Wiadomości PIG (1998-05) nr 83

Wykorzystano analizy zawartości metali w ponad 50 000 próbek pobranych z 774 otworów wiertniczych. Materiały te pochodzą z prac poszukiwawczych prowadzonych przez Instytut i Kombinat Górniczo-Hutniczego Miedzi w Lubinie oraz przedsiębiorstwa Przemysłu Naftowego z Zielonej Góry, Piły i Wołomina, a także z głębokich wierceń wykonanych w ramach prowadzonych przez Instytut badań strukturalnych. Opróbowanie wierceń, dzięki współpracy ze służbami geologicznymi wielu instytucji, prowadzone było systematycznie przez ponad 40 lat.

Zgromadzone informacje stały się w 1990 roku podstawą opracowania przez autorów atlasu pierwszej wersji komputerowo generowanych map, obrazujących regionalne prawidłowości rządzące rozkładem metali na obszarze przedsudeckim i osobno na pozostałym obszarze Polski.

Stałe uzupełnianie banku danych umożliwiło w latach 1995–1996 wykonanie kolejnych wersji map metalogenicznych. Wprowadzaniem i aktualizacją danych zajmowały się Halina Chojęta i Danuta Piskorska. Testowanie programu i generowanie map wykonali Paweł Lewandowski i Piotr Sucharski.

Powyższe materiały, wymagające uzupełnienia, reinterpretacji i jednolitego ujęcia, stanowiły bazę wyjściową dla Atlasu. W efekcie uzyskano 16 barwnych, komputerowo generowanych map metalogenicznych głównie w skali 1:500 000 w wersji polskiej i angielskiej. Prezentują one: miąższość, średnią zawartość miedzi oraz zasobność miedzi w interwale miedzionośnym na Dolnym Śląsku; zasobność miedzi w interwale miedzionośnym na obszarze złoża Lubin-Sieroszowice (1:100 000); miąższość i zasobność ołowiu w interwale ołowionośnym na Dolnym Śląsku, a także miąższość interwału cynkonośnego na Dolnym Śląsku i zasobność w nim cynku. Kolejne mapy przedstawiają współczynnik zasobności Cu/(Cu+Pb+Zn), rozkład metali oraz obszary o podwyższonej koncentracji miedzi w cechsztyńskiej serii miedzionośnej na Dolnym Śląsku. Występowanie mineralizacji siarczkowej w łupku miedzionośnym, zasobność miedzi w interwale miedzionośnym, zasobność ołowiu w interwale ołowionośnym, zasobność cynku w interwale cynkonośnym oraz rozkład metali w cechsztyńskiej serii miedzionośnej przedstawiono w skali 1:1 500 000 dla obszaru Polski.

Wraz z mapami opracowano tekst objaśniający w wersji polskiej i angielskiej, zawierający opis metodyki prac, objaśnienia zasadniczych elementów map, prawidłowości występowania mineralizacji i jej zmienności, wynikające z analizy map, oraz wnioski dla dalszych poszukiwań rud miedzi w Polsce.

Już z pobieżnej analizy materiałów wynika istnienie ścisłego, genetycznego związku między występowaniem złóż Cu - Ag oraz wzbogaceniem w Pb - Zn i Au - Pt - Pd, a rozmieszczeniem utworów utlenionych „rote Fäule”. Związek ten stał się podstawą prowadzonej od lat pros-pekcji. Konstrukcja modelu genetycznego polimetalicznej mineralizacji wskazuje też na jej ascenzyjny charakter.

Wykorzystano analizy zawartości metali w ponad 50 000 próbek pobranych z 774 otworów wiertniczych. Materiały te pochodzą z prac poszukiwawczych prowadzonych przez Instytut i Kombinat Górniczo-Hutniczego Miedzi w Lubinie oraz przedsiębiorstwa Przemysłu Naftowego z Zielonej Góry, Piły i Wołomina, a także z głębokich wierceń wykonanych w ramach prowadzonych przez Instytut badań strukturalnych. Opróbowanie wierceń, dzięki współpracy ze służbami geologicznymi wielu instytucji, prowadzone było systematycznie przez ponad 40 lat.

Zgromadzone informacje stały się w 1990 roku podstawą opracowania przez autorów atlasu pierwszej wersji komputerowo generowanych map, obrazujących regionalne prawidłowości rządzące rozkładem metali na obszarze przedsudeckim i osobno na pozostałym obszarze Polski.

Stałe uzupełnianie banku danych umożliwiło w latach 1995–1996 wykonanie kolejnych wersji map metalogenicznych. Wprowadzaniem i aktualizacją danych zajmowały się Halina Chojęta i Danuta Piskorska. Testowanie programu i generowanie map wykonali Paweł Lewandowski i Piotr Sucharski.

