2022
Informacje ogólne i występowanie
W ostatnich latach pojawiło się w Polsce zainteresowanie przedsiębiorców wykorzystaniem osadów glaukonitonośnych (piasków i mułków z glaukonitem), towarzyszących złożom piasków skaleniowo-kwarcowych i kwarcowych. Obecność barwiących tlenków żelaza w glaukonicie czyni go przydatnym do produkcji szkła i szklistych powłok o szerokiej gamie kolorów, do produkcji pigmentów ceramicznych, kolorowej i szklistej ceramiki czy kamiennych dekoracji. Minerał, jako potencjalne źródło potasu, można stosować w rolnictwie, jako wolno działający nawóz ze znaczną zawartością magnezu, żelaza i biomikroelementów. Ponadto, ze względu na swoje właściwości chemiczne, może być wykorzystywany w technologiach oczyszczania wody i ścieków z zanieczyszczeń metalami ciężkimi.
Osad glaukonitonośny jako kopalina nie jest ujęty w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów – nie zostały w nim określone graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice dla tej kopaliny. Dlatego też geolodzy dokumentujący osad glaukonitonośny, na podstawie wykonanych robót geologicznych, określili w dokumentacjach geologicznych poszczególnych złóż zakres wymagań dla udokumentowania złóż tej kopaliny. W poszczególnych dokumentacjach dobór rodzajów parametrów brzeżnych oraz ich wartości są różne, generalnie są one następujące: maksymalna głębokość dokumentowania – 30 m, minimalna miąższość złoża – od 2 do 5 m, minimalna zawartość glaukonitu – 5-10% (w złożu Niedźwiada II przyjęto średnią zawartość glaukonitu >10%), minimalna zawartość K2O – 1,6% (tylko dla złoża Niedźwiada III). Złoża osadów glaukonitonośnych udokumentowano w województwie lubelskim, powiecie lubartowskim. W budowie geologicznej tego rejonu (Górki Lubartowskiej) biorą udział piaski czwartorzędowe z zalegającymi poniżej trzeciorzędowymi mułkami, piaskami i glinami z glaukonitem górnego eocenu (delta Parczewa), w których stwierdzono występowanie bursztynów. W 2022 r. udokumentowano kolejne 2 złoża osadów glaukonitonośnych w tym rejonie – Gawłówka i Niedźwiada Kolonia II. Dla złoża Gawłówka nie określono zawartości glaukonitu w osadzie.
Zasoby i wydobycie
Stan rozpoznania zasobów osadów glaukonitonośnych i stopień ich zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
Geologiczne zasoby bilansowe kopaliny według stanu na koniec 2022 r. wyniosły 10,53 mln m3, w tym 1,30 mln m3 glaukonitu. W stosunku do poprzedniego roku zasoby bilansowe osadów glaukonitonośnych wzrosły o 0,56 mln m3 (o 6%) w wyniku udokumentowania złóż Gawłówka i Niedźwiada Kolonia II. Zasoby glaukonitu zwiększyły się o 0,02 mln m3 w wyniku udokumentowania złoża Niedźwiada Kolonia II. Według stanu na 31.12.2022 r. koncesją na wydobywanie objęte są złoża: Górka Lubartowska IX, Górka Lubartowska-Niedźwiada, Leszkowice 1, Niedźwiada II i Niedźwiada III. W 2022 r. została wydana koncesja na wydobywanie złoża Leszkowice 1, a zasoby przemysłowe osadów glaukonitonośnych w Polsce wzrosły o 860,84 tys. m3 (22%) i wyniosły 4 688,36 tys. m3, w tym 299,79 tys. m3 glaukonitu (wg informacji od przedsiębiorcy – w pzz dla złoża Leszkowice 1 nie określono zasobów glaukonitu).
Wielkość udokumentowanych zasobów poszczególnych złóż osadów glaukonitonośnych oraz ich stan zagospodarowania przedstawiono w tabeli 2. W 2022 r. nie prowadzono wydobycia z żadnego ze złóż osadów glaukonitonośnych.
