Wiadomości PIG (1998-04) nr 82

W opracowaniu atlasu uczestniczyli: Sz. Uścinowicz, J. Zachowicz (koncepcja i projekt badawczy, nadzór i koordynacja prac, opracowanie map i tekstu objaśniającego, interpretacja wyników), K. Sokołowski (baza danych i opracowanie statystyczne wyników badań), W. Jegliński (opracowanie graficzne map w systemie ARC-INFO), P. Przeździecki (opracowanie graficzne załączników), P. Anolik i L. Zaleszkiewicz (opróbowanie osadów), W. Rudeńska i B. Kotulska (przygotowanie próbek do analiz, analizy uziarnienia).

Analizy chemiczne wykonano w Centralnym Laboratorium Chemicznym Instytutu. Na Wydziale Inżynierii Środowiska Politechniki Gdańskiej, pod kierunkiem H. Obarskiej-Pempkowiak, oznaczono azot.

Zalew Wiślany jest wąską i długą laguną położoną u południowo-wschodnich wybrzeży Morza Bałtyckiego. Jego powierzchnia wynosi 838 km2, z czego 328 km2 należy do Polski. Średnia głębokość w części polskiej wynosi 2,4 m (maks. ok. 4,5 m). W granicach Polski znajduje się 14 509 km2 zlewiska zalewu (przy ogólnej powierzchni 23 870,6 km2).

Atlas zawiera 38 tablic przedstawiających rzeźbę dna, mapę dokumentacyjną, osady denne, zawartości w powierz-chniowej warstwie osadów: węgla organicznego, Al, As, Ba, Be, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Li, Mg, Mn, N, Ni, P, Pb, S, Sr, Ti, V, Zn. Przedstawiono także zawartości niektórych pierwiastków znormalizowane względem glinu oraz rozkład pionowy badanych pierwiastków w 6 m rdzeniu osadów.

W obrazie geochemicznym powierzchniowej warstwy osadów dennych Zalewu Wiślanego uwidaczniają się wpływy antropogeniczne. Są one wyrażone podwyższonymi koncentracjami większości pierwiastków w rejonie Zatoki Elbląskiej oraz w portach: Krynica Morska, Tolkmicko i Kąty Rybackie. Znacznie wyraźniej widoczne są one po znormalizowaniu wartości poszczególnych pierwiastków względem glinu. Analiza tych wartości wykazała, że obok w/w portów źródłami dopływu wielu składników chemicznych są rzeki.

Analiza geochemiczna osadów Zalewu Wiślanego wykazała również, że w przeszłości geologicznej powstawały naturalne koncentracje niektórych składników chemicznych, większe od tych, które występują współcześnie w powierzchniowej warstwie osadów, będącej pod wpływem czynników antropogenicznych. Można więc przyjąć, iż w obszarze Zalewu Wiślanego istnieją tylko niewielkie obszary, których osady wzbogacone są w składniki chemiczne mogące stwarzać zagrożenie dla środowiska.

W konferencji wzięło udział ponad 50 osób, wśród nich przedstawiciele władz administracyjnych, placówek naukowych (naszego Instytutu, AGH, Politechniki Świętokrzyskiej, Politechniki Śląskiej), mediów (m.in. miesięcznik „Murator”) oraz – co cieszy szczególnie – liczna grupa architektów i przedsiębiorców, w tym z Niemiec i ze Szwecji. Materiały konferencji zostały opublikowane w formie broszury, której druk – dzięki życzliwemu poparciu geologa wojewódzkiego W. Doroza – sfinansował Urząd Wojewódzki w Kielcach.

Na targach INTERKAMIEŃ’98, których współorganizatorem jest od początku również Oddział Świętokrzyski, dużym zainteresowaniem cieszyło się stoisko Instytutu, przyciągające bogatą ofertą wydawnictw i efektowną kolekcją minerałów, reklamującą Muzeum Geologiczne. Kompe-tentną i sympatyczną obsługę stoiska zapewniły panie z Działu Marketingu i Organizacji: B. Żbikowska, T. Oryl, J. Tyszka oraz kierownik Muzeum Geologicznego, W. Mizerski.

2-8.03. J. Zachowicz i Sz. Uścinowicz oddelegowani byli do Wielkiej Brytanii w celach szkoleniowych w ramach międzynarodowego programu INCO-COPERNICUS.

3.03. Wizyta ministra T. Bachledy-Curuś w Redakcji „Przeglądu Geologicznego”.

6.03. Spotkanie dyrektora M. Podemskiego z kierownictwem Zakładu Geologii Surowców Mineralnych. Podsumowano wyniki roku 1997 i otwarto dyskusję nad problemami roku bieżącego.

7-15.03. B. Żbikowska i A. Wojciechowski uczestniczyli w międzynarodowych targach zorganizowanych w ramach zjazdu Kanadyjskiego Towarzystwa Geologów Poszukiwawczych i Inwestorów Górniczych.

9.03. Pierwsze spotkanie Zespołu d/s Polityki Naukowej w Ministerstwie OŚZNiL. Zespołowi przewodniczył minister J. Radziejowski. Instytut reprezentował dyrektor M. Podemski.

10.03. Wizyta dyrektora generalnego KBN - Z. Stachury w Instytucie. Gościa zapoznano z pracami kartograficznymi i geologiczno-środowiskowymi oraz Centralnym Laboratorium Chemicznym.

10-17.03. T. Peryt przeprowadził konsultację dotyczącą tematu „Analiza basenu trzeciorzędowego Przedkarpacia” - w Instytucie Geologii i Geochemii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie. W Kijowie natomiast odebrał nominację na członka zagranicznego Ukraińskiej Akademii Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego. Gratulujemy!

14-16.03. Wizyta sekretarza FOREGSu - I. Lumsdena w Instytucie. Omawiano stan przygotowań do dorocznego zebrania dyrektorów europejskich służb geologicznych, które odbędzie się w Polsce na przełomie sierpnia i września br.

18.03. W Instytucie miała miejsce wizyta dyrektora generalnego Lasów Państwowych - K. Bałazy i jego zastępcy d/s zagospodarowywania lasów - S. Wencla.

19.03. Posiedzenie Rady Naukowej Instytutu, na którym m.in. wybrano pięcioosobową Komisję d/s oceny dorobku naukowego pracowników merytorycznych. Poza tym wybrano S. Cwojdzińskiego i M. Podemskiego jako elektorów Instytutu na kolejną kadencję Rady Głównej Jednostek Badawczo-Rozwojowych.

19.03. Dyrektor M. Podemski złożył w imieniu dyrekcji Instytutu wizytę prezesowi Zarządu NFOŚiGW - Marii Zajączkowskiej.

23-30.03. Dyrektor Naczelny PIG S. Speczik i M. Graniczny wzięli udział w trzecim roboczym Kubańskim Kongresie Geologii i Górnictwa, odbywającym się w Hawanie na Kubie.

25-28.03. M. Sikorska-Jaworowska brała udział w konferencji nt. „Mineral Diagenesis and Reservoir Quality - the Way Forward”, która odbyła się w Cambridge - W. Brytania.

28.03-2.04. Dyrektor M. Podemski, S. Cwojdziński i Z. Cymerman przebywali w Keele w Wielkiej Brytanii na spotkaniu koordynacyjnym projektu międzynarodowego Palaeozoic Amalgamation of Central Europe (PACE).