Wiadomości PIG (1999-03) nr 94


WSPÓŁPRACA POLSKO-LITEWSKA
S. Doktór
  • plik .doc


  • Obecność Instytutu w Sejmie
    B. Żbikowska
       
    W dniu 19 lutego br. odbyła się w Sejmie debata parlamentarna, podczas której przedstawiono m.in. raport o stanie środowiska w Polsce, informację o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska w latach 1994-1996, o stanie lasów w Polsce, oraz o realizacji krajowego programu zwiększenia lesistości w 1997 r. Odbyło się także pierwsze czytanie rezolucji Sejmu RP w sprawie strategii zrównoważonego rozwoju Polski.

    W debacie brało udział kierownictwo resortu ochrony środowiska: minister Jan Szyszko oraz podsekretarz stanu, główny geolog kraju, Tadeusz Bachleda-Curuś. W kuluarach głównego gmachu Sejmu została zorganizowana z inicjatywy Ministerstwa OŚZNiL duża wystawa poświęcona problematyce działań różnych instytucji w zakresie ochrony środowiska.

    Swoje osiągnięcia w tej dziedzinie przedstawiło szereg instytucji: Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Bank Ochrony Środowiska, Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Instytut Ochrony Środowiska, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Instytut Badawczy Leśnictwa, Dyrekcja Lasów Państwowych oraz Państwowy Instytut Geologiczny, a także pozarządowe organizacje ekologiczne.

    Stoisko naszego Instytutu przedstawiło specjalnie przygotowane postery i ulotki oraz publikacje związane z ochroną środowiska. Szczególne zainteresowanie gości budziła mapa ekologiczna województwa warszawskiego i atlasy geochemiczne. Zwiedzający wystawę interesowali się też broszurą pt. Badania geologiczne dla ochrony środowiska, opracowaną przez Instytut, a wydaną przez Departament Geologii MOŚZNiL. Informacji na temat roli Instytutu w dziedzinie ochrony środowiska udzielał dyrektor M. Podemski oraz pełniący całodzienny dyżur w stoisku pracownicy Działu Marketingu i Organizacji - B. Żbikowska i M. Brzezicki.

    Z przeprowadzonych rozmów wynikało, że wielu posłów było zaskoczonych wielkim udziałem PIG w pracach na rzecz ochrony środowiska, gdyż działalność geologiczna, związana z górnictwem i przemysłem surowcowym, była postrzegana jako dziedzina prowadząca raczej do degradacji niż do ochrony środowiska. Zainteresowanie zwiedzających przejawiło się też w złożeniu wielu zamówień na atlasy geochemiczne i inne nasze wydawnictwa.

    Wśród licznych zwiedzających był minister J. Szyszko, minister T. Bachleda-Curuś i inni członkowie kierownictwa resortu, przewodniczący sejmowej komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - Czesław Śleziak oraz posłanki i posłowie biorący udział w debacie sejmowej.


    Medal im. Wiktora Godlewskiego dla prof. Z. Kotańskiego
    H. Sylwestrzak
       
    Gminny Ośrodek Kultury w Bogutach - Piankach (pow. Ostrów Mazowiecka) powołał w 1992 r. Kapitułę Medalu im. Wiktora Godlewskiego i ustanowił medal/nagrodę za utrwalanie pamięci o jego patronie oraz za prowadzenie działań na rzecz poznania i ochrony przyrody, szczególnie na obszarze Podlasia i Mazowsza. Medal ten jest wyrazem czci i przywiązania miejscowego społeczeństwa do postaci wybitnego przyrodnika, tu urodzonego w 1831 r. i tu pochowanego w 1900 r.

    Wiktor Godlewski po ukończeniu szkoły średniej w Łomży zajmował się amatorsko ornitologią, współpracując z warszawskim Gabinetem Zoologicznym, kierowanym przez wybitnego ornitologa Władysława Taczanowskiego. Za udział w Powstaniu Styczniowym został zesłany na Syberię, gdzie los zetknął go z wielkim uczonym, Benedyktem Dybowskim. Wspólnie prowadzili badania mało znanych obszarów miedzy Irkuckiem a Władywostokiem, zwłaszcza zaś fizjografii i fauny jeziora Bajkał. Po powrocie z zesłania Godlewski osiadł w rodzinnych stronach, prowadząc nadal badania przyrodnicze.

    W skład Kapituły wchodzą miejscowi działacze: Józef Bogucki (wójt gminy Boguty), Roman Świerżewski (dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury), Jerzy Żochowski (rolnik z Bogut i badacz historii regionu), a także przedstawiciele instytucji naukowych z Warszawy i Olsztyna, muzeum w Drozdowie, Dyrekcji Lasów Państwowych i Urzędu Wojewódzkiego.