Opracowała: Agnieszka Malon
2021
Informacje ogólne i występowanie
W ostatnich latach pojawiło się w Polsce zainteresowanie przedsiębiorców wykorzystaniem osadów glaukonitonośnych (piasków i mułków z glaukonitem), towarzyszących złożom piasków skaleniowo-kwarcowych i kwarcowych. Obecność barwiących tlenków żelaza w glaukonicie czyni go przydatnym do produkcji szkła i szklistych powłok o szerokiej gamie kolorów, do produkcji pigmentów ceramicznych, kolorowej i szklistej ceramiki czy kamiennych dekoracji. Minerał, jako potencjalne źródło potasu, można stosować w rolnictwie, jako wolno działający nawóz ze znaczną zawartością magnezu, żelaza i biomikroelementów. Ponadto, ze względu na swoje właściwości chemiczne, może być wykorzystywany w technologiach oczyszczania wody i ścieków z zanieczyszczeń metalami ciężkimi.
Osad glaukonitonośny nie był dotychczas dokumentowany jako kopalina i nie jest ujęty w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów – nie zostały w nim określone graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice dla tej kopaliny. Dlatego też geolodzy dokumentujący osad glaukonitonośny, na podstawie wykonanych robót geologicznych, określili w dokumentacjach geologicznych poszczególnych złóż zakres wymagań dla udokumentowania złóż tej kopaliny. Kryteria granicznych wartości przyjęte w poszczególnych dokumentacjach różniły się czasem nieznacznie: maksymalna głębokość dokumentowania – 30 m (bez złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada), minimalna miąższość złoża – od 4 m (złoże Niedźwiada III) do 5 m (do złoża Niedźwiada II zaliczono jeden otwór z miąższością 2 m), minimalna zawartość glaukonitu – 10% (w złożu Niedźwiada II przyjęto średnią zawartość glaukonitu >10%; bez złoża Niedźwiada III), minimalna zawartość K2O 1,6% (tylko dla złoża Niedźwiada III). Złoża osadów glaukonitonośnych są dokumentowane w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim. W budowie geologicznej tego rejonu (Górka Lubartowska) biorą udział piaski czwartorzędowe z zalegającymi poniżej trzeciorzędowymi mułkami i piaskami z glaukonitem górnego eocenu (delta Parczewa), w których stwierdzono występowanie bursztynów. W 2021 r. udokumentowano kolejne złoże osadów glaukonitonośnych w tym rejonie – Niedźwiada III, ale tym razem nie określono zawartości glaukonitu w osadzie.
Zasoby i wydobycie
Stan rozpoznania zasobów osadów glaukonitonośnych i stopień ich zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
Geologiczne zasoby bilansowe kopaliny według stanu na koniec 2021 r. wyniosły 9,97 mln m3, w tym 1,28 mln m3 glaukonitu. W stosunku do poprzedniego roku zasoby bilansowe osadów glaukonitonośnych wzrosły o 0,94 mln m3 (o 10%) w wyniku udokumentowania złoża Niedźwiada III. Natomiast zasoby glaukonitu zmniejszyły się o 0,02 mln m3 w wyniku wydobycia ze złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada oraz dość dużych strat związanych z eksploatacją. Od 2020 r. koncesją na wydobywanie objęte jest również złoże Górka Lubartowska IX. W 2021 r. zostały wydane kolejne dwie koncesje – na złoża: Niedźwiada II i Niedźwiada III, a zasoby przemysłowe osadów glaukonitonośnych w Polsce wzrosły prawie czterokrotnie i wyniosły 3 827,52 tys. m3, w tym 299,79 tys. m3 glaukonitu.
Wielkość udokumentowanych zasobów poszczególnych złóż osadów glaukonitonośnych oraz ich stan zagospodarowania przedstawiono w tabeli 2. W 2021 r. wydobycie tej kopaliny z jedynego eksploatowanego złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada wyniosło 54,67 tys. m3, w tym 6,56 tys. m3 glaukonitu.
Opracowała: Agnieszka Malon
2020
Informacje ogólne i występowanie
W ostatnich latach pojawiło się w Polsce zainteresowanie przedsiębiorców wykorzystaniem osadów glaukonitonośnych (piasków i mułków z glaukonitem), towarzyszących złożom piasków skaleniowo-kwarcowych i kwarcowych. Osad glaukonitonośny nie był dotychczas dokumentowany jako kopalina i nie jest ujęty w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów – nie zostały w nim określone graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice dla tej kopaliny. Stąd, geolodzy dokumentujący osad glaukonitonośny, na podstawie wykonanych robót geologicznych, określili w dokumentacjach geologicznych poszczególnych złóż zakres wymagań dla udokumentowania złóż tej kopaliny. Kryteria granicznych wartości, przyjęte w poszczególnych dokumentacjach, różniły się czasem nieznacznie: maksymalna głębokość dokumentowania – 30 m (bez złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada), minimalna miąższość złoża – 5 m (do złoża Niedźwiada II zaliczono jeden otwór z miąższością 2 m), minimalna zawartość glaukonitu – 10% (w złożu Niedźwiada II przyjęto średnią zawartość glaukonitu >10%).
