Wiadomości PIG (2001-10) nr 127

Lepsze, czy gorsze, ale wreszcie uchwalone !!! (Prawo geologiczne i górnicze)
  Od czasu przekazania Państwu ostatnich wiadomości o perturbacjach z nowelizacją Prawa geologicznego i górniczego minęło już parę miesięcy (Wiadomości nr 5/122 z maja br.). Maszyna parlamentarna, mimo sezonu urlopowego, pracowała dalej. Po zakończeniu w dniu 23 maja br. prac połączonych Komisji Sejmowych, w dniu 7 czerwca br. odbyło się trzecie i ostatnie czytanie projektu ustawy na plenarnym posiedzeniu Sejmu. Następnego dnia uchwalona ustawa przekazana została do Senatu RP, gdzie najpierw pracowały nad nią odrębnie Komisja Gospodarki Narodowej (20.06.br.) oraz Komisja Ochrony Środowiska (20 i 21.06.br.), a następnie, w dniu 5 lipca br. już wspólnie. Tego samego dnia odbyła się debata całego Senatu nad tą ustawą. Z debaty tej interesujące są dla nas dwa głosy: senatora Piotra Andrzejewskiego oraz Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Środowiska, Tadeusza Bachledy-Curuś, ponieważ dotyczyły one bezpośrednio Państwowego Instytutu Geologicznego. Fragmenty tych wystąpień pozwolę sobie tu zacytować, w oparciu o stenogram, znajdujący się w Internecie na stronie http://www.senat.gov.pl/k4/pos/pos.htm.

Senator Piotr Andrzejewski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Trudno nie podzielić szeregu wątpliwości związanych z tą ustawą. /.../ Zajęto się wieloma zagadnieniami, ja chciałbym tylko podkreślić - z aprobatą - zadania państwowej służby geologicznej, która w przyszłości ma być organem, który będzie obsługiwał centralne archiwum geologiczne, prowadził centralny bank danych geologicznych i hydrologicznych, przygotowywał materiały do bilansu zasobów kopalin i obsługiwał rejestr tych zasobów, koordynował wykonywanie prac kartografii geologicznej oraz wykonywał prace pilotażowe i obsługiwał rejestr obszarów górniczych. /.../

Zasadniczą wadą proponowanego w ustawie rozwiązania, zawartego w art. 8, jest jednak to, że ona dopiero zostanie powołana w przyszłości, na mocy odrębnych przepisów, tymczasem do 31 grudnia 2003 r. właściwy minister powierzy to wszystko Państwowemu Instytutowi Geologicznemu. A to właśnie Państwowy Instytut Geologiczny spełnia do dzisiaj szereg tych funkcji, tam bowiem jest właściwe centralne archiwum geologiczne.

I zasadniczą wadą takiego rozwiązania, z legislacyjnego punktu widzenia, jest jego tymczasowość i chęć mnożenia bytów ponad potrzebę. Już niejednokrotnie w naszej Izbie mówiliśmy o tym, że nie należy tam, gdzie istnieje już jakiś byt wypełniający funkcje zawarte w ustawie, mnożyć następnych bytów - mnożyć biurokracji związanej z obsługą nie tylko zadań rządowych, ale poszczególnych zadań merytorycznych ferowanych w ustawach.
Trzeba powiedzieć, że stworzenie nowej struktury pełniącej rolę państwowej służby geologicznej jest, wydaje się, zbędne w sytuacji, kiedy Państwowy Instytut Geologiczny od czasu jego powołania w 1919 r. wypełnia wszystkie statutowe zadania służby geologicznej.

Przypomnę, że motywowany uchwałą Senatu o przywróceniu ciągłości między II i III Rzecząpospolitą dekret prezydenta Mościckiego z 31 marca 1938 r. powołał Państwowy Instytut Geologiczny i przydzielił mu zadania państwowej służby geologicznej.

