2022
Informacje ogólne
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Podział ten bierze pod uwagę aspekt technologiczny i zależy od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują 60% stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 200°C oraz mają dużą wytrzymałość na zginanie po wysuszeniu – min. 0,6 MPa. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują wysoką wytrzymałość na zginanie, dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością po wypaleniu – maks. 5%.
Gliny ceramiczne białowypalające się
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują jedynie w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż: – pierwszy stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców i należą do niego złoża: Bolko II oraz Ocice; – drugi typ to słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym i należą do niego złoża: Janina I, Janina-Zachód i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30%.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Gliny ceramiczne białowypalające się – mln tWedług stanu na 31.12.2022 r. geologiczne zasoby bilansowe glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniosły 60,05 mln t i zmniejszyły się w stosunku do wcześniejszego roku o 0,16 mln t (0,27%). Spadek był wynikiem eksploatacji i strat z nią związanych. Podobnie jak w latach wcześniejszych, jedynym eksploatowanym złożem było złoże Janina I – wydobyto z niego 154,98 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym, czyli o 19,00 tys. t mniej niż w roku poprzednim (spadek o 10,92%). Zasoby przemysłowe kopaliny wg stanu na 31.12.2022 r. wyniosły 0,39 mln t i zmniejszyły się w porównaniu z rokiem 2021 o 0,16 mln t (29,09%) na skutek eksploatacji i strat.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych białowypalających się w Polsce w latach 1989-2022.
Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe
Występują głównie w województwach: świętokrzyskim i dolnośląskim. Dwa złoża tej kopaliny udokumentowane zostały w województwie mazowieckim, natomiast po jednym złożu w województwach: łódzkim i śląskim.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych na 31.12.2022 r. wyniósł 76,93 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,50 mln t (0,65%). Ubytek zasobów był wynikiem eksploatacji i strat z nią związanych.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 6,24 mln t, co stanowiło 8,11% ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A+B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe zwiększyły się w stosunku do roku 2021 o 2,38 mln t, co było wypadkową zatwierdzenia nowego projektu zagospodarowania złoża dla złoża Zebrzydowa-Zachód oraz eksploatacji i strat z nią związanych. Zasoby przemysłowe stanowiły 84,94% geologicznych zasobów bilansowych złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2022 r. eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była z 2 złóż. Wydobyto łącznie 246,96 tys. t surowca, co oznacza wzrost o 3,49% (8,32 tys. t) w porównaniu z 2021 r. Znaczne zwiększenie wydobycia zanotowano w przypadku złoża Zebrzydowa-Zachód – o 42,75 tys. t (21,41%). W przypadku złoża Baranów wydobycie zmniejszyło się bardzo wyraźnie – o 26,43 tys. t, czyli 85,40%. W 2022 r. nie zanotowano wydobycia ze złoża Rozwady 1 (w 2021 r. było to 8 tys. t).
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych kamionkowych w Polsce w latach 1989-2022.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Pozostałe informacje
W Bilansie perspektywicznych zasobów kopalin Polski dokonano aktualizacji oceny perspektyw zasobowych dla glin ceramicznych w Polsce*. Głównymi kryteriami zastosowanymi do wyznaczania złóż iłów białowypalających się i kamionkowych były: miąższość złoża (min. 2 m) i stosunek grubości nadkładu do miąższości złoża (N/Z maks. 2), a oprócz tego parametry jakościowe kopaliny: zawartość minerałów ilastych (min. 40%), zawartość CaCO3 (maks. 2%) i ziaren >2 mm (maks. 1%). Uwzględniając dodatkowo takie parametry jak np. białość po wypaleniu, wytrzymałość na zginanie po wysuszeniu czy nasiąkliwość po wypaleniu, określono zasoby prognostyczne glin białowypalających się i kamionkowych jako odpowiednio: 127,20 mln t (3 obszary w województwie dolnośląskim) oraz 230,41 mln t (9 obszarów: 2 w województwie świętokrzyskim i 7 w województwie dolnośląskim).
Opracował: Marcin Tymiński
* Galos K., 2020 – „Iły biało wypalające się (white-firing clay, ball clay), kamionkowe (stoneware clay, ceramic clay) i ogniotrwałe (refractory clay, flint clay)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 335-329. PIG-PIB, Warszawa.
2021
Informacje ogólne
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Podział ten bierze pod uwagę aspekt technologiczny i zależy od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują 60% stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 200°C oraz mają dużą wytrzymałość na zginanie po wysuszeniu – min. 0,6 MPa. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują wysoką wytrzymałość na zginanie, dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością po wypaleniu – maks. 5%.
