2022
Głównym źródłem minerałów ciężkich m.in. w Bałtyku są wtórne złoża okruchowe w postaci piaszczystych osadów strefy płytkowodnej i plażowej. Bałtyckie koncentracje minerałów ciężkich występują w rejonie ławic: Odrzanej i Słupskiej. Piaski z minerałami ciężkimi zostały udokumentowane na północ od Zatoki Pomorskiej, w granicach wyłącznej strefy ekonomicznej RP – w północno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Był to wynik długoletnich badań geologicznych, skoncentrowanych na rozpoznaniu budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej, poszukiwaniu kopalin użytecznych i możliwości ich wykorzystania. Piaski w tym złożu są dobrze wysortowane i zawierają przeważnie powyżej 90% kwarcu. Minerały ciężkie składają się głównie z minerałów przezroczystych, występujących w ilości od 51,6 do 75,9%, udział minerałów nieprzezroczystych jest mniejszy – od 24,1 do 48,4%.
Zawartość minerałów ciężkich w piaskach jest zróżnicowana. W warstwie od powierzchni dna do głębokości 0,5 m wynosi od 1,4 do 21,7% (średnio 4,4-4,5%), natomiast w warstwie złożowej piasków na głębokości 0,5-1,0 m pod dnem morza od 2 do 4,2% (średnio 2,5-3,3%). Jako podstawowe kryterium zakwalifikowania do złoża przyjęto co najmniej 2-procentową zawartość minerałów ciężkich w piaskach. Głównymi składnikami użytecznymi w złożu Ławica Odrzana są minerały ciężkie: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów w ogólnej masie minerałów ciężkich w złożu wynosi: granaty – 32%, ilmenit – 31%, cyrkon – 5%, leukoksen – 4%, rutyl – 4%.
Istnieje możliwość powiększenia zasobów piasków z minerałami ciężkimi w rejonie położonym na północ od udokumentowanego złoża Ławica Odrzana, jednak wymaga to szczegółowego rozpoznania położonych tam obszarów perspektywicznych. W koncentracie cyrkonowym z piasków Ławicy Odrzanej zawartość REE wynosi: Ce – 3,9 g/kg; La – 1,9 g/kg; Nd – 1,7 g/kg; Pd, Y, Gd, Sa w zakresie 0,5 do 0,2 g/kg, natomiast w koncentracie cyrkonowym z piasków Ławicy Słupskiej stwierdzono: Ce – 2,3 g/kg; La – 1,1 g/kg; Nd – 0,96 g/kg; Pd, Y, Gd, Sa w zakresie od 0,1 do 0,3 g/kg. W polach perspektywicznych na Ławicy Słupskiej, średnia zawartość minerałów ciężkich wynosi 3,1-13,1% wag. (maks. 45% wag.) i jest podobna jak w piaskach Ławicy Odrzanej. Nie oszacowano ich ogólnych zasobów, ale według wstępnych szacunków w 1 Mg piasku występuje ok. 17-40 kg ilmenitu, 9,5-30,0 kg granatów, 2,5-3,5 kg cyrkonu, rutylu i monacytu*).
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana mogą znaleźć zastosowanie w produkcji pigmentów i powłok, w produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości, tworzyw sztucznych, papieru, w elektronice, w inżynierii biomedycznej, w przemyśle ceramicznym i szklarskim, w energetyce atomowej oraz w produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich piaski kwarcowe mogą znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim, w produkcji mas formierskich oraz w przemyśle budowlanym.
Opracował: Wojciech Miśkiewicz
*Kramarska R., Szamałek K., 2020 – „Minerały ciężkie”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 418. PIG-PIB, Warszawa.
2021
Głównym źródłem minerałów ciężkich m.in. w Bałtyku są wtórne złoża okruchowe w postaci piaszczystych osadów strefy płytkowodnej i plażowej. Bałtyckie koncentracje minerałów ciężkich występują w rejonie ławic: Odrzanej i Słupskiej. Piaski z minerałami ciężkimi zostały udokumentowane na północ od Zatoki Pomorskiej, w granicach wyłącznej strefy ekonomicznej RP – w północno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Był to wynik długoletnich badań geologicznych, skoncentrowanych na rozpoznaniu budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej, poszukiwaniu kopalin użytecznych i możliwości ich wykorzystania. Piaski w tym złożu są dobrze wysortowane i zawierają przeważnie powyżej 90% kwarcu. Minerały ciężkie składają się głównie z minerałów przezroczystych, występujących w ilości od 51,6 do 75,9%, udział minerałów nieprzezroczystych jest mniejszy – od 24,1 do 48,4%.