W sytuacji istnienia instytucji państwowej wykonującej od osiemdziesięciu lat zadania służby geologicznej wydaje się zbędne tworzenie prowizorycznego zapisu, który obliguje do powołania państwowej służby geologicznej na mocy odrębnych, bliżej nie określonych przepisów, mnożąc jeszcze dodatkowo strukturę biurokratyczną, obciążającą budżet państwa. A ponadto grozi to przerwaniem ciągłości przede wszystkim wykonywania statutowych zadań służby, które wypełnia dzisiaj Państwowy Instytut Geologiczny.

W związku z tym proponuję, aby ust. 1 w art. 8 otrzymał następującą treść: wykonywanie zadań państwowej służby geologicznej minister właściwy do spraw środowiska powierza Państwowemu Instytutowi Geologicznemu w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych. Mnożenie bytów ponad potrzebę jest cechą tej kadencji. Postawmy tamę tej legislacji, tak rozbuchanej w tym zakresie. /.../

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska,
Tadeusz Bachleda-Curuś:

 Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
/.../ Jeśli Wysoka Izba pozwoli, to chciałbym ustosunkować się tylko do wystąpienia pana senatora Andrzejewskiego i od razu powiem dlaczego. Otóż dlatego, że obok opłat eksploatacyjnych właśnie kwestia państwowej służby geologicznej była przedmiotem największych i długotrwałych dyskusji. W wyniku tych dyskusji został wypracowany zapis, który jest kompromisowy, czego nie ukrywam. Z jednej strony zapis ten określa zadania i powierza je do 31 grudnia 2003 r. Państwowemu Instytutowi Geologicznemu - tak jak to powiedział pan senator Andrzejewski, z drugiej jednak strony - chciałem to wyraźnie powiedzieć - te zadania zamieszczone w obowiązującej ustawie są zadaniami administracji geologicznej opisanej w art. 102. To są zadania administracji geologicznej. Administracja geologiczna powierza corocznie te zadania na podstawie umowy Państwowemu Instytutowi Geologicznemu, a Państwowy Instytut Geologiczny realizując te zadania, które w uniwersalnym znaczeniu są zadaniami służby geologicznej, pełni rolę służby geologicznej. Jeżeli minister środowiska nie powierzyłby tych zadań Państwowemu Instytutowi Geologicznemu, to Państwowy Instytut Geologiczny nie pełniłby tej roli. Muszę zatem powiedzieć, że ta materia była przedmiotem bardzo długich dyskusji, a obecny zapis to ostatecznie zgłoszona przez rząd autopoprawka, która znalazła uznanie Wysokiego Sejmu. Rząd zdecydowanie stoi na stanowisku, że ten zapis powinien zostać utrzymany w tym kształcie. Jeszcze jedna drobna uwaga do tego. /.../ pan senator Andrzejewski był łaskaw zauważyć, że to jest okres przejściowy, tymczasowy. Ja nie zgodzę się z tym, bo do tej pory, w obecnie obowiązującej ustawie nie ma żadnego zapisu na ten temat. To jest po prostu wyjście do przodu, to jest wola ze strony ministra środowiska, głównego geologa kraju, aby usankcjonować realizację tych zadań, które w pojęciu uniwersalnym są zadaniami służby geologicznej. Jednocześnie jednak wiemy, że jednostka badawczo-rozwojowa w myśl znowelizowanej ustawy - w tej chwili taka jednostka jak Państwowy Instytut Geologiczny - czyni starania o uzyskanie statusu państwowego instytutu badawczego. Na to, aby uzyskać taki status, potrzebny jest określony czas, potrzebne jest przygotowanie wieloletnich programów, potrzebna jest akceptacja resortu nadzorującego i potrzebna jest ostatecznie akceptacja Rady Ministrów. I dopiero wtedy ta jednostka badawczo-rozwojowa uzyska statut państwowego instytutu badawczego. Dlatego jest między innymi ten okres przejściowy. Do tej pory te zadania należą [do] administracji geologicznej. Jest to wyjście do przodu i określenie - oczywiście w domyśle, - że jeżeli ta jednostka badawczo-rozwojowa uzyska status państwowego instytutu badawczego, wtedy zostaną jej powierzone te zadania w sposób stały, a nie wcześniej. I to legło u podstaw takiego zapisu, który znalazł ostatecznie uznanie niższej Izby, czyli przy zatwierdzeniu ustawy. /.../