Gliny ceramiczne białowypalające się
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują jedynie w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż: – pierwszy stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców i należą do niego złoża: Bolko II oraz Ocice; – drugi typ to słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym i należą do niego złoża: Janina I, Janina-Zachód i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30%.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
Według stanu na 31.12.2021 r. geologiczne zasoby bilansowe glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniosły 60,21 mln t i zmniejszyły się w stosunku do wcześniejszego roku o 0,18 mln t (0,30%). Spadek był wynikiem eksploatacji i strat z nią związanych. Podobnie jak w latach wcześniejszych, jedynym eksploatowanym złożem było złoże Janina I – wydobyto z niego 173,98 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym, czyli o 12,06 tys. t więcej niż w roku poprzednim (wzrost o 7,45%). Zasoby przemysłowe kopaliny wyniosły wg stanu na 31.12.2021 r. 0,55 mln t i zmniejszyły się w porównaniu z rokiem 2020 o 0,18 mln t na skutek eksploatacji i strat.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych białowypalających się w Polsce w latach 1989-2021.
Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe
Występują głównie w województwach: świętokrzyskim i dolnośląskim. Dwa złoża tej kopaliny udokumentowane zostały w województwie mazowieckim, natomiast po jednym złożu w województwach: łódzkim i śląskim.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych na 31.12.2021 r. wyniósł 77,43 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,36 mln t (0,46%). Ubytek zasobów był wynikiem eksploatacji i strat z nią związanych.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 6,74 mln t, co stanowiło 8,70% ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A+B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe, na skutek eksploatacji i strat, zmniejszyły się w stosunku do roku 2020 o 0,35 mln t (10,70%), i wyniosły 2,92 mln t. Zasoby te stanowiły 43,32% geologicznych zasobów bilansowych złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2021 r. eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była z 3 złóż. Wydobyto łącznie 238,64 tys. t surowca, co oznacza wzrost o 4,10% (9,40 tys. t) w porównaniu z 2020 r. Znaczne zwiększenie (ponad dwukrotne) wydobycia zanotowano w przypadku złoża Baranów – o 17,46 tys. t. W przypadku złoża Zebrzydowa Zachód wydobycie pozostało na prawie niezmienionym poziomie (spadek o 0,06 tys. t, czyli 0,03%), natomiast wyraźny spadek nastąpił, jeśli chodzi o złoże Rozwady 1 (o 8 tys. t, czyli 50,00%).
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych kamionkowych w Polsce w latach 1989-2021.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Pozostałe informacje
W Bilansie perspektywicznych zasobów kopalin Polski dokonano aktualizacji oceny perspektyw zasobowych dla glin ceramicznych w Polsce*. Głównymi kryteriami zastosowanymi do wyznaczania złóż iłów białowypalających się i kamionkowych były: miąższość złoża (min. 2 m) i stosunek grubości nadkładu do miąższości złoża (N/Z maks. 2), a oprócz tego parametry jakościowe kopaliny: zawartość minerałów ilastych (min. 40%), zawartość CaCO3 (maks. 2%) i ziaren >2 mm (maks. 1%). Uwzględniając dodatkowo takie parametry jak np. białość po wypaleniu, wytrzymałość na zginanie po wysuszeniu czy nasiąkliwość po wypaleniu, określono zasoby prognostyczne glin białowypalających się i kamionkowych jako odpowiednio: 127,20 mln t (3 obszary w województwie dolnośląskim) oraz 230,41 mln t (9 obszarów: 2 w województwie świętokrzyskim i 7 w województwie dolnośląskim).
Opracował: Marcin Tymiński
* Galos K., 2020 – „Iły biało wypalające się (white-firing clay, ball clay), kamionkowe (stoneware clay, ceramic clay) i ogniotrwałe (refractory clay, flint clay)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 335-329. PIG-PIB, Warszawa.
2020
Informacje ogólne
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Podział ten bierze pod uwagę aspekt technologiczny i zależy od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują 60% stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 200°C oraz mają dużą wytrzymałość na zginanie po wysuszeniu – min. 0,6 MPa. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują wysoką wytrzymałość na zginanie, dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością po wypaleniu – maks. 5%.
Gliny ceramiczne białowypalające się
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują jedynie w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż: – pierwszy stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców i należą do niego złoża: Bolko II oraz Ocice; – drugi typ to słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym i należą do niego złoża: Janina I, Janina-Zachód i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30%.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
Według stanu na 31.12.2020 r. geologiczne zasoby bilansowe glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniosły 60,39 mln t i zmniejszyły się w stosunku do wcześniejszego roku o 0,17 mln t (0,28%). Spadek był wynikiem eksploatacji i strat z nią związanych. Podobnie jak w latach wcześniejszych, jedynym eksploatowanym złożem było złoże Janina I – wydobyto z niego 161,92 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym, czyli o 40,77 tys. t mniej niż w roku poprzednim (spadek o 20,11%). Zasoby przemysłowe kopaliny wyniosły wg stanu na 31.12.2020 r. 0,73 mln t i zmniejszyły się w porównaniu z rokiem 2019 o 0,17 mln t na skutek eksploatacji i strat.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych białowypalających się w Polsce w latach 1989-2020.
Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe
Występują głównie w województwach: świętokrzyskim i dolnośląskim. Kilka złóż tej kopaliny udokumentowanych zostało w województwie mazowieckim, natomiast pojedyncze złoża w województwach: łódzkim i śląskim.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych na 31.12.2020 r. wyniósł 77,79 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,96 mln t (1,22%). Ubytek zasobów był wynikiem skreślenia z bilansu zasobów dwóch złóż: Borkowice II (-0,56 mln t) oraz Borkowice-Radestów 1 (-0,04 mln t); a także eksploatacji i strat z nią związanych.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 7,10 mln t, co stanowiło 9,13% ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A+B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe, na skutek skreślenia z bilansu zasobów złoża Borkowice II (-0,56 mln t) oraz eksploatacji i strat, zmniejszyły się w stosunku do roku 2019 o 0,90 mln t (21,58%), i wyniosły 3,27 mln t. Zasoby te stanowiły 46,06% geologicznych zasobów bilansowych złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2020 r. eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była z 3 złóż. Wydobyto łącznie 229,24 tys. t surowca, co oznacza spadek o 11,22% (28,96 tys. t) w porównaniu z 2019 r. Znaczny wzrost wydobycia zanotowano w przypadku złoża Zebrzydowa Zachód (o 13,80 tys. t, czyli 7,42%), natomiast bardzo niewielki w przypadku złoża Baranów (o 0,04 tys. t, czyli 0,30%). Jeśli chodzi o złoże Rozwady 1, to wydobycie spadło o 4,80 tys. t (23,08%). Na ujemne saldo wydobycia składa się także skreślenie z bilansu zasobów złoża Borkowice-Radestów 1, dla którego tonaż eksploatacji wyniósł w 2019 r. 38 tys. t.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych kamionkowych w Polsce w latach 1989-2020.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Pozostałe informacje
W Bilansie perspektywicznych zasobów kopalin Polski dokonano aktualizacji oceny perspektyw zasobowych dla glin ceramicznych w Polsce*. Głównymi kryteriami zastosowanymi do wyznaczania złóż iłów białowypalających się i kamionkowych były: miąższość złoża (min. 2 m) i stosunek grubości nadkładu do miąższości złoża (N/Z maks. 2), a oprócz tego parametry jakościowe kopaliny: zawartość minerałów ilastych (min. 40%), zawartość CaCO3 (maks. 2%) i ziaren >2 mm (maks. 1%). Uwzględniając dodatkowo takie parametry jak np. białość po wypaleniu, wytrzymałość na zginanie po wysuszeniu czy nasiąkliwość po wypaleniu, określono zasoby prognostyczne glin białowypalających się i kamionkowych jako odpowiednio: 127,20 mln t (3 obszary w województwie dolnośląskim) oraz 230,41 mln t (9 obszarów: 2 w województwie świętokrzyskim i 7 w województwie dolnośląskim).
Opracował: Marcin Tymiński
* Galos K., 2020 – „Iły biało wypalające się (white-firing clay, ball clay), kamionkowe (stoneware clay, ceramic clay) i ogniotrwałe (refractory clay, flint clay)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 335-329. PIG-PIB, Warszawa.
2019
Informacje ogólne
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Podział ten bierze pod uwagę aspekt technologiczny i zależy od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują 60% stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 200°C oraz mają dużą wytrzymałość na zginanie po wysuszeniu – min. 0,6 MPa. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują wysoką wytrzymałość na zginanie, dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością po wypaleniu – maks. 5%.
Gliny ceramiczne białowypalające się
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują jedynie w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż: – pierwszy stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców i należą do niego złoża: Bolko II oraz Ocice; – drugi typ to słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym i należą do niego złoża: Janina I, Janina-Zachód i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30%.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
Według stanu na 31.12.2019 r. geologiczne zasoby bilansowe glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniosły 60,56 mln t i zwiększyły się w stosunku do wcześniejszego roku o 2,58 mln t (4,45%). Wzrost był przede wszystkim wynikiem opracowania dodatków do dokumentacji geologicznej dla złóż: Janina I (+2,78 mln t) oraz Janina-Zachód (-0,20 mln t). Podobnie jak w latach wcześniejszych, jedynym eksploatowanym złożem było złoże Janina I – wydobyto z niego 202,69 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym, czyli o 3,07 tys. t mniej niż w roku poprzednim (spadek o 1,49%). Zasoby przemysłowe kopaliny wyniosły wg stanu na 31.12.2019 r. 0,90 mln t i zmniejszyły się w porównaniu z rokiem 2018 o 0,22 mln t na skutek eksploatacji i strat.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych białowypalających się w Polsce w latach 1989-2019.
Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe
Występują głównie w województwach: świętokrzyskim i dolnośląskim. Kilka złóż tej kopaliny udokumentowanych zostało w województwie mazowieckim, natomiast pojedyncze złoża w województwach: łódzkim i śląskim.
