dsc01950W dniu 8 marca 2023 r. Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr inż. Agnieszki Milianowicz: „Charakterystyka wód leczniczych uzdrowisk województwa podkarpackiego”.

Słuchaczom przedstawiono tematykę wód mineralnych występujących w województwie podkarpackim.  W trakcie referatu autorka scharakteryzowała wody lecznicze z pięciu uzdrowisk: Horyńca, Latoszyna, Rymanowa, Iwonicza oraz Polańczyka. Przedstawiony został typ chemiczny wód, ich mineralizacja, zawartość składników swoistych oraz właściwości lecznicze.  Dodatkowo autorka przedstawiła krótką charakterystykę źródeł oraz otworów wiertniczych z wodą mineralną znajdujących się poza uzdrowiskami. W granicach województwa podkarpackiego zdecydowanie dominują wody siarczkowe, wyróżnić można również miejsca ze szczawami i solankami. Wody mineralne podkarpacia wykorzystywane są w hydroterapii i krenoterapii w przypadku min. chorób układu krążenia, nerwowego, w chorobach ortopedyczno- urazowych, reumatologicznych czy endokrynologicznych. Warunki występowania wód mineralnych na podkarpaciu pozwoliły na wytypowanie pięciu obszarów perspektywicznych dla wód siarczkowych, solanek oraz wód chlorkowo- sodowych.

dsc01934W dniu 1 marca 2023 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat dr. Marcina Kosa pt: „Źródła i źródliska jako niedoceniany i optymalny sposób zaopatrzenia w wodę”.

W Polsce zaopatrzenie w wodę pitną i na potrzeby gospodarcze realizowane jest  głównie za pomocą ujęć wód podziemnych pracujących w klasycznym schemacie: studnia wiercona połączona ze stacją wodociągowa (hydrofornia).  Taki układ oprócz pewnych zalet posiada również dość liczne wady. Podstawowa wadą jest bardzo wysoki koszt budowy tego typu ujęcia wód podziemnych. Jednocześnie w wielu miejscach Polski (zwłaszcza w jego południowej części występują naturalne wypływy wód podziemnych na powierzchnię terenu w postaci źródeł i źródlisk. Stanowią one doskonałą alternatywę jeżeli chodzi o sposób ujęcia wód podziemnych dla celów komunalnych: ich przystosowanie do dostarczenia dobrej jakościowo wody dla mieszkańców wsi czy też miast jest o wiele tańsze i prostsze od budowy klasycznego typu ujęcia ód podziemnych opartego na studni/studniach wierconych. Niestety stan wiedzy na temat źródeł i źródlisk w Polsce jest niezadowalający. Niedostateczny jest nie tylko stan zinwentaryzowania źródeł i źródlisk w poszczególnych regionach kraju, lecz również a może nawet przede wszystkim stopień rozpoznania składu chemicznego ich wód oraz reżimu wydajności.

zrodlisko

Fot. Źródlisko w Biskupicach (powiat miechowski)

beataW dniu 15 lutego 2023 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr inż Beaty Jach pt. "Geobaza Hałdy - Odpady wydobywcze i przemysłowe"

Referat opisywał Geobazę Hałdy - Odpady wydobywcze i  przemysłowe. W referacie tym nakreślono historię wydobycia rud żelaza, rud miedzi oraz fosforytów.  Przedstawiono zakres prac terenowych podczas których zinwentaryzowano 150 hałd. W referacie przedstawiono lokalizację hałd w województwie świętokrzyskim oraz zaprezentowano zdjęcia z wybranych obiektów. Pokazano zmiany w wyglądzie hałd w zależności od okresu w którym powstawały. Przybliżono możliwości wykorzystania materiału składowanego na hałdach. Omówiono strukturę i zawartość Geobazy.

pawe dsc01766W dniu 8 lutego 2023 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat dr. Pawła Rutkiewicza pt: „Historyczne hutnictwo żelaza jako przyczyna wielkoskalowych zmian środowiska w wybranych zlewniach rzecznych – zapis w rzeźbie terenu i w osadach”.

Referat dotyczył rekonstrukcji wpływu historycznego hutnictwa żelaza na środowisko przyrodnicze w oparciu o analizę rzeźby terenu i osadów na wybranych obszarach zlewni Czarnej (Koneckiej), Małej Panwi i Kłodnicy. Na podstawie przeprowadzonych badań ustalono, że najpowszechniej występującymi formami powstałymi po historycznym hutnictwie są pozostałości po mielerzach, które identyfikować można na podstawie cieniowanych modeli rzeźby terenu oraz w trakcie badań terenowych. W badanych zlewniach rzek zidentyfikowano łącznie 208 085 form po mielerzach. W niewielkiej ilości zachowały się, także dawne groble spiętrzające wody na potrzeby zakładów hutniczych. Datowanie radiowęglowe wskazują na pochodzenie form pohutniczych z okresu XVII-XIX wiek. W pojedynczych przypadkach datowania wskazują na funkcjonowanie działalności hutniczej nawet kilkaset lat wcześniej. Na podstawie analizy antrakologicznej ustalono, że do wypału węgla drzewnego używano zarówno gatunków drzew iglastych jak i liściastych. Głównie, jednak bazowano na gatunkach iglastych. Oszacowano, że na przestrzeni wieków w mielerzach mogło być wypalone nawet około 42 657 425 m3 drewna. Ilość zidentyfikowanych form po mielerzach, a także objętość pozyskanego do wypału drewna świadczy o bardzo dużej skali produkcji hutniczej na badanych obszarach oraz bardzo dużym wpływie na zbiorowiska leśne. Ponadto, nadmierna eksploatacja lasów mogła powodować negatywne skutki środowiskowe, takie jak intensyfikacja powodzi w wyniku zaburzenia naturalnej retencji i zwiększeniu odpływu powierzchniowego oraz uruchomieniu procesów eolicznych na odlesionych obszarach piaszczystych.