Sprawa pozycji Instytutu nie była, oczywiście, podstawowym przedmiotem sporu w debacie Senatu i nie znalazła się w Uchwale przekazanej do Sejmu, który ustawę przyjął w dniu 27 lipca br. W dniu 22 sierpnia br. ustawę podpisał Prezydent RP i z dniem 1 stycznia 2002 r. wchodzi ona w życie. KONIEC !
M. Podemski

Wycieczka do kopalni złota Beregovo (w Karpatach Wschodnich na Ukrainie)
  W dniach od 26 do 29 sierpnia 2001 r. odbyła się w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie wspólna konferencja SGA i SEG (Society for Geology Applied to Mineral Deposits i Society of Economic Geologists), pod hasłem Mineral Depo-sits at the Beginning of the 21 st Century. W spotkaniu tym uczestniczyło ponad 350 geologów z 54 państw, ze wszystkich kontynentów. Trzydniowe obrady odbywały się na 12 sesjach tematycznych. W sumie przedstawionych zostało 235 referatów. Było to już szóste tego typu spotkanie SGA; poprzednie miało miejsce w Londynie w 1999 r.

Państwowy Instytut Geologiczny był jednym z głównych organizatorów i sponsorów konferencji. Kilku naszych pracowników: S .Z. Mikulski, S. Oszczepalski, T. Peryt, M. Podemski i J. Wiszniewska, aktywnie uczestniczyło zarówno w przygotowaniu spotkania, jak i w samych obradach. Dyrektor T. M. Peryt był członkiem Komitetu Honorowego konferencji, a M. Podemski - wiceprzewodniczącym Komitetu Organizacyjnego. Z Instytutu w konferencji brali również udział: J. Markiewicz i M. Markowiak (OD) oraz G. J. Nowak (OG).

Pracownicy Instytutu przedstawili szereg interesujących referatów:
S. Z. Mikulski - Origin conditions of primary and detrital scheelite related to the Variscan granites in Central Sudetes (SW Poland) (współautor: A. Kozłowski) oraz Late-Hercynian gold-bearing arsenic-polymetallic mineralisation within Saxothuringian zone in the Polish Sudetes, NE Bohemian Massif.
G. J. Nowak - Petrographic composition of organic matter in the Kupferschiefer horizon of Poland (współautorzy: S. Speczik i S. Oszczepalski).
S. Oszczepalski - Oxidation of the Kupferschiefer in the Lubin-Sieroszowice deposit, SW Poland; evidence from petro-graphic and geochemical studies (współautorzy: G. J. Nowak, A. Bechtel i K. Zak).
M. Podemski - Palaeozoic porphyry molybdenum-tungsten mineralisation in the Myszków area, southern Poland (współautorzy: M. Markowiak, J. Ślósarz, Ł. Karwowski i M. A. Chaffee).
J. Wiszniewska - Petrologic and isotope evidence for crustal source of ore-bearing Suwałki anorthosites, Poland (współautorzy: J. C. Duchesne, H. Stein i M.O. Jędrysek) oraz Phosphate and silicate melt immiscibility in the Mazury complex, Poland (współautor: A. Kozłowski).

Nasi koledzy wnieśli też duży wkład do kilku innych referatów, z których należy wymienić prezentacje: S. Speczika - Deposits and ore mineralisation associated with ophiolite complexes in the Sudety Mts. (Poland) (współautorzy: W. Olszyński i S. Z. Mikulski) oraz
D. J. Blundella - A new genetic model for the copper mineralisation of the Polish Kupferschiefer (współautorzy: P. H. Karnkowski, S. Oszczepalski, V. Stroetmann-Heinen i H. Kucha).