Na koniec 2019 r. stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 78,75 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,29 mln t (0,37%). Zmiana w zasobach była rezultatem eksploatacji i strat.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 8,06 mln t, co stanowiło 10,23% ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A+B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe, ze względu na eksploatację, zmniejszyły się w stosunku do roku 2018 o 0,24 mln t (5,44%), i wyniosły 4,17 mln t. Zasoby te stanowiły 51,74% geologicznych zasobów bilansowych złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2019 r. eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była z 4 złóż. Wydobyto łącznie 258,20 tys. t surowca, co oznacza spadek o 3,99% (10,72 tys. t) w porównaniu z 2018 r. Wzrost wydobycia nastąpił jedynie ze złoża Rozwady 1 (o 18,40 tys. t, czyli prawie 9-krotny), w przypadku złoża Zebrzydowa Zachód zanotowano spadek o 26,78 tys. t (12,59%), a dla złoża Baranów o 7,98 tys. t (37,24%). Eksploatacja ze złoża Borkowice II nie była prowadzona, w 2019 r. rozpoczęto natomiast eksploatację kopaliny ze złoża Borkowice-Radestów 1 (woj. mazowieckie) – wielkość wydobycia wyniosła 38 tys. t.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych kamionkowych w Polsce w latach 1989-2019.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Pozostałe informacje
W Bilansie perspektywicznych zasobów kopalin Polski dokonano aktualizacji oceny perspektyw zasobowych dla glin ceramicznych w Polsce*. Głównymi kryteriami zastosowanymi do wyznaczania złóż iłów białowypalających się i kamionkowych były: miąższość złoża (min. 2 m) i stosunek grubości nadkładu do miąższości złoża (N/Z maks. 2), a oprócz tego parametry jakościowe kopaliny: zawartość minerałów ilastych (min. 40%), zawartość CaCO3 (maks. 2%) i ziaren >2 mm (maks. 1%). Uwzględniając dodatkowo takie parametry jak np. białość po wypaleniu, wytrzymałość na zginanie po wysuszeniu czy nasiąkliwość po wypaleniu, określono zasoby prognostyczne glin białowypalających się i kamionkowych jako odpowiednio: 127,20 mln t (3 obszary w województwie dolnośląskim) oraz 230,41 mln t (9 obszarów: 2 w województwie świętokrzyskim i 7 w województwie dolnośląskim).
Opracował: Marcin Tymiński
* Galos K., 2020 – „Iły biało wypalające się (white-firing clay, ball clay), kamionkowe (stoneware clay, ceramic clay) i ogniotrwałe (refractory clay, flint clay)”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 335-329. PIG-PIB, Warszawa.
2018
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Podział ten uwzględnia aspekt technologiczny i zależy od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują przynajmniej 50-procentowy stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 300°C oraz mają dużą wytrzymałość na zginanie. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają niższy stopień białości, lecz uzyskują wysoką wytrzymałość na zginanie, dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością.
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują jedynie w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż: – pierwszy stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców i należą do niego złoża: Bolko II oraz Ocice; – drugi to słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym i należą do niego złoża: Janina I, Janina-Zachód i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30%.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
W 2018 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniósł 57,98 mln t i zmniejszył się w stosunku do ubiegłego roku o 0,23 mln t (0,40%). Podobnie jak w latach wcześniejszych, jedynym eksploatowanym złożem było złoże Janina I – wydobyto z niego 206 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym, czyli 8 tys. t mniej niż w roku poprzednim (spadek o 3,74%). Zasoby przemysłowe kopaliny wyniosły wg stanu na 31.12.2018 r. 1,12 mln t i zmniejszyły się w porównaniu z rokiem 2017 o 0,23 mln t na skutek eksploatacji i strat.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych białowypalających się w Polsce w latach 1989-2018.
Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe występują głównie w województwie dolnośląskim i świętokrzyskim. Kilka złóż tej kopaliny udokumentowano w województwie mazowieckim, natomiast pojedyncze złoża w województwach łódzkim i śląskim.
W 2018 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 79,04 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,19 mln t (0,24%). Zmiana w zasobach była wypadkową udokumentowania nowego złoża Borkowice-Radestów 1 (+0,08 mln t) oraz eksploatacji (-0,21 mln t) i strat.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 8,27 mln t, co stanowiło 10,46% ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A + B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe, ze względu na eksploatację, zmniejszyły się w stosunku do roku 2017 o 0,25 mln t (5,36%), i wyniosły 4,41 mln t. Zasoby te stanowiły 53,33% geologicznych zasobów bilansowych złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2018 roku eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była w 4 złożach. Wydobyto z nich 269 tys. t surowca, co oznacza wzrost o 8,03% (20 tys. t) w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Wzrost wydobycia nastąpił ze złóż Zebrzydowa Zachód (o 16 tys. t, czyli 8,12%) i Baranów (o 2 tys. t, czyli 10,53%), w przypadku złoża Borkowice II zanotowano spadek o 1 tys. t (3,03%). W 2018 r. rozpoczęto eksploatację kopaliny ze złoża Rozwady 1 (woj. mazowieckie) – wielkość wydobycia wyniosła 2 tys. t.