Zawartość minerałów ciężkich w piaskach jest zróżnicowana. W warstwie od powierzchni dna do głębokości 0,5 m wynosi od 1,4 do 21,7% (średnio 4,4-4,5%), natomiast w warstwie złożowej piasków na głębokości 0,5-1,0 m pod dnem morza od 2 do 4,2% (średnio 2,5-3,3%). Jako podstawowe kryterium zakwalifikowania do złoża przyjęto co najmniej 2-procentową zawartość minerałów ciężkich w piaskach. Głównymi składnikami użytecznymi w złożu Ławica Odrzana są minerały ciężkie: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów w ogólnej masie minerałów ciężkich w złożu wynosi: granaty – 32%, ilmenit – 31%, cyrkon – 5%, leukoksen – 4%, rutyl – 4%.
Istnieje możliwość powiększenia zasobów piasków z minerałami ciężkimi w rejonie położonym na północ od udokumentowanego złoża Ławica Odrzana, jednak wymaga to szczegółowego rozpoznania położonych tam obszarów perspektywicznych. W koncentracie cyrkonowym z piasków Ławicy Odrzanej zawartość REE wynosi: Ce – 3,9 g/kg; La – 1,9 g/kg; Nd – 1,7 g/kg; Pd, Y, Gd, Sa w zakresie 0,5 do 0,2 g/kg, natomiast w koncentracie cyrkonowym z piasków Ławicy Słupskiej stwierdzono: Ce – 2,3 g/kg; La – 1,1 g/kg; Nd – 0,96 g/kg; Pd, Y, Gd, Sa w zakresie od 0,1 do 0,3 g/kg. W polach perspektywicznych na Ławicy Słupskiej, średnia zawartość minerałów ciężkich wynosi 3,1-13,1% wag. (maks. 45% wag.) i jest podobna jak w piaskach Ławicy Odrzanej. Nie oszacowano ich ogólnych zasobów, ale według wstępnych szacunków w 1 Mg piasku występuje ok. 17-40 kg ilmenitu, 9,5-30,0 kg granatów, 2,5-3,5 kg cyrkonu, rutylu i monacytu*).
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana mogą znaleźć zastosowanie w produkcji pigmentów i powłok, w produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości, tworzyw sztucznych, papieru, w elektronice, w inżynierii biomedycznej, w przemyśle ceramicznym i szklarskim, w energetyce atomowej oraz w produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich piaski kwarcowe mogą znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim, w produkcji mas formierskich oraz w przemyśle budowlanym.
Opracował: Wojciech Miśkiewicz
*Kramarska R., Szamałek K., 2020 – „Minerały ciężkie”. W: „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.12.2018 r.” (red. Szamałek K., Szuflicki M., Mizerski W.): 418. PIG-PIB, Warszawa.
2020
Piaski kwarcowe z minerałami ciężkimi udokumentowane zostały w obrębie polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – w Zatoce Pomorskiej, w północno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Udokumentowanie to było wynikiem wieloletnich i wieloetapowych badań geologicznych, mających na celu rozpoznanie budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej i poszukiwanie użytecznych kopalin.
Udział minerałów ciężkich w piaskach jest zmienny. W warstwie od powierzchni dna do głębokości 0,5 m wynosi od 1,4 do 21,7% (średnio 4,4-4,5%), zaś w warstwie złożowej piasków, na głębokości 0,5-1,0 m pod dnem morza od 2 do 4,2% (średnio 2,5-3,3%). Jako kryterium graniczne wydzielenia złoża przyjęto izolinię 2% zawartości minerałów ciężkich w piaskach. Głównym składnikiem użytecznym w złożu Ławica Odrzana są minerały ciężkie takie jak: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty – (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów w ogólnej masie minerałów ciężkich w złożu wynosi: granaty – 32%, ilmenit – 31%, cyrkon – 5%, leukoksen – 4%, rutyl – 4%. W koncentracie cyrkonowym z piasków Ławicy Odrzanej zawartość REE wynosi Ce – 3,9 g/kg; La – 1,9 g/kg; Nd – 1,7 g/kg; Pd, Y, Gd, Sa w zakresie 0,5 do 0,2 g/kg, natomiast w koncentracie cyrkonowym z piasków Ławicy Słupskiej stwierdzono Ce – 3,9 g/kg; La – 1,9 g/kg; Nd – 0,96 g/kg.
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana, po wydobyciu i separacji, mogłyby być wykorzystane do produkcji pigmentów i powłok, do produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości, w inżynierii biomedycznej, w przemyśle ceramicznym i szklarskim, w energetyce atomowej oraz przy produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich piaski kwarcowe mogłyby znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim, w produkcji mas formierskich oraz w przemyśle budowlanym.