Na korytarzach wokół sal zaprezentowanych zostało około 50 posterów. Z Instytutu dwa postery przedstawił S. Z. Mikulski: Structural classification of microscopic gold from Au-bearing polymetallic ores in Sudetes (SW Poland) oraz The origin of the Złoty Stok Au-As deposit: preliminary results of an organic geochemical and isotopic study (współautor: S. Speczik). Pracownicy Instytutu przewodniczyli również obradom w ramach poszczególnych sesji naukowych (S. Z. Mikulski – sesja S7 oraz T. Peryt – sesja S12).

Dobrą tradycją wszystkich spotkań SGA jest druk rozszerzonych objętościowo, recenzowanych i zunifikowanych pod względem formatu abstraktów (4 strony). Obecny tom, pod redakcją A. Piestrzyńskiego i in., liczy ponad 1150 stron. W sumie wydrukowanych zostało prawie 280 abstraktów, bogato ilustrowanych i uzupełnionych przez indeksy literaturowe. Nasi pracownicy byli szeroko zaangażowani w proces recenzowania abstraktów i edycji poszczególnych sesji (S3 - S. Oszczepalski, S5.1 - S. Z. Mi- kulski, S6.1 - J. Wiszniewska, S12 - T. Peryt i M. Podemski). Są też autorami 11 publikacji. Po konferencji odbyły się 4 wycieczki terenowe: na złoża Cu-Ag rejonu Lubin-Głogów, złoża Zn-Pb regionu Górnośląskiego oraz na złoża mineralne Karpat Wschodnich na Ukrainie.

Podczas konferencji Dział Marketingu i Organizacji Instytutu, zorganizował stoisko z publikacjami i materiałami informacyjnymi PIG, obsługiwane przez B. Żbikowską i J. Tyszkę. Publikacje instytutowe cieszyły się dużym zainteresowaniem uczestników konferencji. Nasze stoisko wystawiło również materiały Ministerstwa Środowiska, prezentowane przez B. Bagińskiego. Podsumowując należy podkreślić, że konferencja SGA-SEG należała do największych i najbardziej prestiżowych światowych spotkań geologicznych, zorganizowanych w Polsce. Dała ona międzynarodowej społeczności naukowej możliwość bezpośredniego poznania dorobku polskich geologów. S. Z. Mikulski

Ważniejsze wydarzenia września 2001 r.
  27.08-8.09. P. Krzywiec wziął udział w VII dorocznej konferencji Environmental and Engineering Geophysics, w Birmingham (Wlk. Brytania), podczas której wygłosił referat Investigations of salt diapirs using shallow seismic methods – ŚDamasławekls and — Dębinalg case studies, Poland.

1-6.09. W 21 st Meeting of Sedimentology w Davos (Szwajcaria) uczestniczyli: G. Czapowski, A. Kozłowska, L. Krzemiński, M. Kuberska i A. Maliszewska. Nasi pracownicy przedstawili cztery postery oraz jeden referat.

3.09. Dyr. T. M. Peryt podpisał umowę o współpracy Państwowego Instytutu Geologicznego z Przedsiębiorstwem Badań Geofizycznych w Warszawie. Przedmiotem umowy jest współpraca w zakresie badań podstawowych, ochrony środowiska, hydrogeologii i geologii inżynierskiej oraz współpracy z zagranicą.

5-9.09. M. Sikorska-Jaworowska i K. Wołkowicz uczestniczyły w konferencji Cathodoluminescence in Geosciences: New Insights from CL in Combination with Other Techniques, która odbyła się w Freirergu (Niemcy), gdzie zaprezentowały dwa postery.

