głównie do chlorkowo-sodowych, w mniejszym stopniu chlorkowo-siarczanowo-sodowych oraz sporadycznie siarczanowo-wapniowych. Formy występowania składników swoistych w wodach siarczkowych (specjacje) oraz stopień równowagi pomiędzy wodą a skałami zbiornikowymi badanego rejonu oceniono na podstawie modelowania hydrogeochemicznego.  W wodach tych dominującymi formami występowania siarki dwuwartościowej są HS- i H2S, a w przypadku siarki sześciowartościowej: SO42-, NaSO4-, MgSO4 oraz CaSO4. Przeprowadzone modelowanie hydrogeochemiczne umożliwiło określenie stanu nasycenia wód podziemnych względem wybranych minerałów obecnych w skałach zbiornikowych. Stwierdzono, że wszystkie analizowane wody siarczkowe są przesycone względem muskowitu, kaolinitu i pirytu. Ponadto wody poziomu kredowego wykazują przesycenie względem kwarcu, natomiast wody wypływające z utworów neogenu – kalcytu, kwarcu, chalcedonu. Wody poziomu jurajskiego przesycone są dodatkowo względem minerałów węglanowych.