Z informacji podanej przez PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. wynika, że w 2018 r. ze złóż nieudokumentowanych (tzw. punktów eksploatacyjnych) wydobyto w Zakładzie Górniczym KWB Turów 0,51 tys. t glin ogniotrwałych i ceramicznych.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych kamionkowych w Polsce w latach 1989-2018.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Opracował: Marcin Tymiński
2017
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Podział ten uwzględnia aspekt technologiczny i zależy od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują przynajmniej 50-procentowy stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 300°C oraz mają dużą wytrzymałość na zginanie. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają niższy stopień białości, lecz uzyskują wysoką wytrzymałość na zginanie, dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością.
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują tylko w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż: pierwszy stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców (należą do niego złoża Bolko II i Ocice), drugi to słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym (należą do niego złoża Janina-Zachód, Janina I i Nowe Jaroszowice). W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30%.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
W 2017 r. stan geologicznych zasobów bilansowych glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniósł 58,21 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,26 mln t (0,44%). Złoże Janina I było jedynym eksploatowanym złożem glin ceramicznych białowypalających się – wydobyto z niego 214 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym, czyli o 18 tys. t więcej niż w roku poprzednim (wzrost o 9,18%). Zasoby przemysłowe kopaliny wg stanu na 31.12.2017 r. wyniosły 1,35 mln t i wzrosły w porównaniu z 2016 r. o 1,03 mln t (ponad czterokrotnie), ze względu na wykonanie nowego projektu zagospodarowania złoża Janina I.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych białowypalających się w Polsce w latach 1989-2017.
Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe występują głównie w województwie dolnośląskim i świętokrzyskim. Kilka złóż tej kopaliny udokumentowano w województwie mazowieckim, natomiast pojedyncze złoża w województwach łódzkim i śląskim.
W 2017 r. stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 79,23 mln t i był wyższy w stosunku do roku ubiegłego o 2,95 mln t (3,87%). Było to spowodowane zatwierdzeniem dodatku do dokumentacji geologicznej złoża Zebrzydowa Zachód.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 8,41 mln t, co stanowiło 10,61% ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A + B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe, ze względu na eksploatację, zmniejszyły się w stosunku do 2016 r. o 0,25 mln t (5,09%). Zasoby te stanowiły 55,41% geologicznych zasobów złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2017 r. eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była w 3 złożach. Wydobyto z nich 249 tys. t surowca, co oznacza wzrost o 2,05% (5 tys. t) w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Wzrost wydobycia nastąpił jedynie w złożu Zebrzydowa Zachód (o 18 tys. t, czyli 10,06%), w złożu Baranów eksploatacja pozostała na niezmienionym poziomie 19 tys. t, natomiast w złożu Borkowice II zanotowano spadek o 13 tys. t (28,26%). W 2017 r. udzielono koncesji na eksploatację kopaliny ze złoża Rozwady 1 (woj. mazowieckie).
Z informacji podanej przez PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. wynika, że w 2017 r. ze złóż nieudokumentowanych (tzw. punktów eksploatacyjnych) wydobyto w Zakładzie Górniczym KWB Turów 0,50 tys. t glin ogniotrwałych i ceramicznych.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych kamionkowych w Polsce w latach 1989-2017.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Opracował: Marcin Tymiński
2016
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Jest to podział pod względem technologicznym i zależy od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują przynajmniej 50% stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 300°C oraz mają dużą wytrzymałość na zginanie. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują wysoką wytrzymałość na zginanie, dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością.
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują tylko w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż. Pierwszy typ złóż stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców. Do nich należą złoża glin białowypalających się Bolko II oraz Ocice. Drugim typem litologicznym są słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym. Należą do nich złoża: Janina-Zachód, Janina I i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30%.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
W 2016 r. stan geologicznych zasobów bilansowych glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniósł 58,47 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,06 mln t. Ubytek był wynikiem eksploatacji złoża Janina I oraz zatwierdzenia dodatku do dokumentacji geologicznej tego złoża. Złoże Janina I było jedynym eksploatowanym złożem glin ceramicznych białowypalających się – wydobyto z niego 196 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Jest to o 84 tys. t więcej niż w roku poprzednim (wzrost o 75%).
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych białowypalających się w Polsce w latach 1989-2016.
Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe występują głównie w województwie dolnośląskim i świętokrzyskim. Pojedyncze złoża tej kopaliny występują w województwach: łódzkim, mazowieckim i śląskim.