7.09. W Muzeum Geologicznym OŚ w Kielcach otwarto wystawę Krewni i znajomi wieloryba z Pińczowa.

7-16.09. Oddział Świętokrzyski w Kielcach czynnie uczestniczył w II Kieleckim Festiwalu Nauki. Przygotował 10 imprez:wystawę, 4 pokazy, 4 referaty i wycieczkę geologiczną. Wzięło w nich udział około 1200 osób.

9-14.09. W Kijowie, w Ukraińskiej Akademii Nauk, odbyła się konferencja Podkomisji Stratygrafii Czwartorzędu Europy SEQS-INQUA. W konferencji wzięli udział: A. Ber, T. Krzywicki, S. Lisicki, L. Marks i H. Winter. Wygłosili oni pięć referatów.

10-12.09. W Oddziale Karpackim w Krakowie odbyło się spotkanie Asocjacji Europejskich Towarzystw Geologicznych (MAEGS-12) współorganizowane przez PIG, w którym udział wzięło ponad 100 uczestników z 16 państw.

10-14.09. L. Razowska uczestniczyła w XXXI Kongresie Międzynarodowej Asocjacji Hydrogeologów w Monachium. Zaprezentowała tam poster Monitoring of groundwater in the area of flooded iron mines in the northern part of Silesia (Po-land), współautorstwa M. Guzik, P. Liszki i A. Pacholewskiego.

10-15.09. A. Langer-Ku.niarowa wzięła udział w V Śródziemnomorskiej Konferencji Analizy Termicznej i Kalorymetrii MEDICTA 2001 w Santiago de Compostella w Hiszpanii, podczas której przedstawiła poster o analizie termicznej zubrów.

14-17.09. K. Jaworowski i M. Sikorska-Jaworowska przebywali w Kopenhadze (Dania) na The Nordic Cambrian Geo-Energy Seminar. Podczas seminarium wygłosili referaty: K. Jaworowski - Upper Vendian-Middle Cambrian depositional sequence in the Polish part of the Baltic Basin and the occurrence of hydrocarbon-bearing sandstones, M. Sikorska-Jaworowska – Diagenetic processess in Cambrian sandstones from the Polish part of the East European Craton.

17-21.09. Podczas III Międzynarodowej Konferencji Krym 2001 Geodynamika i nafto-gazonośne systemy czarnomorsko-kaspijskiego rejonu, w Jałcie na Ukrainie, L. Jankowski, R. Kopciowski i W. Ryłko przedstawili dwa referaty.

18-23.09. S. Cwojdziński uczestniczył w 10 Zje.dzie Gesellschaft für Geowissenschaften, który odbył sie w Schmalkalden, w Niemczech.

19-21.09. W Sidorówce miało miejsce spotkanie robocze na temat transgranicznej współpracy w zakresie geologii, geoekologii i geologii morza, w którym uczestniczyli przedstawiciele Białorusi, Litwy, Polski i Ukrainy, oraz reprezentant Brytyjskiej Służby Geologicznej. Instytut reprezentowali dyrektorzy: T. M. Peryt, M. Graniczny, W. Mizerski i J. Zachowicz.

19-21.09. L. Razowska uczestniczyła w XI Kongresie Czeskiej Asocjacji Hydrogeologów, na którym wygłosiła referat Mapa Hydrogeologiczna Polski 1:50 000, arkusze przy granicy z Republiką Czeską, współautorstwa A. Wojtkowiaka, M. Michniewicza i M. Zembala.

19-27.09. W Sopron na Węgrzech, odbyła się konferencja projektu EUROPROBE-PANCARDI. Uczestniczyli w niej: J. Grabowski, M. Jarosiński, P. Krzywiec i P. Poprawa, którzy wygłosili trzy referaty. 26.09. Dyr. T. M. Peryt powierzył dyr. M. Granicznemu bezpośredni nadzór nad działalnością Oddziału Dolnośląskiego w związku z upływem okresu pełnienia funkcji p.o. Dyrektora OD przez W. Kozdroja.