Obecność barwiących tlenków żelaza w glaukonicie czyni go przydatnym do produkcji szkła i szklistych powłok o szerokiej gamie kolorów, do produkcji pigmentów ceramicznych, kolorowej i szklistej ceramiki czy kamiennych dekoracji. Minerał, jako potencjalne źródło potasu, można stosować w rolnictwie jako wolno działający nawóz ze znaczną zawartością magnezu, żelaza i biomikroelementów. Ponadto, ze względu na swoje właściwości chemiczne, może być wykorzystywany w technologiach oczyszczania wody i ścieków z zanieczyszczeń metalami ciężkimi.
Dotychczas osady glaukonitonośne udokumentowano w sześciu złożach: Brzeźnica Leśna, Górka Lubartowska IX, Górka Lubartowska-Niedźwiada, Leszkowice 1, Niedźwiada II i Niedźwiada Kolonia I – wszystkie w województwie lubelskim. W budowie geologicznej rejonu Górki Lubartowskiej biorą udział piaski czwartorzędowe z zalegającymi poniżej trzeciorzędowymi mułkami i piaskami z glaukonitem górnego eocenu (delta Parczewa), w których stwierdzono występowanie bursztynów.
Zasoby i wydobycie
Stan rozpoznania zasobów osadów glaukonitonośnych i stopień ich zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
Geologiczne zasoby bilansowe osadów glaukonitonośnych według stanu na koniec 2020 r. wyniosły 9,03 mln m3, w tym 1,30 mln m3 glaukonitu. W stosunku do poprzedniego roku zasoby bilansowe zmniejszyły się nieznacznie – o 0,1 mln m3 (o 1,1%), w tym glaukonitu o 0,01 mln m3 – w wyniku eksploatacji złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada. W złożu tym osady glaukonitonośne stanowią kopalinę towarzyszącą piaskom skaleniowo-kwarcowym. Objęte koncesją wydobywczą jest także złoże Leszkowice 1, ale przedmiotem koncesji jest tam jedynie kopalina główna – piaski kwarcowe. W 2020 r. wydana została koncesja na wydobywanie kopaliny ze złoża Górka Lubartowska IX, w którym osady glaukonitonośne i piaski udokumentowano jako kopaliny główne i określono ich zasoby przemysłowe. Ponadto opracowany został także nowy projekt zagospodarowania złoża (pzz) Górka Lubartowska-Niedźwiada, zwiększający zasoby przemysłowe w złożu. W związku z tym zasoby przemysłowe osadów glaukonitonośnych w Polsce wzrosły ponad trzykrotnie i wyniosły 1 004,26 tys. m3, w tym 123,96 tys. m3 glaukonitu.
Wielkość udokumentowanych zasobów poszczególnych złóż osadów glaukonitonośnych oraz ich stan zagospodarowania przedstawiono w tabeli 2. Wydobycie tej kopaliny z jedynego eksploatowanego złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada wyniosło w 2020 r. 65,77 tys. m3, w tym 7,89 tys. m3 glaukonitu.
Opracowała: Agnieszka Malon
2019
Informacje ogólne i występowanie
W ostatnich latach pojawiło się w Polsce zainteresowanie przedsiębiorców wykorzystaniem osadów glaukonitonośnych (piasków i mułków z glaukonitem), towarzyszących złożom piasków skaleniowo-kwarcowych i kwarcowych. Osad glaukonitonośny nie był dotychczas dokumentowany jako kopalina i nie jest ujęty w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów – nie zostały w nim określone graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice dla tej kopaliny. Stąd, geolodzy dokumentujący osad glaukonitonośny, na podstawie wykonanych robót geologicznych, określili w dokumentacjach geologicznych poszczególnych złóż zakres wymagań dla udokumentowania złóż tej kopaliny. Kryteria granicznych wartości, przyjęte w poszczególnych dokumentacjach, różniły się czasem nieznacznie: maksymalna głębokość dokumentowania – 30 m (bez złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada), minimalna miąższość złoża – 5 m (do złoża Niedźwiada II zaliczono jeden otwór z miąższością 2 m), minimalna zawartość glaukonitu – 10% (w złożu Niedźwiada II przyjęto średnią zawartość glaukonitu >10%).
