Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB) jest jednym z najstarszych polskich instytutów naukowych o zasięgu ogólnokrajowym. Został utworzony 30 maja 1919 r. na mocy uchwały Sejmu Ustawodawczego RP. Uroczyste otwarcie nastąpiło 7 maja 1919 r.
Rozporządzeniem z dnia 24 lutego 2009 r. Rada Ministrów nadała Państwowemu Instytutowi Geologicznemu status państwowego instytutu badawczego (Dz.U. 2009 Nr 45, poz. 363).
Podstawy prawne działalności Instytutu:
- Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (tekst jednolity: Dz.U. 2020 poz. 1383)
- Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. — Prawo geologiczne i górnicze (tekst jednolity: Dz.U. 2021 poz. 1420)
- Uchwała Rady Ministrów nr 391 z dnia 14 maja 1952 r. w sprawie utworzenia Instytutu Geologicznego (M.P. Nr A-65, poz. 995)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie nadania Państwowemu Instytutowi Geologicznemu w Warszawie statusu państwowego instytutu badawczego (Dz. U. 2009 nr 45 poz. 363)
- Statut Państwowego Instytutu Geologicznego — Państwowego Instytutu Badawczego, nadany przez Ministra Klimatu i Środowiska 26 czerwca 2024 r. (Dziennik Urzędowy Ministra Klimatu i Środowiska z 2024 r. poz. 42)
Państwowy Instytut Geologiczny — Państwowy Instytut Badawczy jest wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy pod nr KRS 0000122099.
Nadzór nad Instytutem pełni Minister Klimatu i Środowiska.