2024
Konkrecje krzemionkowe, powszechnie znane jako krzemienie, stanowią wyraźnie wyodrębnione skupienia krzemionki o morfologii kulistej bądź nieregularnej, inkorporowane w obrębie skał węglanowych, takich jak kreda, wapienie i margle. Ich geneza związana jest z procesami diagenetycznymi zachodzącymi w środowisku sedymentacyjnym. Najczęściej obserwuje się je w formie tzw. buł krzemiennych, szczególnie licznie w osadach jury (m.in. kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) oraz kredy (m.in. kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica). W pewnych lokalizacjach krzemienie wykazują tendencję do koncentracji i tworzą horyzontalne warstwy, przykładem czego są złoża w okolicach Karsów koło Inowłodza oraz rogowce występujące w sekwencjach fliszowych Karpat (np. Leszczawa Górna, Hyżne). Głównym minerałem budującym krzemienie konkrecyjne jest chalcedon. Należy zaznaczyć, iż do krzemieni morfologicznie zbliżone są czerty, które odróżniają się brakiem wyraźnej granicy z otaczającą skałą. Wysoka odporność krzemieni na procesy wietrzenia powoduje ich częste występowanie w nagromadzeniach wtórnych - stanowią istotny składnik osadów okruchowych czwartorzędu, manifestujący się m.in. w postaci głazowisk (np. okolice Krzeszowic, Jastrzębia koło Radomia). Znaczne koncentracje krzemieni odnotowano również w obrębie niektórych form krasowych, takich jak kotły w Kuźlach koło Złotego Potoku i Wolicy koło Kielc.
Ze względu na swoje właściwości fizyczne i chemiczne, zmielone krzemienie znalazły zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, w tym w szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. W przemyśle materiałów ściernych stanowią surowiec do wytwarzania ścierniw sypkich i papierów ściernych. Szczególną wartość posiadają krzemienie pasiaste, cenione jako kamień ozdobny w jubilerstwie i do wyrobu drobnej galanterii. Najbardziej znanym stanowiskiem ich występowania są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie eksploatacja wapieni górnego oksfordu z intruzjami krzemieni pasiastych prowadzona była już w neolicie (3500-1600 lat p.n.e.). Istotne znaczenie dla badań archeologicznych mają również krzemienie „czekoladowe”, których główne złoża i obszary eksploatacji zlokalizowane są w rejonie Glinian, Iłży, Tomaszowa i Wierzbicy. W Orońsku koło Radomia odkryto jedno z najstarszych w Europie stanowisk paleolitycznego górnictwa i przetwórstwa krzemienia „czekoladowego”, datowane na około 12 800 lat. Nowoczesne badania archologiczne i paleośrodowiskowe z wykorzystaniem analizy izotopowej krzemieni umożliwiają nie tylko śledzenie prehistorycznych tras migracji surowca, ale także rekonstruowanie sieci handlu i wymiany technologicznej w kulturach neolitycznych.
W regionie Gór Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni: Bocheniec i Tokarnia. W złożu Bocheniec dominują redeponowane krzemienie pochodzące z wapieni kimerydu, przy czym udział odmian dekoracyjnych wynosi średnio 30%. Złoże Tokarnia charakteryzuje się występowaniem pasiastych krzemieni ozdobnych. Budowa węzła drogowego Tokarnia w ciągu drogi ekspresowej S7 na odcinku Chęciny-Jędrzejów wpłynęła na ograniczenie dostępności południowo-wschodniej części tego złoża. Aktualnie eksploatacja złóż krzemieni w Polsce nie jest prowadzona. Stan zasobów bilansowych krzemieni, w 2024 r. wynoszący 27,70 tys. t, nie uległ zmianie w stosunku do roku poprzedniego.
Tabela 1. Wykaz złóż krzemieni – tys. tOpracował: Dariusz Brzeziński
2023
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku i Wolicy koło Kielc.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanymi ich nagromadzeniami są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były intensywnie wydobywane z wapieni górnego oksfordu już w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.). Równie ważne dla archeologii są krzemienie „czekoladowe”, których największe wystąpienia i miejsca eksploatacji znajdują się w rejonie Glinian, Iłży, Tomaszowa i Wierzbicy. W Orońsku koło Radomia odkryto jedno z najstarszych stanowisk paleolitycznego górnictwa i przetwórstwa krzemienia „czekoladowego” w Europie, datowane na około 12 800 lat.
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec oraz Tokarnia. W Bocheńcu redeponowane krzemienie pochodzą z wapieni kimerydu, a udział odmian dekoracyjnych wynosi średnio 30%. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. W związku z wybudowaniem węzła drogowego Tokarnia w ciągu drogi ekspresowej S7 na odcinku Chęciny-Jędrzejów możliwość udostepnienia południowo-wschodniej części tego złoża została ograniczona. Obecnie złoża krzemieni nie są eksploatowane. Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do roku 2022 i wyniósł 27,70 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2022
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku i Wolicy koło Kielc.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanymi ich nagromadzeniami są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były intensywnie wydobywane z wapieni górnego oksfordu już w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.). Równie ważne dla archeologii są krzemienie „czekoladowe”, których największe wystąpienia i miejsca eksploatacji znajdują się w rejonie Glinian, Iłży, Tomaszowa i Wierzbicy. W Orońsku koło Radomia odkryto jedno z najstarszych stanowisk paleolitycznego górnictwa i przetwórstwa krzemienia „czekoladowego” w Europie, datowane na około 12 800 lat.