    Wręczanie medali odbywa się podczas sesji z programem krzewiącym wśród miejscowego społeczeństwa wiedzę przyrodniczą i historyczną. Dotychczas przyznano medale pięciokrotnie, otrzymało je 17 laureatów - osób i instytucji.

    Wśród odznaczonych w 1998 r. był pracownik Państwowego Instytutu Geologicznego - prof. dr hab. Zbigniew Kotański, który otrzymał medal za opracowanie nowatorskiej mapy geologicznej ścięcia poziomego Polski. Podczas sesji Laureat w imieniu zespołu autorskiego omówił znaczenie tych map dla poznania wgłębnej budowy kraju; zaprezentował także wydane przez PIG mapy geologiczne regionu w skalach 1:200 000 i 1:50 000. Doc. H. Tomczyk - jeden ze współautorów atlasu - omówił wgłębną budowę geologiczną pogranicza Mazowsza i Podlasia. Komplet map geologicznych i 2 mapy historyczne (w tym opracowaną przez historyka Janusza Kotańskiego mapę ścienną ,,Polskie Dziedzictwo") prof. Z. Kotański przekazał miejscowej Szkole Podstawowej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego (urodzonego w pobliskiej Zuzeli).

    Podczas sesji prof. Zbigniew Wójcik z Muzeum Ziemi wygłosił także referat pt.: Relacje w prasie warszawskiej o badaniach B. Dybowskiego i W. Godlewskiego na Syberii.


    Z działalności Klubu Seniora Państwowego Instytutu Geologicznego
    B. Kubica
       
    Działalność Klubu Seniora koncentrowała się w roku ubiegłym (1998) głównie na integracji środowiska emeryckiego. Odbyły się trzy spotkania Kol. Kol. Emerytów zorganizowane przy aprobacie i wsparciu finansowym Dyrekcji Instytutu.

    Środowisko nasze z życzliwością i zainteresowaniem partycypowało w tych spotkaniach, zwłaszcza w uroczystym spotkaniu opłatkowym z udziałem Dyrekcji PIG. Z dużym sentymentem i atencją wspominano przeszłe czasy, zwłaszcza wzmocnienie potencjału surowcowego naszego kraju, jak też walorów poznawczych i naukowych Polskiej Geologii. W tej mierze wkład naszych Kol. Kol. Emerytów był znaczący.

    Aktualnie w PIG mamy 397 emerytów, z tego 127 emerytów ma wykształcenie wyższe, a 270 średnie i podstawowe.

    Z działających trzech komisji: socjalnej, rekreacyjnej i historycznej, najmniej wdzięczną rolę pełni komisja socjalna, której efekty ograniczają skromne środki finansowe. Z udostępnionych ośrodków rekreacyjnych w Kielnikach i Szurpiłach skorzystało kilku emerytów. Z dużą aprobatą przyjęli nasi emeryci możliwość korzystania z usług medycznych i konsultacji w LUXMED-zie.

    Z postulatów zgłaszanych na spotkaniach należy wyeksponować powrócenie do dobrej tradycji świątecznych podarków (bonów) dla emerytów, kultywowanych nadal w podobnych do Instytutu instytucjach.


    Old crust - new problems - międzynarodowa konferencja 22-26.02, Freiberg
    J. Nawrocki
       
    W dniach 22-26 lutego br. odbył się 89 doroczny zjazd Niemieckiego Towarzystwa Naukowego. Miejscem spotkania był średniowieczny ośrodek górniczy - Freiberg. Głównym elementem organizowanego przez miejscową Akademię Górniczą zjazdu była międzynarodowa konferencja Old crust - new problems; geodynamics and utilization, która zgromadziła blisko 300 uczestników, w tym dwunastu z Polski. Z ramienia Instytutu referaty wygłosili: J. Nawrocki, S. Cwojdziński i W. Kozdrój. Jej celem było podsumowanie trwającego 6 lat niemieckiego programu naukowego Procesy orogeniczne - ich ocena ilościowa i symulacja na przykładzie waryscydów. Prowadzony przez prof. Wolfganga Franke program objął 86 projektów badawczych za łączną kwotę 15.5 mln marek. Kwota ta zawierała około 500 tys. marek na prace koordynacyjne. Program Orogene Prozesse, ukierunkowany w głównej mierze na odtworzenie terranowego kolażu Europy Środkowej, przyniósł przede wszystkim ogromny postęp w izotopowym datowaniu skał magmowych i metamorficznych z obszaru niemieckich waryscydów.