W 2016 r. stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 76,28 mln t i był niższy w stosunku do roku ubiegłego o 0,12 mln t. Było to spowodowane wydobyciem i stratami w złożach eksploatowanych (-0,24 mln t), a także przyrostem zasobów wynikającym z udokumentowania nowego złoża Rozwady 1 (+0,13 mln t).
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 5,47 mln t, co stanowiło 7,17% ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A, B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe zwiększyły się w stosunku do 2015 r. o 0,43 mln t w wyniku opracowania projektu zagospodarowania złoża Borkowice II i wyniosły 4,91 mln t. Zasoby te stanowiły 89,76% geologicznych zasobów złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2016 r. eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była w 3 złożach. Wydobyto z nich 244 tys. t surowca, co oznacza wzrost o 5,63% (13 tys. t) w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Wyraźny wzrost wydobycia nastąpił w złożu Borkowice II (o 10 tys. t), wydobycie ze złoża Baranów zwiększyło się nieznacznie (o 6 tys. t), spadek wydobycia zanotowano natomiast w złożu Zebrzydowa Zachód (o 3 tys. t).
Z informacji podanej przez PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. wynika, że w 2016 r. ze złóż nieudokumentowanych (tzw. punktów eksploatacyjnych) wydobyto w Zakładzie Górniczym KWB Turów 3,50 tys. t glin ogniotrwałych i ceramicznych.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość zasobów bilansowych i wydobycia glin ceramicznych kamionkowych w Polsce w latach 1989-2016.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Opracował: Marcin Tymiński
2015
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Jest to podział pod względem technologicznym i zależy od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują przynajmniej 50% stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 300°C oraz mają dużą wytrzymałość na zginanie. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują wysoką wytrzymałość na zginanie, dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością.
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują tylko w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż. Pierwszy typ złóż stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców. Do nich należą złoża glin białowypalających się Bolko II oraz Ocice. Drugim typem litologicznym są słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym. Należą do nich złoża: Janina-Zachód, Janina I i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30%.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
W 2015 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniósł 58,53 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o około 0,27 mln t. Związane jest to ze skreśleniem z krajowego bilansu zasobów złoża Janina (0,15 mln t) oraz eksploatacją, zmianą granic obszaru górniczego i poszerzeniem rejonu eksploatacji złoża Janina I (0,12 mln t). Złoże Janina I było jedynym eksploatowanym złożem glin ceramicznych białowypalających się – wydobyto z niego 112 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Jest to o 31 tys. t mniej niż w roku poprzednim (spadek o 21,7%). Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe występują głównie w województwie dolnośląskim i świętokrzyskim. Pojedyncze złoża tej kopaliny występują w województwach: łódzkim, mazowieckim i śląskim.
W 2015 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 76,40 mln t i był niższy w stosunku do ubiegłego roku o 0,34 mln t. Było to spowodowane skreśleniem z krajowego bilansu zasobów 5 złóż: Barbara Sadlno (kop.), Gierałtów, Kleszczowa, Nowogrodziec II oraz Zebrzydowa (łączny ubytek 0,64 mln t) a także wydobyciem i stratami w złożach eksploatowanych (0,21 mln t). Wzrost zasobów (o 0,51 mln t) w złożu Borkowice II wynikał z przyjętego dodatku do dokumentacji geologicznej.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 5,72 mln t, co stanowiło 7,5% ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A, B, C1), jedynie w złożu Baranów udokumentowano 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe (4,48 mln t) wyniosły 78,3% geologicznych zasobów złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2015 roku eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była w 3 złożach. Wydobyto z nich 231 tys. t surowca, co oznacza wzrost o 12,1% (25 tys. t) w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Wyraźny wzrost wydobycia nastąpił w złożu Zebrzydowa Zachód (o 14 tys. t), wydobycie ze złoża Borkowice II pozostało na niezmiennym poziomie (20 tys. t), spadek wydobycia zanotowano natomiast w złożu Baranów (o 5 tys. t).
Z informacji podanej przez PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. wynika, że w 2015 r. ze złóż nieudokumentowanych (tzw. punktów eksploatacyjnych) wydobyto w Zakładzie Górniczym KWB Turów łącznie 4,08 tys. t glin ogniotrwałych i ceramicznych.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Opracował: Marcin Tymiński
2014
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Jest to podział pod względem technologicznym i zależy on od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują przynajmniej 50 % stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 300°C. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością.
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują tylko w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż. Pierwszy typ złóż stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców. Do nich należą złoża glin białowypalających się: Bolko II, Janina, Ocice. Drugim typem litologicznym są słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym. Należą do nich złoża: Janina-Zachód, Janina I i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30 %.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
W 2014 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wyniósł 58,81 mln t i był mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o około 0,15 mln t. Związane jest to z lepszym rozpoznaniem i eksploatacją złoża Janina I – ze złoża tego wydobyto 143,32 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Jest to o 7,3 tys. t więcej niż w roku poprzednim (wzrost o 5,4 %). Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe występują głównie w województwie dolnośląskim i świętokrzyskim. Pojedyncze złoża tej kopaliny występują w województwach: łódzkim, mazowieckim i śląskim.