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec oraz Tokarnia. W Bocheńcu redeponowane krzemienie pochodzą z wapieni kimerydu, a udział odmian dekoracyjnych wynosi średnio 30%. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. W związku z wybudowaniem węzła drogowego Tokarnia w ciągu drogi ekspresowej S7 na odcinku Chęciny-Jędrzejów możliwość udostepnienia południowo-wschodniej części tego złoża została ograniczona. Obecnie złoża krzemieni nie są eksploatowane. Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do roku 2021 i wyniósł 27,70 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2021
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku i Wolicy koło Kielc.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanymi ich nagromadzeniami są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były intensywnie wydobywane z wapieni górnego oksfordu już w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.). Równie ważne dla archeologii są krzemienie „czekoladowe”, których największe wystąpienia i miejsca eksploatacji znajdują się w rejonie Glinian, Iłży, Tomaszowa i Wierzbicy. W Orońsku koło Radomia odkryto jedno z najstarszych stanowisk paleolitycznego górnictwa i przetwórstwa krzemienia „czekoladowego” w Europie, datowane na około 12 800 lat.
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec oraz Tokarnia. W Bocheńcu redeponowane krzemienie pochodzą z wapieni kimerydu, a udział odmian dekoracyjnych wynosi średnio 30%. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. W związku z budową węzła drogowego „Tokarnia” w ciągu drogi ekspresowej S7 na odcinku Chęciny-Jędrzejów możliwość udostepnienia południowo-wschodniej części tego złoża została ograniczona. Obecnie złoża krzemieni nie są eksploatowane. Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do roku 2020 i wyniósł 27,70 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2020
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku i Wolicy koło Kielc.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanymi ich nagromadzeniami są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były intensywnie wydobywane z wapieni górnego oksfordu już w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.). Równie ważne dla archeologii są krzemienie „czekoladowe”, których największe wystąpienia i miejsca eksploatacji znajdują się w rejonie Glinian, Iłży, Tomaszowa i Wierzbicy. W Orońsku koło Radomia odkryto jedno z najstarszych stanowisk paleolitycznego górnictwa i przetwórstwa krzemienia „czekoladowego” w Europie, datowane na około 12 800 lat.
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec oraz Tokarnia. W Bocheńcu redeponowane krzemienie pochodzą z wapieni kimerydu, a udział odmian dekoracyjnych wynosi średnio 30%. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. W związku z budową węzła drogowego „Tokarnia” w ciągu drogi ekspresowej S7 na odcinku Chęciny-Jędrzejów możliwość udostepnienia południowo-wschodniej części tego złoża została ograniczona. Obecnie złoża krzemieni nie są eksploatowane. Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do roku 2019 i wyniósł 27,70 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2019
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku i Wolicy koło Kielc.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanymi ich nagromadzeniami są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były intensywnie wydobywane z wapieni górnego oksfordu już w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.). Równie ważne dla archeologii są krzemienie „czekoladowe”, których największe wystąpienia i miejsca eksploatacji znajdują się w rejonie Glinian, Iłży, Tomaszowa i Wierzbicy. W Orońsku koło Radomia odkryto jedno z najstarszych stanowisk paleolitycznego górnictwa i przetwórstwa krzemienia „czekoladowego” w Europie, datowane na około 12 800 lat.
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec oraz Tokarnia. W Bocheńcu redeponowane krzemienie pochodzą z wapieni kimerydu, a udział odmian dekoracyjnych wynosi średnio 30%. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. W związku z budową węzła drogowego „Tokarnia” w ciągu drogi ekspresowej S7 na odcinku Chęciny-Jędrzejów możliwość udostepnienia południowo-wschodniej części tego złoża została ograniczona. Obecnie złoża krzemieni nie są eksploatowane. Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do roku 2018 i wyniósł 27,70 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2018
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku i Wolicy koło Kielc.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanymi ich nagromadzeniami są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były intensywnie wydobywane z wapieni górnego oksfordu już w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.). Równie ważne dla archeologii są krzemienie „czekoladowe”, których największe wystąpienia i miejsca eksploatacji znajdują się w rejonie Glinian, Iłży, Tomaszowa i Wierzbicy. W Orońsku koło Radomia odkryto jedno z najstarszych stanowisk paleolitycznego górnictwa i przetwórstwa krzemienia „czekoladowego” w Europie, datowane na około 12 800 lat.
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec oraz Tokarnia. W Bocheńcu redeponowane krzemienie pochodzą z wapieni kimerydu, a udział odmian dekoracyjnych wynosi średnio 30%. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. W związku z budową węzła drogowego „Tokarnia” w ciągu drogi ekspresowej S7 na odcinku Chęciny-Jędrzejów możliwość udostepnienia południowo-wschodniej części tego złoża została ograniczona.
