12 sierpnia 2025 r. pracownicy Oddziału Świętokrzyskiego PIG–PIB wzięli udział w wakacyjnych warsztatach terenowych po projektowanej ścieżce geoedukacyjnej Kopalnia Pirytu „Staszic” w Rudkach koło Nowej Słupi. Warsztaty zostały zorganizowane przez Geonaturę Kielce.

Na początku spotkania prowadzący przypomnieli, że koncepcja ścieżki została opracowana przez specjalistów z Oddziału Świętokrzyskiego PIG–PIB w Kielcach, we współpracy z Instytutem Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Kielcach, Świętokrzyskim Parkiem Narodowym oraz Towarzystwem Przyjaciół Rudek. Pomysłodawcą stworzenia trasy był Dyrektor Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego, który zaprosił do współpracy Państwowy Instytut Geologiczny – PIB.

Podczas przejścia uczestnicy zapoznali się z planem ścieżki, która docelowo będzie liczyć ok. 1,5 km i obejmować 11 tablic edukacyjnych, poświęconych budowie geologicznej, historii górnictwa, archeologii oraz przyrodzie Rudek.

Dużą część zajęć poświęcono historii eksploatacji rud żelaza w Rudkach, pokazując, podczas spaceru, pozostałości dawnych robót górniczych. Przypomniano, że złoże odkrył w 1922 r. prof. Jan Samsonowicz, a wydobycie rud na większą skalę rozpoczęto w 1925 r. Wspomniano również o napotkaniu, w trakcie eksploatacji pirytu, starożytnych chodników górniczych z I–III w. n.e., co czyni kopalnię w Rudkach jedną z najstarszych tego typu w Europie i jedyną funkcjonującą poza granicami Cesarstwa Rzymskiego. Scharakteryzowano rozwój kopalni po okresie II wojny światowej, zwłaszcza owiane tajemnicą wydobycie rud uranu, prowadzone w latach 1956–1967.

Część praktyczna warsztatów obejmowała rozpoznawanie skał i minerałów w terenie, analizę odsłonięć geologicznych, a także odniesienie ich do historii hutnictwa na terenach Gór Świętokrzyskich.

Uczestnicy z dużym entuzjazmem brali udział w zajęciach – aktywnie zadawali pytania, wykazywali ogromne zainteresowanie historią kopalni i uważnie wsłuchiwali się w wyjaśnienia prowadzących. Atmosfera była bardzo dobra, a zaangażowanie uczestników sprawiło, że warsztaty miały nie tylko charakter edukacyjny, ale również integracyjny.

Na zakończenie podkreślono potrzebę ochrony unikatowego dziedzictwa geologicznego i archeologicznego w Rudkach oraz znaczenie geoturystyki dla rozwoju tej miejscowości

Partnerami wydarzenia byli: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy Oddział Świętokrzyski, Geopark Świętokrzyski, Świętokrzyski Park Narodowy, Stowarzyszenie Przyjaciół Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego, Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi, Świętokrzyska Grupa Przemysłowa INDUSTRIA.

 

Tekst: E. Bąk, A. Mader, W. Wesołowski

Zdjęcia: E. Bąk

W dniu 12 sierpnia 2025 roku Oddział Świętokrzyski PIG-PIB, Geopark Świętokrzyski, Geonatura Kielce oraz Świętokrzyski Park Narodowy zapraszają na Wakacyjne Warsztaty Terenowe: Rudki – dawna kopalnia „Staszic”.

Zbiórka uczestników o godzinie 17:30 na parkingu przy nowym cmentarzu w Rudkach.

Wstęp wolny.

Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość, że 1 lipca 2025 roku, w wieku 75 lat zmarł nasz Kolega Andrzej Romanek.

Dr Andrzej Romanek był wieloletnim pracownikiem Oddziału Świętokrzyskiego Państwowego Instytutu Geologicznego w Kielcach. Zatrudnił się PIG w 1973 roku, po ukończeniu studiów na Wydziale Geologicznym Uniwersytetu Warszawskiego i pracował w tej placówce do przejścia na emeryturę w 2017 r.