Obecność barwiących tlenków żelaza w glaukonicie czyni go przydatnym do produkcji szkła i szklistych powłok o szerokiej gamie kolorów, do produkcji pigmentów ceramicznych, kolorowej i szklistej ceramiki czy kamiennych dekoracji. Minerał, jako potencjalne źródło potasu, można stosować w rolnictwie jako wolno działający nawóz ze znaczną zawartością magnezu, żelaza i biomikroelementów. Ponadto, ze względu na swoje właściwości chemiczne, może być wykorzystywany w technologiach oczyszczania wody i ścieków z zanieczyszczeń metalami ciężkimi.
Dotychczas osady glaukonitonośne udokumentowano w sześciu złożach: Brzeźnica Leśna, Górka Lubartowska IX, Górka Lubartowska-Niedźwiada, Leszkowice 1, Niedźwiada II i Niedźwiada Kolonia I – wszystkie w województwie lubelskim. W budowie geologicznej rejonu Górki Lubartowskiej biorą udział piaski czwartorzędowe z zalegającymi poniżej trzeciorzędowymi mułkami i piaskami z glaukonitem górnego eocenu (delta Parczewa), w których stwierdzono występowanie bursztynów.
Zasoby i wydobycie
Stan rozpoznania zasobów osadów glaukonitonośnych i stopień ich zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
Geologiczne zasoby bilansowe kopaliny według stanu na koniec 2019 r. wyniosły 9,13 mln m3, w tym 1,31 mln m3 glaukonitu. W stosunku do poprzedniego roku, zasoby bilansowe zwiększyły się o 3,57 mln m3 (o 64%), w tym glaukonitu o 0,47 mln m3. Wzrost zasobów wynika z udokumentowania dwóch złóż: Brzeźnica Leśna i Górka Lubartowska IX. Ponadto na stan zasobów miało też wpływ rozpoczęte w 2019 r. wydobycie ze złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada. W złożu tym osady glaukonitonośne są kopaliną towarzyszącą piaskom skaleniowo-kwarcowym. Koncesją wydobywczą zostało objęte także złoże Leszkowice 1, ale przedmiotem koncesji jest jedynie kopalina główna – piaski kwarcowe. Zasoby przemysłowe osadów glaukonitonośnych wyniosły 0,31 mln m3, w tym 0,04 mln m3 glaukonitu.
Wielkość udokumentowanych zasobów poszczególnych złóż osadów glaukonitonośnych oraz ich stan zagospodarowania przedstawiono w tabeli 2. Wydobycie tej kopaliny, z jedynego eksploatowanego złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada, wyniosło 14,34 tys. m3 w 2019 r., w tym 1,72 tys. m3 glaukonitu.
Opracowała: Agnieszka Malon
2018
W ostatnich latach pojawiło się w Polsce zainteresowanie przedsiębiorców wykorzystaniem osadów glaukonitonośnych (piasków i mułków z glaukonitem), towarzyszących złożom piasków skaleniowo-kwarcowych i kwarcowych. Osad glaukonitonośny nie był dotychczas dokumentowany jako kopalina i nie jest ujęty w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów – nie zostały w nim określone graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice dla tej kopaliny. Stąd, geolodzy dokumentujący osad glaukonitonośny, na podstawie wykonanych robót geologicznych, określili w dokumentacjach geologicznych poszczególnych złóż zakres wymagań dla udokumentowania złóż tej kopaliny. Kryteria granicznych wartości, przyjęte w poszczególnych dokumentacjach, różniły się czasem nieznacznie: maksymalna głębokość dokumentowania – 30 m (bez złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada), minimalna miąższość złoża – 5 m (do złoża Niedźwiada II zaliczono jeden otwór z miąższością 2 m), minimalna zawartość glaukonitu – 10% (w złożu Niedźwiada II przyjęto średnią zawartość glaukonitu >10%).