    Szczególnie obfity zbiór dat uzyskano z wyodrębnionych ze skał klastycznych minerałów detrytycznych. Daty te były ważnym (niekiedy nawet zasadniczym) narzędziem licznie prezentowanych podczas konferencji rekonstrukcji paleogeograficznych. W tej ważnej, szybko rozwijającej się dziedzinie badań nie zabrakło również wyników z obszaru południowej Polski, a nawet z polskiej części kratonu wschodnioeuropejskiego; niestety wyniki te były prezentowane bez uwzględnienia badaczy polskich.


    Ważniejsze wydarzenia lutego 1999 r.
    Redakcja
       
    02.02-07.02. Dr J. Dudok i dr J. Kowalevich z Instytutu Geologii i Geochemii AN byli gośćmi dyr. T. Peryta; wizyta miała na celu analizę dotychczasowej i plany dalszej współpracy między Polską i Ukrainą w dziedzinie badań zapadliska przedkarpackiego.

    04.02. W Oddziale Świętokrzyskim PIG odbyło się otwarcie wystawy pt. Bursztyn - skarb dawnych mórz. Organizatorami wystawy było: Muzeum Ziemi PAN oraz Muzeum Geologiczne Oddziału Świętokrzyskiego w Kielcach.

    08.02-12.02. A. Wójtowicz z Centralnego Laboratorium Chemicznego (pracownia w Lublinie) przebywał w Instytucie Geologii i Geochemii Ukraińskiej Akademii Nauk we Lwowie. Celem wyjazdu były konsultacje w ramach. tematu Radiometryczne datowanie soli potasowych zapadliska przedkarpackiego.

    18.02. W Urzędzie Wojewódzkim we Wrocławiu odbyła się sesja połączona z prezentacją atlasu geochemicznego Wrocławia. Na sesji obecni byli: wojewoda dolnośląski, wicemarszałek województwa dolnośląskiego, wiceprezydent Wrocławia, dyrektor wojewódzkiego Urzędu Ochrony Środowiska, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Główny Geolog województwa i inni zaproszeni goście. Dorobek Instytutu przedstawili R. Strzelecki, P. Koźma i M. Sikorska-Maykowska. Dyrekcję reprezentowali M. Podemski i S. Cwojdziński.

    18.02-25.02. Dr A. Pobereski z Instytutu Geologii i Geochemii Ukraińskiej AN przebywał w Warszawie w ramach współpracy dotyczącej genezy ewaporatów w świetle badań inkluzji.

    19.02. W Sejmie odbyła się debata dotycząca zagadnień ochrony środowiska. Instytut przedstawił postery i publikacje (informacja wyżej).

    22.02-26.02. B. Olszewska w ramach kursu mikropaleontologicznego: Organic and calcareous dinoflagellatan cyst course (Uniwersytet w Bremie, Niemcy) wygłosiła referat: The significance of calcareous dinocyst for stratigraphy of the Mesozoic sediments of Southern Poland.

    22.02-26.02. W. Ryłko przebywał w Bratysławie na rozmowach konsultacyjnych dotyczących korekty mapy geologicznej Karpat w skali 1:500 000.

    22.02-26.02. W ramach konferencji Deutsche Forschungs Gemeinschaft nt. Old crust - new problems; geodynamics and utilization (Freiberg, Niemcy) J. Nawrocki wygłosił referat: Palaeomagnetic data and tectonic regime during Permian sedimentation in the Sudetes; S. Cwojdziński - Variscan Foreland in Western Poland; W. Kozdrój - Geochemical record of Early Palaeozoic back-arc basin evolution in the Rudawy Janowickie metamorphic complex (West Sudetes SW Poland) (informacja wyżej).

    22.02-28.02. L. Jankowski i P. Neścieruk przebywali na uniwersytecie w Wiedniu. Przeprowadzono konsultacje na temat badań strukturalnych w Karpatach fliszowych w latach 1997-1998.

    23.02. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej obchodził 80-lecie swojej działalności. Państwowy Instytut Geologiczny reprezentował dyr. M. Podemski, który wręczył przewodniczącemu Rady Naukowej IMGW pismo gratulacyjne od Dyrektora Naczelnego PIG, a Dyrektorowi Naczelnemu IMGW - okolicznościowy upominek. Siostrzanemu Instytutowi gratulujemy i życzymy kolejnych 80-ciu lat owocnej pracy.