Obecnie złoża krzemieni nie są eksploatowane. Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do ubiegłego roku i wyniósł 27,70 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2017
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku i Wolicy koło Kielc.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanymi ich nagromadzeniami są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były intensywnie wydobywane z wapieni górnego oksfordu już w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.). Równie ważne dla archeologii są krzemienie „czekoladowe”, których największe wystąpienia i miejsca eksploatacji znajdują się w rejonie Glinian, Iłży, Tomaszowa i Wierzbicy. W Orońsku koło Radomia odkryto jedno z najstarszych stanowisk paleolitycznego górnictwa i przetwórstwa krzemienia „czekoladowego” w Europie, datowane na około 12 800 lat.
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec i Tokarnia. W Bocheńcu redeponowane krzemienie pochodzą z wapieni kimerydu, a udział odmian dekoracyjnych wynosi średnio 30%. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. Obecnie złoża te nie są eksploatowane.
Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do roku ubiegłego i wyniósł 27,70 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2016
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanymi ich nagromadzeniami są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były wydobywane w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.).
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec i Tokarnia. W Tokarni występują ozdobne krzemienie pasiaste. Złoża te nie są obecnie eksploatowane.
Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do roku ubiegłego i wyniósł 27,7 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2015
Krzemienie to konkrecje krzemionkowe o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica). Niekiedy koncentrują się w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach, np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie od skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składniki luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamienie ozdobne, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znane ich nagromadzenie to Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były wydobywane już w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.).
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec i Tokarnia. W Tokarni występują ozdobne krzemienie pasiaste. Złoża te nie są obecnie eksploatowane.
Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do roku ubiegłego i wyniósł 27,7 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2014
Krzemienie są to konkrecje krzemionkowe, o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej, jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy: w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie w skałach otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie, krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składnik luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą, jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanym ich nagromadzeniem są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były wydobywane w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.).
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec i Tokarnia. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. Złoża te nie są obecnie eksploatowane.
Stan zasobów bilansowych krzemieni nie uległ zmianie w porównaniu do ubiegłego roku i wyniósł 27,7 tys. t.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2013
Krzemienie są to konkrecje krzemionkowe, o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej, jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy: w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie w skałach otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie, krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składnik luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku.
Zmielone krzemienie wykorzystywane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Mielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą, jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanym ich nagromadzeniem są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były wydobywane w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.).
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec i Tokarnia. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. Złoża te nie są obecnie eksploatowane.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2012
Krzemienie są to konkrecje krzemionkowe, o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej, jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury (kamieniołomy Zakrzówek, Julianka, Siedlec) i kredy (kamieniołomy Janików, Karsy, Mielnik, Kornica), koncentrując się niekiedy w formie ławic (Karsy w okolicach Inowłodza oraz rogowce w Karpatach np. Leszczawa Górna i Hyżne). Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni są czerty, które jednak nie wyodrębniają się wyraźnie w skałach otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie, krzemienie często występują w nagromadzeniach wtórnych, jako składnik luźnych osadów okruchowych. Krzemienie czwartorzędowe występują w formie głazowisk, np. w okolicach Krzeszowic lub Jastrzębia koło Radomia. Większe nagromadzenia krzemieni stwierdzono w niektórych kotłach krasowych, np. w Kuźlach koło Złotego Potoku.
Zmielone krzemienie stosowane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Zmielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanym ich nagromadzeniem są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były wydobywane w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.)
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec i Tokarnia. W Tokarni występują pasiaste krzemienie ozdobne. Złoża te nie są obecnie eksploatowane.
Opracował: Dariusz Brzeziński
2011
Krzemienie są to konkrecje krzemionkowe, o kształtach kulistych lub nieregularnych, wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających. Występują najczęściej jako tzw. buły krzemienne w skałach węglanowych (kreda, wapienie, margle), głównie jury i kredy, koncentrując się niekiedy w formie ławic. Głównym składnikiem krzemieni konkrecyjnych jest chalcedon. Bardzo zbliżone do krzemieni czerty nie są wyraźnie wyodrębnione od skał otaczających, a ich składniki przenikają się ze składnikami skał otaczających. Z uwagi na dużą odporność na wietrzenie, krzemienie często gromadzą się w nagromadzeniach wtórnych, jako składnik luźnych osadów okruchowych.
Zmielone krzemienie stosowane są w przemyśle szklarskim, ceramicznym i emalierskim. Wykonuje się z nich również okładziny oraz kulaki (mielniki) do młynów kulowych. Zmielone krzemienie stosowane są także w przemyśle materiałów ściernych, do wyrobu ścierniw sypkich oraz papierów ściernych.
Krzemienie pasiaste służą jako kamień ozdobny, do wyrobu biżuterii i drobnej galanterii. Najbardziej znanym ich nagromadzeniem są Krzemionki Opatowskie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie były wydobywane w neolicie (3 500-1 600 lat p.n.e.)
W Górach Świętokrzyskich udokumentowano dwa złoża krzemieni – Bocheniec i Tokarnia, o łącznych zasobach 28 tys. t. Złoża te nie są eksploatowane.
Opracowała: Elżbieta Tołkanowicz