Obecność barwiących tlenków żelaza w glaukonicie czyni go przydatnym do produkcji szkła i szklistych powłok o szerokiej gamie kolorów, do produkcji pigmentów ceramicznych, kolorowej i szklistej ceramiki czy kamiennych dekoracji. Minerał, jako potencjalne źródło potasu, można stosować w rolnictwie jako wolno działający nawóz ze znaczną zawartością magnezu, żelaza i biomikroelementów. Ponadto, ze względu na swoje właściwości chemiczne, może być wykorzystywany w technologiach oczyszczania wody i ścieków z zanieczyszczeń metalami ciężkimi.
Dotychczas osady glaukonitonośne udokumentowano w czterech złożach: Górka Lubartowska-Niedźwiada, Leszkowice 1, Niedźwiada II i Niedźwiada Kolonia I. Poza złożem Niedźwiada II, pozostałe złoża zostały wydzielone z istniejących złóż: piasków – Górka Lubartowska i bursztynu – Górka Lubartowska. W budowie geologicznej rejonu Górki Lubartowskiej biorą udział piaski czwartorzędowe z zalegającymi poniżej trzeciorzędowymi mułkami i piaskami z glaukonitem górnego eocenu (delta Parczewa), w których stwierdzono występowanie bursztynów.
Wielkość udokumentowanych zasobów poszczególnych złóż osadów glaukonitonośnych oraz ich stan zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1. Geologiczne zasoby bilansowe kopaliny na koniec 2018 r. wynoszą 5 559 tys. m3, w tym 843 tys. m3 glaukonitu. W 2018 r. wydana została koncesja na wydobywanie piasków skaleniowo-kwarcowych (jako kopaliny głównej w złożu) oraz osadów z glukonitem i bursztynu (jako kopalin towarzyszących) ze złoża Górka Lubartowska-Niedźwiada. Zasoby przemysłowe osadów glaukonitonośnych, określone w projekcie zagospodarowania złoża, wynoszą 325 tys. m3, w tym 39 tys. m3 glaukonitu. Rozpoczęto już eksploatację kopaliny głównej, zalegającej ponad złożem osadów glaukonitonośnych. Koncesją wydobywczą zostało objęte także złoże Leszkowice 1, ale przedmiotem koncesji jest jedynie kopalina główna – piaski kwarcowe.
Opracowała: Agnieszka Malon
2017
W ostatnich latach pojawiło się w Polsce zainteresowanie przedsiębiorców wykorzystaniem osadów glaukonitonośnych (piasków i mułków z glaukonitem) towarzyszących złożom piasków skaleniowo-kwarcowych i kwarcowych. Osad glaukonitonośny nie był dotychczas dokumentowany jako kopalina i nie jest ujęty w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów – nie zostały w nim określone graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice dla tej kopaliny. Z tego powodu geolodzy dokumentujący osady glaukonitonośne na podstawie wykonanych robót geologicznych wstępnie określili zakres wymagań do udokumentowania złóż tej kopaliny. Kryteria granicznych wartości, które przyjęto do udokumentowania złoża glaukonitu, to: maksymalna głębokość dokumentowania (tylko złoże Leszkowice 1) – 30 m, minimalna miąższość złoża – 5 m, minimalna zawartość glaukonitu – 10%.
Obecność barwiących tlenków żelaza w glaukonicie czyni go przydatnym do produkcji szkła i szklistych powłok o szerokiej gamie kolorów, do produkcji pigmentów ceramicznych, kolorowej i szklistej ceramiki czy kamiennych dekoracji. Minerał, jako potencjalne źródło potasu, można stosować w rolnictwie jako wolno działający nawóz ze znaczną zawartością magnezu, żelaza i biomikroelementów. Ponadto, ze względu na swoje właściwości chemiczne, może być wykorzystywany w technologiach oczyszczania wody i ścieków z zanieczyszczeń metalami ciężkimi.
Dotychczas udokumentowano dwa złoża osadów glaukonitowych: Górka Lubartowska–Niedźwiada i Leszkowice 1, które zostały wydzielone z istniejących złóż piasków (Górka Lubartowska) i bursztynu (Górka Lubartowska). W rejonie Górki Lubartowskiej występują piaski czwartorzędowe z zalegającymi poniżej trzeciorzędowymi mułkami i piaskami z glaukonitem górnego eocenu (delta Parczewa), w których stwierdzono występowanie bursztynów.
Geologiczne zasoby bilansowe osadów glaukonitonośnych według stanu na 2017 r. wynoszą 2 926 tys. m3, w tym 546 tys. m3 glaukonitu.
Opracowała: Agnieszka Malon
Tabela 1. Osady glaukonitonośne – mln m3