Opracował: Krzysztof Szamałek
2019
Piaski kwarcowe z minerałami ciężkimi udokumentowane zostały w obrębie polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – w Zatoce Pomorskiej, w północno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Udokumentowanie to było wynikiem wieloletnich i wieloetapowych badań geologicznych, mających na celu rozpoznanie budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej i poszukiwanie użytecznych kopalin.
Udział minerałów ciężkich w piaskach jest zmienny. W warstwie od powierzchni dna do głębokości 0,5 m wynosi od 1,4 do 21,7% (średnio 4,4-4,5%), zaś w warstwie złożowej piasków, na głębokości 0,5-1,0 m pod dnem morza od 2 do 4,2% (średnio 2,5-3,3%). Jako kryterium graniczne wydzielenia złoża przyjęto izolinię 2% zawartości minerałów ciężkich w piaskach. Głównym składnikiem użytecznym w złożu Ławica Odrzana są minerały ciężkie takie jak: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty – (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów w ogólnej masie minerałów ciężkich w złożu wynosi: granaty – 32%, ilmenit – 31%, cyrkon – 5%, leukoksen – 4%, rutyl – 4%. W koncentracie cyrkonowym z piasków Ławicy Odrzanej zawartość REE wynosi Ce – 3,9 g/kg; La – 1,9 g/kg; Nd – 1,7 g/kg; Pd, Y, Gd, Sa w zakresie 0,5 do 0,2 g/kg, natomiast w koncentracie cyrkonowym z piasków Ławicy Słupskiej stwierdzono Ce – 3,9 g/kg; La – 1,9 g/kg; Nd – 0,96 g/kg.
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana, po wydobyciu i separacji, mogłyby być wykorzystane do produkcji pigmentów i powłok, do produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości, w inżynierii biomedycznej, w przemyśle ceramicznym i szklarskim, w energetyce atomowej oraz przy produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich piaski kwarcowe mogłyby znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim, w produkcji mas formierskich oraz w przemyśle budowlanym.
Opracował: Krzysztof Szamałek
2018
Piaski kwarcowe z minerałami ciężkimi udokumentowane zostały w obrębie polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – w Zatoce Pomorskiej, w północno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Udokumentowanie to było wynikiem wieloletnich i wieloetapowych badań geologicznych, mających na celu rozpoznanie budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej i poszukiwanie użytecznych kopalin.
Udział minerałów ciężkich w piaskach jest zmienny. W warstwie od powierzchni dna do głębokości 0,5 m wynosi od 1,4 do 21,7% (średnio 4,4-4,5%), zaś w warstwie złożowej piasków, na głębokości 0,5-1,0 m pod dnem morza od 2 do 4,2% (średnio 2,5-3,3%). Jako kryterium graniczne wydzielenia złoża przyjęto izolinię 2% zawartości minerałów ciężkich w piaskach. Głównym składnikiem użytecznym w złożu Ławica Odrzana są minerały ciężkie takie jak: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty – (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów w ogólnej masie minerałów ciężkich w złożu wynosi: granaty – 32%, ilmenit – 31%, cyrkon – 5%, leukoksen – 4%, rutyl – 4%.
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana, po wydobyciu i separacji, mogłyby być wykorzystane do produkcji pigmentów i powłok, do produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości, w inżynierii biomedycznej, w przemyśle ceramicznym i szklarskim, w energetyce atomowej oraz przy produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich piaski kwarcowe mogłyby znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim, w produkcji mas formierskich oraz w przemyśle budowlanym.
Opracował: Krzysztof Szamałek
2017
Piaski kwarcowe z minerałami ciężkimi udokumentowane zostały w obrębie polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – w Zatoce Pomorskiej, w północno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Udokumentowanie to było wynikiem wieloletnich i wieloetapowych badań geologicznych, mających na celu rozpoznanie budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej i poszukiwanie użytecznych kopalin.
Udział minerałów ciężkich w piaskach jest zmienny. W warstwie od powierzchni dna do głębokości 0,5 m wynosi od 1,4 do 21,7% (średnio 4,4-4,5%), zaś w warstwie złożowej piasków, na głębokości 0,5-1,0 m pod dnem morza od 2 do 4,2% (średnio 2,5-3,3%). Jako kryterium graniczne wydzielenia złoża przyjęto izolinię 2% zawartości minerałów ciężkich w piaskach. Głównym składnikiem użytecznym w złożu Ławica Odrzana są minerały ciężkie takie jak: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty – (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów w ogólnej masie minerałów ciężkich w złożu wynosi: granaty – 32%, ilmenit – 31%, cyrkon – 5%, leukoksen – 4%, rutyl – 4%.
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana, po wydobyciu i separacji, mogłyby być wykorzystane do produkcji pigmentów i powłok, do produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości, w inżynierii biomedycznej, w przemyśle ceramicznym i szklarskim, w energetyce atomowej oraz przy produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich piaski kwarcowe mogłyby znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim, w produkcji mas formierskich oraz w przemyśle budowlanym.