W 2014 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 76,74 mln t i był niższy w stosunku do ubiegłego roku o 0,61 mln t. Było to spowodowane wydobyciem i stratami w złożach eksploatowanych oraz nieuwzględnieniem w zestawieniu zasobów z obrębu filarów ochronnych w złożu Wierzbka 1.
WW złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wyniosły 5,41 mln t, co stanowiło 7 % ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych były rozpoznane szczegółowo (kat. A+B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby przemysłowe (4,69 mln t) wynoszą 86,7 % geologicznych zasobów złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2014 roku eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była w 3 złożach. Wydobyto z nich 206 tys. t surowca, co oznacza wzrost o 0,5 % (1 tys. t) w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Wyraźny wzrost wydobycia nastąpił w złożu Baranów (o 7 tys. t), rozpoczęto także eksploatację ze złoża Borkowice II (20 tys. t), spadek wydobycia zanotowano w złożu Zebrzydowa Zachód (o 26 tys. t), ze względu na opracowany w 2014 r. nowy dodatek do projektu zagospodarowania złoża.
Z informacji podanej przez PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. wynika, że w 2014 r. ze złóż nieudokumentowanych (tzw. punktów eksploatacyjnych) wydobyto w Zakładzie Górniczym KWB Turów 5,25 tys. t glin ogniotrwałych i ceramicznych.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Opracował: Marcin Tymiński
2013
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Jest to podział pod względem technologicznym i zależy on od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują przynajmniej 50 % stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 300°C. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością.
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują tylko w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż. Pierwszy typ złóż stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców. Do nich należą złoża glin białowypalających się: Bolko II, Janina, Ocice. Drugim typem litologicznym są słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym. Należą do nich złoża: Janina-Zachód, Janina I i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30 %.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
W 2013 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych) wynosi 58,96 mln t i jest mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o około 0,14 mln t. Związane jest to z wydobyciem i lepszym rozpoznaniem złoża Janina I – gdzie wydobyto 136,02 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Jest to o 41,68 tys. t więcej niż w roku poprzednim (co stanowi 144 % ubiegłorocznego wydobycia). Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów, stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe występują głównie w województwie dolnośląskim i świętokrzyskim. Pojedyncze złoża tej kopaliny występują w województwach: łódzkim, mazowieckim i śląskim.
W 2013 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 77,35 mln t i jest większy w stosunku do ubiegłego roku o 0,27 mln t. Jest to spowodowane zwiększeniem zasobów bilansowych w złożu Zebrzydowa Zachód (0,47 mln t) w wyniku opracowania dodatku nr 1 do dokumentacji.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wynoszą 5,48 mln t, co stanowi 7 % ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych są rozpoznane szczegółowo (kat. A+B, C1), jedynie w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów w kat. C2. Zasoby rozpoznane szczegółowo stanowią blisko 100 % ogółu zasobów tych złóż. Zasoby przemysłowe (4,77 mln t) wynoszą 87 % geologicznych zasobów złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2013 roku eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była w 2 złożach. Wydobyto z nich 205 tys. t surowca, co stanowi blisko 116 % ubiegłorocznego wydobycia. Wyraźny wzrost wydobycia nastąpił w złożu Zebrzydowa Zachód (o 30 tys. t). Minimalny spadek wydobycia zanotowano w złożu Baranów (o 2 tys. t).
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Opracowała: Janina Dyląg
2012
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Jest to podział pod względem technologicznym i zależy on od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują przynajmniej 50 % stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 300°C. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością.
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują tylko w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż. Pierwszy typ złóż stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców. Do nich należą złoża glin białowypalających się: Bolko II, Janina, Ocice. Drugim typem litologicznym są słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym. Należą do nich złoża: Janina-Zachód, Janina I i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30 %.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
W 2012 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych). wynosi 59,10 mln t i jest mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o około 0,10 mln t. Związane jest to z wydobyciem i lepszym rozpoznaniem złoża Janina I – jedynym eksploatowanym złożu tych glin.
W 2012 roku ze złoża Janina I wydobyto 94,34 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym i jest to o 36,54 tys. t mniej niż w ubiegłym roku (wydobycie to stanowi 72 % ubiegłorocznego wydobycia). Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów i stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe występują głównie w województwie dolnośląskim i świętokrzyskim. Pojedyncze złoża tej kopaliny występują w województwach: łódzkim, mazowieckim i śląskim.
W 2012 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 77,08 mln t i jest mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,04 mln t. Jest to spowodowane przede wszystkim wydobyciem, stratami eksploatacyjnymi i lepszym rozpoznaniem złoża Zebrzydowa Zachód.