Powyższe materiały, wymagające uzupełnienia, reinterpretacji i jednolitego ujęcia, stanowiły bazę wyjściową dla Atlasu. W efekcie uzyskano 16 barwnych, komputerowo generowanych map metalogenicznych głównie w skali 1:500 000 w wersji polskiej i angielskiej. Prezentują one: miąższość, średnią zawartość miedzi oraz zasobność miedzi w interwale miedzionośnym na Dolnym Śląsku; zasobność miedzi w interwale miedzionośnym na obszarze złoża Lubin-Sieroszowice (1:100 000); miąższość i zasobność ołowiu w interwale ołowionośnym na Dolnym Śląsku, a także miąższość interwału cynkonośnego na Dolnym Śląsku i zasobność w nim cynku. Kolejne mapy przedstawiają współczynnik zasobności Cu/(Cu+Pb+Zn), rozkład metali oraz obszary o podwyższonej koncentracji miedzi w cechsztyńskiej serii miedzionośnej na Dolnym Śląsku. Występowanie mineralizacji siarczkowej w łupku miedzionośnym, zasobność miedzi w interwale miedzionośnym, zasobność ołowiu w interwale ołowionośnym, zasobność cynku w interwale cynkonośnym oraz rozkład metali w cechsztyńskiej serii miedzionośnej przedstawiono w skali 1:1 500 000 dla obszaru Polski.

Wraz z mapami opracowano tekst objaśniający w wersji polskiej i angielskiej, zawierający opis metodyki prac, objaśnienia zasadniczych elementów map, prawidłowości występowania mineralizacji i jej zmienności, wynikające z analizy map, oraz wnioski dla dalszych poszukiwań rud miedzi w Polsce.

Już z pobieżnej analizy materiałów wynika istnienie ścisłego, genetycznego związku między występowaniem złóż Cu - Ag oraz wzbogaceniem w Pb - Zn i Au - Pt - Pd, a rozmieszczeniem utworów utlenionych „rote Fäule”. Związek ten stał się podstawą prowadzonej od lat pros-pekcji. Konstrukcja modelu genetycznego polimetalicznej mineralizacji wskazuje też na jej ascenzyjny charakter.

Na zakończenie S. Przeniosło przedstawił uwagi na temat znacznie różniących się raportowanych i prawdziwych wielkości wydobycia kredy jeziornej z wybranych złóż woj. koszalińskiego.

Ożywioną dyskusję podsumował Główny Geolog Kraju, pozytywnie oceniając prezentowane prace Instytutu, uznając je za bardzo pomocne w porządkowaniu problemów związanych z koncesjonowaniem eksploatacji surowców mineralnych.

31.03-3.04. E. Gawlikowska konsultowała w Pradze opracowywaną wspólnie z Czeską Służbą Geologiczną mapę geologiczno-turystyczną Gór Stołowych, w skali 1:50 000.

6.04. Odbyło się trzecie spotkanie Zespołu ds. Polityki Naukowej MOŚZNiL z ministrem J. Radziejowskim. Przedyskutowano przyszły możliwy status instytutów związanych z MOŚZNiL („badawcze instytuty państwowe”). Drugie spotkanie tego zespołu przygotowujące materiały do dyskusji, miało miejsce 27.03.98 r. W pracach zespołu bierze udział dyr. M. Podemski.

6-9.04. Z. Cymerman i W. Kozdrój omawiali realizację “Mapy geologicznej Łużyc - Gór Izerskich i Karkonoszy w skali 1:100 000” z Czeską Służbą Geologiczną, w Vitkovicach k/ Vrchlabi (Czechy).

9-18.04. T. Peryt i M. Jasionowski na 15 Międzynarodowym Kongresie Sedymentologicznym w Alicante (Hiszpania) wygłosili 3 referaty. Streszczenia referatów opublikowane są w materiałach kongresowych.

16.04. Główny Geolog Kraju, minister T. Bachleda-Curuś, wraz z dyrekcją i pracownikami Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych MOŚZNiL, brał udział w spotkaniu roboczym w PIG na temat realizacji koncesji eksploatacyjnych.

16-23.04. J. Zachowicz i Sz. Uścinowicz przebywali w Holenderskim Instytucie Stosowanych Nauk o Ziemi, w ramach realizacji projektu INCO-COPERNICUS, dotyczącego badań zanieczyszczeń osadów dennych basenu gdańskiego.

17-30.04. W PIG przebywała delegacja geologiczna z Pekińskiego Instytutu Geologii Chińskiej Akademii Nauk. Goście zapoznali się ze stratoidalnymi złożami metali kolorowych występujących w Polsce.

20-23.04. Z. Modliński i J. Pacześna przebywali w Wilnie, gdzie konsultowali wspólnie opracowywane z Litewskim Instytutem Geologicznym mapy starszego paleozoiku syneklizy bałtyckiej.

20-24.04. J. Grabowski i J. Nawrocki uczestniczyli w XXIII Konferencji Zgromadzenia Europejskiego Towarzystwa Geofizycznego w Nicei (Francja). Wygłosili referaty nt. paleomagnetyzmu lessów polskich i ukraińskich oraz dewonu Gór Świętokrzyskich. J. Grabowski zaprezentował poster dotyczący paleomagnetyzmu i tektogenezy Karpat Wewnętrznych.

20-24.04. T. Woroncowa-Marcinkowska i W. Mizerski wizytowali Muzeum Paleontologiczne Rosyjskiej Akademii Nauk, gdzie zapoznali się z ekspozycjami oraz sposobem przechowywania i inwentaryzacji zbiorów.

23.04. Dyrektor M. Podemski przebywał w Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe w Berlinie w celu uzgodnienia wspólnego wystąpienia do NATO o dofinansowanie badań związku stabilności wałów przeciwpowodziowych w dolinie Odry z budową geologiczną ich bezpośredniego podłoża.

28.04. Dyrektor naczelny S. Speczik i dyrektor Czeskiej Służby Geologicznej, M. Růľička podpisali w Instytucie aneks do umowy o dwustronnej współpracy na lata 1998 - 1999.