Opracował: Krzysztof Szamałek
2016
Piaski kwarcowe z minerałami ciężkimi udokumentowane zostały w obrębie polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – w Zatoce Pomorskiej – w północno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Udokumentowanie to było wynikiem wieloletnich i wieloetapowych badań geologicznych, mających na celu rozpoznanie budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej i poszukiwanie użytecznych kopalin.
Udział minerałów ciężkich w piaskach jest zmienny. W warstwie od powierzchni dna do głębokości 0,5 m wynosi 1,4-21,7% (średnio 4,4-4,5%), zaś w warstwie złożowej piasków, na głębokości 0,5-1,0 m pod dnem morza 2-4,2% (średnio 2,5-3,3%). Jako kryterium graniczne wydzielenia złoża przyjęto izolinię 2% zawartości minerałów ciężkich w piaskach.
Głównym składnikiem użytecznym w złożu Ławica Odrzana są minerały ciężkie takie jak: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów w ogólnej masie minerałów ciężkich w złożu wynosi: granaty – 32%, ilmenit – 31%, cyrkon – 5%, leukoksen – 4%, rutyl – 4%.
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana, po wydobyciu i separacji, mogłyby być wykorzystane do produkcji pigmentów i powłok, produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości, w inżynierii biomedycznej, przemyśle ceramicznym i szklarskim, w energetyce atomowej oraz przy produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich piaski kwarcowe mogłyby znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim, w produkcji mas formierskich oraz w przemyśle budowlanym.
Opracował: Krzysztof Szamałek
2015
Piaski kwarcowe z minerałami ciężkimi udokumentowano w polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku, w Zatoce Pomorskiej, w północno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Było to wynikiem wieloletnich i wieloetapowych badań nad rozpoznaniem budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej i poszukiwań użytecznych kopalin.
Udział minerałów ciężkich w piaskach jest zmienny. W warstwie od powierzchni dna do głębokości 0,5 m wynosi 1,4-21,7% (średnio 4,4-4,5%), a w warstwie złożowej piasków, na głębokości 0,5-1,0 m pod dnem morza – 2-4,2% (średnio 2,5-3,3%). Jako kryterium graniczne wydzielenia złoża przyjęto izolinię 2% zawartości minerałów ciężkich w piaskach.
Głównym składnikiem użytecznym w złożu Ławica Odrzana są następujące minerały ciężkie: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów ciężkich w ich ogólnej masie w złożu wynosi: granaty – 32%, ilmenit – 31%, cyrkon – 5%, leukoksen – 4%, rutyl – 4%.
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana, po wydobyciu i separacji, mogłyby być wykorzystane do produkcji pigmentów i powłok, stali o podwyższonej wytrzymałości, w inżynierii biomedycznej, przemyśle ceramicznym i szklarskim, energetyce atomowej oraz przy produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich piaski kwarcowe mogłyby znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim i budowlanym oraz w produkcji mas formierskich.
Opracował: Krzysztof Szamałek
2014
Piaski kwarcowe z minerałami ciężkimi udokumentowane zostały w obrębie polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku – w Zatoce Pomorskiej – w pólnocno-wschodniej części Ławicy Odrzanej. Udokumentowanie to było wynikiem wieloletnich i wieloetapowych badań geologicznych, mających na celu rozpoznanie budowy geologicznej Zatoki Pomorskiej i poszukiwanie użytecznych kopalin.
Głównym składnikiem użytecznym w złożu Ławica Odrzana są minerały ciężkie, takie jak: ilmenit (FeTiO3), rutyl (TiO2), cyrkon (ZrSiO4) oraz granaty (Fe, Ca, Mg, Mn)3(Al, Fe, Cr)2(SiO4)3. Udział poszczególnych minerałów w ogólnej masie minerałów ciężkich w złożu wynosi: ilmenit – 31 %, cyrkon – 5 %, leukoksen – 4 %, rutyl – 4 %, granaty – 32 %.
Minerały użyteczne ze złoża Ławica Odrzana, po wydobyciu i separacji, mogłyby być wykorzystane do produkcji pigmentów i powłok, produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości, w inżynierii biomedycznej, przemyśle ceramicznym i szklarskim, w energetyce atomowej oraz przy produkcji materiału ściernego i włókien. Pozostałe po separacji minerałów ciężkich, piaski kwarcowe mogłyby znaleźć zastosowanie w przemyśle szklarskim, w produkcji mas formierskich oraz w przemyśle budowlanym.
Opracował: Krzysztof Szamałek
Tabela 1. Wykaz złóż piasków z minerałami ciężkimi – tys. t