W złożu Paszkowice w 2012 r. została zaniechana eksploatacja kopaliny systemem podziemnym. Spowodowało to zmniejszeniem zasobów przemysłowych o 3,91 mln t.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wynoszą 5,21 mln t, co stanowi 7 % ogółu zasobów bilansowych. Prawie wszystkie zasoby bilansowe złóż zagospodarowanych są rozpoznane szczegółowo (kat. A+B, C1), tylko w złożu Baranów pozostało 3 tys. t zasobów rozpoznanych w kat. C2. Zasoby rozpoznane szczegółowo stanowią blisko 100 % ogółu zasobów tych złóż. Zasoby przemysłowe (4,98 mln t) wynoszą 96 % geologicznych zasobów złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2012 roku eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była w 2 złożach. Wydobyto z nich 177 tys. t surowca, co stanowi 82 % ubiegłorocznego wydobycia. Wyraźny spadek wydobycia spowodowany jest zaniechaniem eksploatacji w złożu Paszkowice oraz mniejszym prawie o połowę wydobyciem w złożu Baranów (o 11 tys. t).
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Opracowała: Janina Dyląg
2011
Gliny ceramiczne są głównym składnikiem do wyrobów ceramiki szlachetnej. Gliny te dzieli się na białowypalające się i kamionkowe. Jest to podział pod względem technologicznym i zależy on od barwy czerepu ceramicznego po wypaleniu. Do wyrobu porcelitu i fajansu używane są gliny białowypalające się, które uzyskują przynajmniej 50 % stopień białości po wypaleniu w temperaturze 1 300°C. Gliny kamionkowe po wypaleniu mają gorszy stopień białości, lecz uzyskują dużą odporność na działanie mechaniczne i chemiczne oraz odznaczają się małą nasiąkliwością.
Złoża glin ceramicznych białowypalających się występują tylko w województwie dolnośląskim. Budują je dwa typy złóż. Pierwszy typ złóż stanowią iły kaolinitowe wieku górnokredowego, tworzące przewarstwienia wśród piaskowców. Do nich należą złoża glin białowypalających się: Bolko II, Janina, Ocice. Drugim typem litologicznym są słabo zwięzłe piaskowce o spoiwie kaolinitowym. Należą do nich złoża: Janina-Zachód, Janina I i Nowe Jaroszowice. W złożach tych gliny białowypalające się można odzyskać w procesie szlamowania słabo zwięzłego piaskowca o spoiwie kaolinitowym. Uzysk frakcji użytecznej wynosi około 30 %.
Występowanie złóż glin ceramicznych w Polsce przedstawiono na mapie.
Stopień ich zagospodarowania, a także stan rozpoznania przedstawiono w tabeli 1.
W 2011 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin ceramicznych białowypalających się (fajansowych i porcelitowych). wynosi 59,20 mln t i jest mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o około 0,14 mln t. Związane jest to z wydobyciem i lepszym rozpoznaniem złoża Janina I – jedynym eksploatowanym złożu tych glin.
W 2011 roku ze złoża Janina I wydobyto 130,88 tys. t piaskowca o spoiwie kaolinitowym i jest to o 29,13 tys. t mniej niż w ubiegłym roku. Wykaz złóż wraz ze stopniem rozpoznania zasobów i stanem zagospodarowania, a także wielkością wydobycia zestawiono w tabeli 2.
Gliny ceramiczne kamionkowe występują głównie w województwie dolnośląskim i świętokrzyskim. Pojedyncze złoża tej kopaliny występują w województwach: łódzkim, mazowieckim i śląskim.
W 2011 roku stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych wyniósł 77,12 mln t i jest mniejszy w stosunku do ubiegłego roku o 0,22 mln t. Jest to spowodowane przede wszystkim wydobyciem.
W złożach zagospodarowanych zasoby geologiczne bilansowe wynoszą 9,59 mln t, co stanowi 12 % ogółu zasobów bilansowych. Większość zasobów bilansowych złóż zagospodarowanych jest rozpoznanych szczegółowo (kat. A+B, C1), co stanowi 96 % ogółu zasobów tych złóż. Zasoby przemysłowe (9,11 mln t) wynoszą 95 % geologicznych zasobów złóż zagospodarowanych.
Stan geologicznych zasobów bilansowych glin kamionkowych, stopień ich rozpoznania oraz zagospodarowania przedstawiono w tabeli 3.
W 2011 roku eksploatacja glin kamionkowych prowadzona była w 3 złożach. Wydobyto z nich 215 tys. t surowca, co stanowi 116 % ubiegłorocznego wydobycia. Wyraźny wzrost wydobycia zanotowano w złożach: Zebrzydowa Zachód (o 34 tys. t) i Baranów (o 6 tys. t), natomiast w złożu Kraniec nie było wydobycia w 2011 r. W złożu Paszkowice nastąpił znaczny spadek wydobycia – o 10 tys. t.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 4.
Opracowała: Janina Dyląg
